Milli Parkta Dereye Karışan Çimento Balıkları Vurdu!

Başbakan Recep Tayyip Erdoğan , önceki gün Rize Ardeşen’deki Fırtına Deresi’ne yavru alabalık bıraktı. Ancak bölgedeki alabalık üreticileri uzun süredir balık ölümleri nedeniyle mağdur. Uzmanlar da derelerin geri dönülmez şekilde tahrip edildiğini belirtiyor.

Radikal'den Serkan Ocak'ın haberine göre, Yaklaşık 2 hafta önce Maçka’da yayla yolu inşaatı sırasında istinat duvarının çimento suları Coşar Deresi’ne sızdı. Milli Parklar Genel Müdürlüğü’ne bağlı Altındere Alabalık Üretme ve Yetiştirme İstasyonu ile 2 özel işletmeye ait alabalık çiftliğinde binlerce balık öldü.

Trabzon ve İlçeleri İç Su Ürünleri Üreticiler Birliği Genel Koordinatörü Hüseyin Salihoğlu, Trabzon ve Rize’de yol ve HES inşaatları sırasında balıkların öldüğünü söyledi:

“Fırtına’da HES inşaatı olmadığı için orada balıklar yaşar. Ancak diğer derelerde sürekli balık ölümleri yaşanıyor. 2008’den bu yana balık ölümleri devam ediyor. Yazıp çizmediğimiz yer kalmadı. Şikâyetler ediyoruz. Denetim yok. Coşan Deresi’nde Milli Park sınırları içindeki çalışma sırasında sızan çimento suları binlerce balığın ölmesine neden oldu. Daha önce HES inşaatları sırasında da bunlar yaşandı. Bazı derelerin by-pass edilmesi sonucunda deredeki balıkların neredeyse tamamı ölüyor. Çaykara’da benzer durumlar oldu. Dereler kirleniyor. Ekosistem bozuluyor. Son yıllarda derelere yüzde 10 can suyu bırakılması gerekiyor. O bile bırakılmıyor. Eylülde debiler iyice azalıyor. Kuruyan dereler var. Vatandaşlar sulama açısından da etkileniyor.”

‘Fırtına da yok ediliyor’

Rize İç Su Ürünleri Birlik Başkanı Mustafa Memoğlu uyardı:

“Fırtına Vadisi’ne biz ve bizim gibi insanların mücadelesiyle HES’ler yapılmadı. Ancak şimdi denizle Fırtına Deresi’nin birleştiği yerden taş alınıyor. İş makineleri derelerin içinde çalışıyor. Fabrikalar kuruldu. Ardeşen Belediyesi’nin mıcır fabrikası kuruldu. Belediyelerin kanalizasyonu yok. Başbakan’ın yaptığı çok güzel bir şey. Ancak bir yandan yaşatmaya çalışıyoruz, diğer yandan yok ediyoruz.”

‘Dereler su kanaleti oluyor!’

Karadeniz Teknik Üniversitesi Sürmene Deniz Bilimleri Balıkçılık Teknolojisi Mühendisliği Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hamdi Öğüt, 10 yıldır bölgede çalışıyor. Balık yetiştiriciliği ve balık hastalıkları konusunda uzman olan Prof. Dr. Öğüt, “O dere benim, bu dere senin koşturuyorum. Mahkemelere bilirkişi raporları hazırlıyorum. Ortada büyük bir katliam var. Sanki bu memleket bizim değilmiş, burayı terk edecekmişiz gibi hoyratça bir tavır altındayız. Derelerimizde tam olarak hangi canlı türleri var, henüz bilmiyoruz! Çoğu canlı türlerinin çalışmaları henüz yapılmış değil” dedi.

ABD ’nin Oregon eyaletinde 8 yıl akademik çalışma yürüten Prof. Dr. Öğüt, “Oregon’da derelerin çoğu 1960’larda tahrip edilmişti. Hidroelektrik santralı yapıldı. Yapılaşma sorunları oldu. Derelerin yüzde 60’ına yakınında canlılar yok oldu” diye konuştu. Peki şimdi?

“Şu anda dereleri geri getirmek için yoğun bir çalışma yapılıyor, halk çok bilinçli. Su ürünleri bölümlerinde 3-4 dere ekoloğu çalışıyor. Ben de dersler aldım” diyen Öğüt, otomobilinin yağını dereye döken kişi hakkında ihbar üzerine dava açıldığını, yağ dökülen bölümün ise derhal kapatılarak temizlendiğini söyledi. Öğüt, “Oregon’da bir iş makinesi derenin içine girip çalışamaz. Ekoloji bozuluyor diye ineklerin bile dereye girmesi yasak! Karadeniz’de özellikle denize dökülen yerlerde dereler tamamen bitmiş durumda. Dereler dere niteliğini yitirerek su kanaletleri halini almış durumda. Bir çimento sızıntısında zarar sadece balıklara olmuyor. Dere habitatı sıfırlanıyor.”