İzmir'in Fay Haritası Yok!

İzmir Jeoloji Mühendisliği Odası Yönetim Kurulu Başkanı Alim Murathan düzenlediği basın toplantısında İzmir’in en aktif fayı olan ‘İzmir Fayı’ hakkında bir proje hazırladıklarını söyledi.

Ege'de Son Söz'ün haberine göre, 'İzmir masası'ndaki olası ‘deprem senaryosu’nun bu çalışma yapılmadan gerçekçi olarak hazırlanamayacağını söyleyen Murathan, “İzmir’in 13 aktif fayı var. Bunların arasında en büyük şiddette deprem üretebileceğini tahmin ettiğimiz fay olan İzmir fayıdır. İzmir fayı metropol alanı içerisinden de geçen 40 km’lik bir faydır. 1688’de 6,8’lik ve en son 1977’de 5,5’lik gibi büyük depremler yaratmıştır. 1688’deki depremde 20 bin İzmirli öldü. Bu rakam kentte yaşayanları yüzde 40’nı oluşturuyordu ve kent tamamen yıkıldı. Şu anki nüfusumuzun göz önüne alındığında ne büyüklükte bir tehlikeyle karşı karşıya olduğumuzun en büyük kanıtıdır” dedi.

18 Haziran'da kritik çalıştay

Devlet ve belediyeler tarafından kullanılan fay haritaların 1/25000 ölçekli olduğunu belirten Murathan, “Şu an kullanılan ve bilimselliği tartışmalı olan haritalar bize İzmir Fayı’nın kent içinde tam olarak nerelerden geçtiğini göstermemektedir. Hangi okulun, hangi kamu binasının, hangi stadyum ve spor salonlarının altından veya yakınından geçtiğini bilmiyoruz. Aynı şekilde hangi evlerin altından geçtiğini de bilmiyoruz. Bu konu hakkında Dokuz Eylül Üniveristesi (DEÜ) Jeoloji Mühendisliği Öğretim Üyesi ve aktif fay uzmanı Prof. Dr. Hasan Sözbilir tarafından hazırlanan projemiz 18 Haziran'da düzenlenecek İzmir için bizce kritik çalıştayda kamuoyuna aktarılacaktır. Biz oda olarak başta Büyükşehir Belediye Başkanı Aziz Kocaoğlu olmak üzere belediye yetkililerimizle görüşmeler yaptık ve olumlu karşılandık. Biz projeyi 1 yıl içerisinde bitirebileceğimizi düşünüyoruz. Ayrıca maliyeti de çok yüksek olamayacaktır. Deprem iz bırakır ve jeoloji mühendislerimiz bun projede hiçbir maddi kazan beklemeden tamamen kamu yararı çerçevesinde çalışmak istemektedirler. Aynı şekilde Çevre ve Şehircilik Bakanımız Erdoğan Bayraktar ve yeni valimiz Mustafa Toprak’ı da çalıştayımıza davet ettik. Gerçekçi bir deprem senaryosu için mutlaka bu projeyi gerçekleştirmeliyiz. 1/1000 ve 1/5000’lik haritalar çizerek en aktif fay olan İzmir Fayı’nın nereden geçtiğiniz metre metre bilmek zorundayız. Amacımız kaygılandırmak değil, İzmir halkını bilgilendirmektir. İzmirli’nin evinin altından fay geçip geçmediğini öğrenmek en büyük hakkıdır” diye konuştu.

İzmir ve İstanbul farkı!

İstanbul’un fay hatları haritalarının çıkarıldığını belirten Murathan, “İstanbul 1/1000 ve1/2000 ölçekli fay haritalarını çıkarttı. Ancak içi metropol arasında şöyle bir fark var. İstanbul, Kuzey Anadolu Fay Hattı’nın tehlikesi altındadır. Bu fay Marmara Denizi’nden geçmektedir. O yüzden bu haritalandırma nispeten daha kolaydır. İzmir’de durum farklıdır. İzmir Fayı tam olarak kentin ortasından geçmektedir. Projenin zorluğu buradadır. Haritalamanın önemini şöyle açıklamak istiyorum. 1/25 000’lik bir haritada fayın yerini gösterirkenki hata payı 500 metre-5 bin metre arasında değişirken, 1/1000’lik haritada ise 10-100 metreye arasındadır. Yani mevcut haritalarda beton yığını haline gelmiş İzmir’de fay hattını yerin kesin olarak belirlemeliyiz” ifadelerini kullandı.

İki üniversite fay hattı üzerinde

İzmir Fayı’nın mevcut haritalarda Atatürk Stadyumu’nun yaklaşık 400-500 metre yakınından geçtiğini belirten Murathan, “Mevcut haritalardaki hata payı düşünüldüğünde fay hattı Atatürk Stadyumu’nun altından geçiyor olabilir. Ayrıca İzmir Ekonomi Üniversitesi ve İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü İzmir Fayı’nın üzerindedir. Yurt dışında yapılan haritalama çalışmaları sonrası altından fay geçen kamu binaları, stadyumlar, evler ya yeniden fay atılımına uygun olarak projelendirilmiş ya da tamamen boşaltılmıştır. İzmir Fayı’nın nerelerden geçildiğinin tam olarak tespit edilmesi sonrası bu benzer uygulamaların yapılması Hem Devletin hem de Büyükşehir Belediyesi’nin görevidir. Tüm İzmirlileri ve yerel yöneticilerimizi 18 Haziran’da DEÜ Rektörlük binasında yapılacak Yerel Yönetimlerde Jeoloji Mühendisliği Uygulamaları Çalıştayı’na bekliyoruz. İzmir’in gerçekçi bir deprem senaryosu için hep birlikte çalışmak zorundayız” dedi.