78
|
TÜRK YAPI SEKTÖRÜ RAPORU 2016
2016 yılında yatırımlarda artışlar konutlar, konaklama tesisle-
ri ve lojistik binalarda gerçekleşmiştir. Perakende binaları, ofisler
ve otellere yatırımlarda daralma yaşanmıştır. 2016 yılında yatı-
rımcıların birinci sınıf varlıkların dışındaki gayrimenkul varlıklarına
yatırımı devam etmiştir. 2016 yılında gayrimenkul portföylerinde
özellikle Avrupa varlıklarından gelişen ülke varlıklarına geçiş ya-
şanmıştır. Büyük Britanya’nın AB’den çıkış kararı Avrupa pazarın-
da küçülmeye yol açmıştır. USD faiz oranlarının da göreceli yük-
selmeye başlaması yatırımların finansmanını sıkılaştırmıştır. Çin,
Hong Kong ve Singapurlu yatırımcıların başını çektiği Asyalı yatı-
rımcılar, ilk kez 2016 yılında Kuzey Amerikalı yatırımcıların üzerin-
de satın alma gerçekleştirmişlerdir.
Yerel ve Yakın Bölge Yatırımları Tercih Edilmeye
Devam Ediyor
Gayrimenkul sektöründe yatırımcıların güven ve beklentile-
rindeki iyileşme ile birlikte 2016 yılında yatırımcıların dörtte üçü-
ne yakını portföylerini büyütmüştür. Bununla birlikte gayrimen-
kul yatırımları, yerel ve yakın bölgelerle sınırlı kalmaya 2016
yılında da devam etmiştir. Yatırımcıların % 70’i sadece kendi pi-
yasalarında yatırım yaparken, yatırımlarının % 50’sinden çoğunu
sınır ötesi yapan yatırımcıların oranı % 11 olmuştur. 2007 yılında
sınır ötesi yatırımların portföyler içindeki payı % 32 iken 2016 yı-
lında % 18’e kadar gerilemiştir. 2016 yılında ortaya çıkan yeni kü-
resel mali koşullar ile birlikte gelişmiş ülke varlıklarına yatırımın
daha çok tercih edildiği görülmektedir. Önemli bir yatırım alanı
olan Büyük Britanya’nın Avrupa Birliği’nden çıkış kararı alması ise
küresel gayrimenkul yatırımları için ayrı bir dinamik yaratmıştır.
Gayrimenkul Satın Alma Yatırımlarında Sadece
Asya Pazarı Büyüdü
2016 yılında küresel gayrimenkul yatırımları % 7,0 azalarak 1,2
trilyon USD'ye gerilemiştir. Tüm pazarlarda gerileme yaşanırken sa-
dece büyüyen alt pazar Asya-Pasifik bölgesi olmuştur. Asya-Pasi-
fik bölgesinde yatırımlar % 6,3 artarak 469 milyar USD'ye ulaşmış-
tır. Batı Avrupa pazarı % 25,3 küçülmüş ve 2016 yılında satın alma
DÜNYA GAYRİMENKUL SEKTÖRÜ
Küresel Gayrimenkul Yatırımları 2016 Yılında
Küçüldü
Gayrimenkul sektörü, küresel ekonomik krizden en çok et-
kilenen sektörlerin başında gelmiştir. Krizin kaynağının konut fi-
nansman sistemi olması ve konut ile gayrimenkul finansmanında
yer alan mali kurumların sıkıntıya düşmesi sonucu küresel gay-
rimenkul sektörü 2008 ve 2009 yıllarında önemli ölçüde kü-
çülmüştü. 2010-2012 döneminde küresel gayrimenkul sektörü
toparlanma çabası içinde olurken 2013 yılı bir dönüm noktası ol-
muş ve küresel gayrimenkul yatırımları önemli bir sıçrama gös-
termişti. İyileşme, 2014 yılında genele yayılarak devam etmiş
2015 yılında ise yeniden gerilemişti. 2016 yılında ise küresel gay-
rimenkul yatırımlarındaki gerileme devam etmiştir.
2016 yılı, satın alma yatırımlarında 2008 ve 2009 kriz yıl-
larının ardından en hissedilir daralmanın yaşandığı yıl olmuştur.
2016 yılının ilk 3 aylık döneminde yaşanan küresel mali dalgalan-
ma ile birlikte satın alma yatırımları önemli ölçüde küçülmüştür.
Yılın 2. çeyreğinde de özellikle Brexit etkisiyle benzer bir küçül-
me yaşanmıştır. Yılın 3. çeyreğinde göreceli bir toparlanma yaşa-
nırken, yılın son çeyreğinde ise bu kez ABD başkanlık seçimleri-
nin sonucu etkili olmuş, ortaya çıkan yeni beklentiler ve USD'nin
güçlenmesi ile birlikte satın alma yatırımları yeniden durağan-
laşmıştır.
2016 yılında özellikle sınır ötesi satın alma yatırımları gerile-
miştir. Kuzey Amerika’ya yönelik yatırımlar % 29, Avrupa’ya yöne-
lik sınır ötesi yatırımlar ise % 41 gerilemiştir. Asya’ya yönelik sınır
ötesi satın alma yatırımları ise % 16 genişlemiştir. USD'nin güç-
lenmesi ve USD faizlerinin artması ile bankaların gayrimenkul ya-
tırımlarını finansmanı yeniden sınırlanmaya başlamıştır.
2016 Yılında Gayrimenkul Satın Alma Yatırımları
1,2 Trilyon USD'ye Geriledi
Küresel gayrimenkul yatırımları 2007 yılında 1,25 trilyon USD
ile zirveye ulaşmıştı. Küresel kriz sonrası yaşanan hızlı daralma
ile yatırımlar 2009 yılında 410 milyar USD'ye kadar gerilemişti.
2010 yılından itibaren ise küresel gayrimenkul yatırımları yeni-
den artmaya başlamıştır. Küresel yatırımlar özellikle 2013 yılında
sıçrama göstererek 1,3 trilyon USD olduktan sonra 2014 yılında
da 1,33 trilyon USD olarak gerçekleşmiştir. 2015 yılında küresel
gayrimenkul yatırımları % 2,4 küçülmüş ve 1,29 trilyon USD'ye
gerilemiştir. 2016 yılında ise küresel gayrimenkul yatırımları
% 7,0 daha daralarak 1,2 trilyon USD'ye inmiştir.
KÜRESEL GAYRİMENKUL YATIRIMLARI (SATIN ALMA) (MİLYAR USD)
Kaynak: Cushman Wakefield International Investment Atlas 2016 ve Pgim Real Estate Global Outlook 2017
* Tahmin
1.400
1.200
1.000
800
600
400
200
0
2007
2008
2009
2010
2016*
2011
2012
2013
2014
2015
1.250
590
410
705
900
945
1.300
1.325
1.290
1.200
