Şehir içi HES'te Can Suyu Hilesi

Artvin’in Arhavi ilçesinde şehir merkezine yapılan Kavak Hidroelektrik Santrali( HES ) için Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından çevresel etki değerlendirme (ÇED) olumlu raporu verilmişti. Bölge halkı bu raporun ‘bütünsel havza planlaması’ yapılmadan verildiğini belirterek raporun iptal edilmesi için Rize İdare Mahkemesi’ne başvurdu. Mahkeme , raporun yeniden değerlendirilmesi için bir bilirkişi heyeti görevlendirdi. HES inşaatının bulunduğu bölgede incelemede bulunan bilirkişi heyeti tekil olarak değerlendirildiğinde Kavak HES projesinin tek başına bölgenin ekosistemine zarar vermeyeceğini, ancak aynı dere üstünde sekiz ayrı HES’in bulunduğunu, dolayısıyla bölgede bulunan bütün HES’lerin bir bütün olarak incelenmesi gerektiğini vurguladı. Radikal'den İdris Emen'in haberine göre, ÇED olumlu raporu hazırlanırken Kapisre deresindeki canlılar için hayati öneme sahip olan ‘can suyu’ ölçümünün yanlış yapıldığını ve HES’in faaliyete girmesi durumunda Kapisre deresinin tamamen kuruyacağını savunan bölge halkı tekrar mahkemeye başvurunca, mahkeme bilirkişiden can suyu ile ilgili ek inceleme istedi.

Bilirkişi: ‘ölçüm kritik noktada yapılmadı’

Bilirkişi heyeti, ÇED olumlu raporu alınırken can suyu ölçümü yapıldığı iddia edilen bölgeyi tekrar inceledi. İncelemeler sonucunda heyet firmanın, ‘ıslak çevre yöntemi’ hesaplamaları yaparken Kapisre deresinin HES projesinden hiç etkilenmeyen bölgelerinde can suyu ölçümü yaptığını tespit etti. ‘Hazırlatılan kümülatif etki değerlendirme raporu Türkiye ’deki hidroelektrik santralleri için örnek Kümülatif Çevresel Etki Değerlendirmesi kılavuzu formatına ve içeriğine uygun olarak hazırlanmamıştır’ ifadesinin yer aldığı ek raporda bilirkişi heyeti can suyu ile ilgili tespitlerini şu şekilde aktardı: ‘’ÇED Raporu ekindeki can suyu hesaplamalarında kullanılan ıslak çevre yöntemi enine kesit profili yerinin DSİ(Devlet Su İşleri) XXII. Bölge Müdürlüğü 22-49 Kapisre Deresi Üzerindeki AGİ’ye ( Akım Gözlem İstasyonu) aittir. Bu nokta, ıslak çevre metodunda tanımlandığı gibi ‘regülatör ile santral binası arasındaki en kritik nokta’ tanımlamasına uymamaktadır.’’

‘Firma hile yaptı’

Derenin kurumaması için bırakılması planlanan can suyu ölçümde hile yapıldığını söyleyen Arhavi Doğa Koruma Platformu üyesi Hasan Sıtkı Özkazanç sözlerine şu şekilde devam etti: ‘’mevzuata göre derenin kurumaması için yüzde 10 ve üzerinde can suyunun bırakılması lazım. Can suyu ölçümleri projede gösterilen regülatör ile santral binası arasında yapılmalı. Ancak firma can suyu ölçümünü HES projesine girmeyen ve HES projesinden etkilenmeyen bir bölgelerde yaparak hile yapmıştır. ÇED olumlu raporu hilelerle alındı. Hileli işlemler ve sahte veriler sunularak alınan ÇED Olumlu kararının iptal edilmesini ve böylece devam eden doğa tahribatının durdurulmasını talep ediyoruz.’’