Nükleer Atık: Çözümü Yok!

Akkuyu NGS hazırladığı 3 bin sayfalık ÇED raporunu 9 Temmuz'da Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'na sunmuş fakat bakanlık bazı eksikler tespit ettiği ÇED dosyasını İnceleme Komisyonu'na sunmadan şirkete iade etmiş ve eksiklerin giderilmesi için 3 ay süre vermişti.  Eksiklerin başında, nükleer santrallerle ilgili dünyada en çok tartışılan ve henüz  bir çaresi olmayan atıkların bertarafı konusu var. 12 kısımdan oluşan 3 bin sayfalık ÇED raporunda bu konuyla da ilgili yeterli bilginin yer almadığı anlaşıldı.

Atıklar ne olacak?

Nükleer santralın yapımıyla ilgili şartnameye göre yüksek radyoaktivite içeren tehlikeli atıklar Rusya'ya gönderilecek, atıklar Akkuyu'da geçici olarak depolanacak ve herhangi bir bertaraf tesisi olmayacak. İade edilen ÇED raporunda ise "Tehlikeli atıklar için 10 yıl boyunca geçici depolanacağı bir alan yapılacak. Anlaşmaya göre, Rusya isterse atıkları kendi ülkesinde götürüp yeniden işleyebilecek. Santral ömrünü tamamladığında sorumlu şirket santralın sökümünü yapacak" deniliyor.

"Çözümü yok"

BirGün'ün haberine göre, Greenpeace Akdeniz Enerji Kampanyası sorumlusu Cenk Levi ise; 'Öncelikle nükleer atıkların halihazırda dünyada bulunmuş bir çözümü yok. Bu çevrecilerin, ekolojistlerin ve nükleer savunucularının da anlaştığı tek nokta. Bunun dışında atıkların tehlike seviyeleri düşük, orta ve yüksek dereceli olmak üzere üç seviyede ele alınıyor. En tehlikeli olan da nükleer santralden enerji elde edilmes iiçin kullanılan ve yakıt çubuklarının yakılması sonucu ortaya çıkan atıklar.  Bu atıkların yarılanma yani etkisini kaybetme ömürleri 250 bin yıla kadar çıkıyor. Bulundukları yere radyasyon ve ısı enerjisi yayıyorlar. Bu direkt etrafındaki canlıların DNA'sına etki ediyor. Bu da çeşitli sağlık problemlerine ve insanların kanser olması sonucuna kadar  gidebiliyor.  Nükleer atıklar çubukları sıcak halde çıkıyor, taşınabilmesi de ancak soğumasıyla mümkün oluyor.  Nükleer Atık Havuzları da bu yüzden var. Kullanılmış yakıt çubukları soğutma havzalarında en az 5 ya da 10 yıl havuzlarda bekletilmek zorunda. O yüzden Rusya bu atıkları alsın ya da almasın zaten bekleme havuzları olması gerekiyor. Havuzda durdukları sürece ise etrafına radyasyon yaymaya devam ediyor, beklerken havaya, suya, toprağa ve Akdeniz'in sularına karışma ihtimali ortaya çıkıyor.

Dünyanın hiçbir ülkesinde nükleer atıkların bir çözümü yok. Geçmişte edindiğimiz kötü deneyimler ise bu atıkların 3. Dünya ülkelerine gönderilmesi ya da okyanus diplerine atıldığını gösteriyor. Yani yok edilemiyorlar. Taşınması da ayrı bir konu. Bu yalnızca Akkuyu özelinde deniz yoluyla mümkün olacak. Bu da o atıkların Akkuyu'dan alınıp Marmara'dan geçmesi ve boğazlar yoluyla götürülmesi anlamına geliyor. Bir kaza olması halinde ise bu, atıkların denize dolayısıyla şehirlere yayılması anlamına geliyor. Bu yüzden ne atıkların sağlıklı depolanması, ne yok edilmesi ne de taşınması mümkün değil.' açıklamasını yaptı.