HİZMETLER › Gayrimenkul
|
81
KÜRESEL PERAKENDE PAZARI; TÜKETICI
EĞILIMLERI DEĞIŞIYOR
2016 yılında dünya ekonomisindeki yavaş büyüme, peraken-
de harcamalarını ve perakende pazarını da etkilemiştir. Bunun yanı
sıra perakende pazarı ve özellikle alışveriş merkezlerini daha çok
etkileyen tüketici eğilimlerindeki değişiklikler olmaya başlamıştır.
Hızlı moda eğilimi durağanlaşmaktadır. Tüketicilerin perakende pa-
zardan beklentileri değişmekte ve çeşitlenmektedir. Elektronik ti-
caret ile alışveriş, beklentilerin üzerinde büyümektedir. Alışveriş
merkezleri dışındaki satış kanallarına tercih kuvvetlenmektedir.
Tüm bu eğilimler, alışveriş merkezi yatırımlarını etkilemektedir.
2016 yılında ABD’de perakende harcamalarda büyüme hız-
lanmıştır. Buna karşın değişen tüketici eğilimleri nedeniyle alışve-
riş merkezlerinde ve çok markalı mağaza zincirlerinde kapanmalar
yaşanmıştır. ABD’de elektronik alışveriş, fiziki satış alanlarını etki-
lemektedir. Zincirler, yeni denge arayışı içinde fiziki satış alanlarını
azaltmaktadırlar. Buna bağlı olarak ABD’de 2016 yılında yeni alışve-
riş merkezi yatırımları son dönemin en düşük seviyesine gerilemiştir.
KÜRESEL AVM STOĞU (2016)
2016 STOK
KİRALANABİLİR ALAN
(MİLYON M
2
)
AVM SAYISI
Amerika
ABD
Kanada
Latin Amerika
703,3
629,5
35,7
38,1
38.992
36.348
1.362
1.282
Avrupa
160,1
7.480
Asya
Çin
Diğer
137,1
102,4
34,7
2.201
1.125
1.076
Toplam
1.003,9
48.677
Kaynak: Global Shopping Center Development Report, Cushman Wakefield
Avrupa’da ise 2016 yılı perakende sektörü için olumlu geç-
miştir. Perakende harcamalar 2016 yılında % 2,7 büyüme göster-
miştir. Avrupa’da tüketici eğilimleri halen geleneksel ve homojen
olmaya devam etmektedir. Birincil alışveriş merkezlerine yüksek
talep sürmektedir. Buna bağlı olarak Avrupa’da yeni yatırımlar da
sürmektedir. 2016 yılında 5,1 milyon m
2
yeni AVM alanı açılmıştır.
Böylece toplam AVM kiralanabilir alan stoku 160,1 milyon m
2
'ye
ulaşmıştır. Türkiye, Rusya ile birlikte en çok yeni AVM kiralanabi-
lir alanı açılan ülke olmuştur.
2016 yılında Avrupa genelinde AVM satın alma yatırımları
gerilemiştir. Batı Avrupa pazarı doygun pazar olarak daha sınırlı
getiriler sunarken Orta ve Doğu Avrupa pazarı, yüksek getiriler
sunmaya devam etmektedir. Satın alma yatırımları giderek Orta
ve Doğu Avrupa’ya kaymaktadır.
Asya’da ve Ortadoğu’da ise ekonomik yavaşlama ve yerel
paraların zayıflaması perakende harcamalardaki büyümeyi sınır-
lamıştır. Başta Çin olmak üzere AVM yatırımlarında hızlı büyüme
sonrası bir soluklanma dönemi yaşanmaktadır.
Küresel ölçekte yeni AVM yatırımları ve mevcut AVM işlet-
meleri daha çok müşteri ve perakende markası çekebilmek için
giderek daha çok amaçlı hale gelen yapıya dönüşmektedirler.
Böylece müşteri ayak sayısının, geçirilen zamanın ve ortalama
harcamaların arttırılması hedeflenmektedir.
2014 yıl sonunda küresel ölçekte 47.457 AVM ile 950,3 mil-
yon m
2
kiralanabilir alan bulunmaktadır. 2015-2016 döneminde
1.220 yeni AVM ile 53,6 milyon m
2
daha kiralanabilir yeni alan ila-
ve olacaktır. Asya bölgesinde 2015-2016 döneminde 35,3 milyon
m
2
yeni kiralanabilir alan açılacaktır. Yeni yatırımların sürükleyici-
leri Çin, Hindistan, ABD ve Rusya olacaktır.
Kaynak: Jll, Global Market Perspective 2016 Q4
* Tahmin
KÜRESEL OFİS KİRALAMALARI (MİLYON M
2
) (2008-2016)
45
40
35
30
25
20
15
10
5
0
2008
2009
2010
2016*
2011
2012
2013
2014
201 5
39,5
33
38,2
37,4
36
36,9
37,7
41,5
39,5
Kaynak: Jll, Global Market Perspective 2016 Q4
* Tahmin
KÜRESEL A SINIF OFİS KİRALARI YILLIK ARTIŞI (%)
2010
2016*
2011
2012
2013
2014
2015
10
9
8
7
6
5
4
3
2
1
0
8,8
8,3
1,5
0,8
3,7
4,0
3,0
