|
Evrensel'den Özer Akdemir'in haberine göre, bilirkişiler, termik santral için verilen ÇED olumlu kararının şehircilik ilke ve esasları, çevre üzerindeki etkileri, arkeolojik değerler ve tarımsal potansiyele etkilerinin bilimsel bir yaklaşımla değerlendirmesi açısından yetersiz olduğuna karar verdi.
ENKA Şirketi tarafından 23 Aralık 2013 tarihinde projesinin geri çekildiği açıklanan, mahkemenin de lisansını iptal ettiği termik santral projesinde dava süreci devam ettiği için bilirkişi keşfi yapılmıştı. Menemen Belediye Başkanlığı, KMO İskenderun Çevre Koruma Derneği, Menemen Ziraat Odası, Foça Ziraat Odası, Foça İlçesi Zeytin Üreticileri Birliği ve yurttaşlar tarafından açılan davanın bilirkişi keşfi sonrası hazırlanan rapor yörede yapılmak istenen diğer termik santrallerle ilgili de dayanak olabilecek olgulara işaret etti. 40 sayfadan fazla olan bilirkişi raporunun sonuç kısmında dikkat çekilen konular yörede neden termik santral yapılamayacağının da özeti gibi.
Bölgenin hava kirliliğinin belirlenmesi için iki ay süresince, üç ayrı periyotta yapılan izleme ve ölçüm çalışmasının yeterli olmadığı sonucuna varan bilirkişiler, bu nedenle mevcut durumun gerçekçi bir şekilde ortaya konmadığı görüşüne vardılar.
İşletme ruhsatı dosyada yok
Bilirkişi keşfi sırasında, kül depolama alanının şirket yetkilileri tarafından gösterilememesi olayı da bilirkişi raporunda belirtildi. Dosadaki belgeler içerisinde belediyeden alınmış “tehlikesiz atık depolama tesisi” ve “ÇED Gerekli Değildir” kararının yanı sıra, belediyeden alınması gereken işetme ruhsatının da olmadığına dikkat çekilen bilirkişi raporunda, uçucu külün kamyonlarla taşınmasının bölgenin trafiğine ek yük getireceğinin de dikkate alınmadığının altı çizildi.
Soğutma suyu denizi bitirebilir
Santralde kullanılacak soğutma suyunun bir hayli fazla olacağını ve bunun klorlanması, arıtılması ve soğutulmasının deşarj edileceği deniz için yaşamsal önemde olduğunu belirten bilirkişiler, “ÇED’de taahhüt edilen konuların yerine getirilememesi, en küçük bir dikkatsizlik çevrenin geri dönülemez biçimde tahribine neden olabilir. Arıtma tesisi veya soğutma sisteminde bir arıza veya kaza olması, denize klorlu sıcak suyun deşarjına neden olabilir. Bu kaza veya acil durumda ne gibi tedbir alınacağı ÇED’de bulunmamaktadır” denildi.
Kültür varlıkları bütüncül korunmamış
Termik santralin kurulması düşünülen alanda bulunan kültür varlıklarının sadece parsel sınırlarını kapsayan bir koruma alanına karşı çıkan bilirkişiler alanın bütüncül bir koruma mantığı çerçevesinde korunması gerektiğine vurgu yaptılar. Bilirkişiler, ÇED Raporunu bu konuda da eksik buldular. Bilirkişiler, ÇED Raporundan sonraki bir tarihte ilan edilmiş olmasına rağmen UNESCO’nun 2013 Dünya Kültürel ve Doğal Mirasın Korunması Sözleşmesine göre Dünya Kültür Geçici Listesine alınan Foça ve Çandarlı Kalelerinin bölgede bulunmasının da önemli olduğunun altını çizdiler. ÇED Raporunun yürürlükteki imar planı kararlarını dikkate almadığı, yakın çevresinde bulunan dikili ve ekili tarım arazileri üzerindeki etkilerin değerlendirilmeği kaydedilen bilirkişi raporunda, termik santralin yapılması durumunda kültür varlıklarına kamusal erişimin kısıtlanacağı da dile getirildi.
Bilirkişilerin dikkat çektikleri bir diğer konu ise ÇED Raporunda termik santralin kurulacağı alanlara ilişkin çevresel etki değerlendirmesinin yapıldığı alanın sadece tesisin kurulduğu parselle sınırlandırılması. Bilirkişiler, bölgedeki Kozbeyli ve Yeni Foça kentsel sit alanlarının, arkeolojik sit alanlarının ve bölgenin turizm potansiyelinin dikkate alınmadığını belirttiler. Bilirkişiler raporun sonuç bölümünde, projeyi uygun bulmadıklarını şu ifadelerle dile getirdiler; “… Nihai ÇED Raporunun ve buna bağlı olarak Çevre Şehircilik Bakanlığının 05.05.2010 tarihli ÇED olumlu kararının; şehircilik ilke ve esasları açısından, doğal ve yapılı çevre üzerindeki etki ve etkileşimler ile arkeolojik-tarihsel değerler ve tarımsal potansiyele olan etkilerinin bilimsel bir yaklaşımla değerlendirilmesi açısından yeterli olmadığı kanaatine varılmıştır”.
Davanın avukatı Diler Bosut Güven, raporun birçok gerçeğe dikkat çektiğini belirterek bölgede kurulması planlanan diğer termik santraller için de emsal teşkil edebileceğini söyledi. Güven, “İDÇ’nin termik santrali ENKA’nın hemen sınır komşusu. Orada yazılan hususların bu termik santral için de geçerli olması gerekiyor” dedi.
|
