HİZMETLER › Finans
|
95
FINANSAL KIRALAMA VE İNŞAAT SEKTÖRÜ
İnşaat sektörü, finansal kiralama sektöründen en çok, iş ve in-
şaat makinelerinin kiralanmasında yararlanmaktadır. 2013 yılında
1.85 milyar USD tutarında iş ve inşaat makinesi kiralama işlemi ya-
pılmıştır. Kentsel dönüşüm projeleri iş makineleri sektörünü hare-
ketlendirmiştir. İstif ve iş makineleri sektöründe % 1 KDV uygulan-
maya başlaması da kiralama işlerinin cazibesini arttırmıştır. Kentsel
dönüşüm projeleriyle hareketlenen iş makineleri kiralama pazarın-
da özellikle kule-vinç kiralamalarında büyüme hızlanmıştır. İnşaat
firmaları inşaat sektöründe ortaya çıkan dalgalanmalar nedeniyle
finansal kiralamayı tercih etmeye başlamıştır. İş makineleri üretici-
si ve dağıtımcısı firmalar da finansal kiralama işlemlerini sağladığı
satış olanakları nedeniyle daha çok tercih etmektedir.
2014 ve 2015 yıllarında ise inşaat sektöründeki yavaşlama-
dan finansal kiralama işlemleri de olumsuz etkilenmiştir. 2014 yı-
lında 1,54 milyar USD, 2015 yılında ise 1,36 milyar USD tutarında
kiralama işlemi yapılmıştır. 2016 yılının ilk 9 ayında ise iş ve inşa-
at makineleri kiralamaları geçen yılın aynı dönemine göre % 8,6
artarak 1,11 milyar USD'ye çıkmıştır.
Son yıllarda gittikçe canlanan gayrimenkul ve inşaat piyasa-
sında pazarlamaya ve satışa yönelik yeni arayışlar çerçevesinde
finansal kiralama yöntemi ile devir (satış) yaygınlaşmayı sürdür-
mektedir. İşyerleri ile villa benzeri nitelikteki gayrimenkullerin sa-
tışında kullanılan finansal kiralama tutarı 2014 yılında 2,22 milyar
USD iken 2015 yılında 1,81 milyar USD olmuştur. 2016 yılının ilk
9 ayında ise gayrimenkul kiralama tutarı % 30 düşerek 915 mil-
yon USD'ye gerilemiştir.
Banka Kredileri ve İnşaat Sektörü
Bankaların inşaat sektörü şirketlerine sunduğu hizmetler di-
ğer sektörlerden daha yaygın ve büyük ölçektedir. Özellikle gay-
ri nakdi kredilerin doğru politikalarla verilmesi inşaat sektörünün
ve taahhüt firmalarının iç ve dış pazar rekabet gücünü doğrudan
arttırmaktadır. İnşaat sektöründe 2014 yılında nakdi ve gayri nak-
di kredilerde önemli bir büyüme yaşanmıştır. 2015 yılında ise kre-
di büyümesi yine % 35 olarak gerçekleşmiştir.
2016 yılında ise inşaat sektörünün yurtiçinde kullandığı kre-
dilerde büyüme önemli ölçüde yavaşlamıştır. Yılın genelinde uy-
gulanan para politikası kredi büyümesini sınırlamıştır. Yılın ikin-
ci yarısında ise yaşanan gelişmeler nedeniyle bankalar, firmalara
daha seçici ve dikkatli kredi kullandırmaya başlamıştır. Bu yakla-
şımdan tüm sektörler gibi inşaat sektörü kredileri de olumsuz
etkilenmiştir.
2016 yılının ilk 11 ayı sonunda inşaat sektörünün yurtiçinden
kullandığı nakdi krediler % 11,8 artış göstermiş ve 155,62 milyar
TL’ye ulaşmıştır. Gayrimenkul iş geliştirme sektörünün kullandığı
krediler ise aynı dönemde yıllık olarak % 5,1 artarak 88,2 milyar
TL’ye ulaşmıştır. İnşaat ve gayrimenkul geliştirme sektörlerinin
kullandıkları kredi stoğunda bu yavaşlama mevcut döviz kredile-
rinin yükselen döviz kurları nedeniyle şişmesine rağmen yaşan-
mıştır. Yeni kredi kullanımı oldukça sınırlı kalmıştır.
İNŞAAT VE GAYRİMENKUL İŞ GELİŞTİRME SEKTÖRLERİNİN
KULLANDIĞI YURTİÇİ VE YURTDIŞI KREDİLER
DÖNEM
İNŞAAT
SEKTÖRÜ
TİCARİ
KREDİLER
(MİLYON TL)
İNŞAAT
SEKTÖRÜ
YURTDIŞI
KREDİLER
(MİLYON
USD)
GAYRİMENKUL
TİCARİ
KREDİLER
(MİLYON TL)
GAYRİMENKUL
YURTDIŞI
KREDİLER
(MİLYON
USD)
2012 Q4
59.030
6.629
29.855
3.494
2013 Q4
85.090
5.995
40.244
4.743
2014 Q1
93.936
6.185
50.184
4.614
2014 Q2
95.203
6.801
49.961
4.591
2014 Q3
100.660
7.123
57.731
4.577
2014 Q4
103.113
7.473
58.115
4.559
2015 Q1
112.796
7.473
64.857
4.424
2015 Q2
122.487
7.973
69.806
4.547
2015 Q3
135.882
8.831
80.456
4.604
2015 Q4
139.226
9.361
83.952
4.891
2016 Q1
143.344
9.951
85.377
5.090
2016 Q2
153.218
10.284
86.942
5.019
2016 Q3
157.263
10.599
92.631
5.126
2016/11
155.627
10.851
88.204
5.151
Kaynak: T.C. Merkez Bankası, Türkiye Bankalar Birliği Risk Merkezi
Q: Çeyrek dönem
Yurtdışından kullanılan kredilerde ise 2016 yılının ilk 11 ayın-
da inşaat sektöründe yurtdışında kullanılan krediler % 15,9 arta-
rak 10,85 milyar USD'ye yükselmiştir. Gayrimenkul iş geliştirme
sektöründe ise yurtdışı krediler aynı dönemde % 5,3 artarak 5,15
milyar USD'ye çıkmıştır.
İNŞAAT SEKTÖRÜNÜN YURTİÇİNDEN KULLANDIĞI KREDİLER
(MILYON TL)
Kaynak: Türkiye Bankalar Birliği Risk Merkezi
180.000
160.000
140.000
120.000
100.000
80.000
60.000
40.000
20.000
0
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2016/11
2015
2014
4.639
7.319
10.869
17.647
27.115
30.000
34.840
49.314
59.030
85.090
139.226
155.627
103.113
