İşte Türkiye’nin İlk Pasif Evi!

Gaziantep Büyükşehir Belediyesi Ekolojik Kent Proje Sorumlusu Y. Mimar Seda Müftüoğlu Güleç, 15 Nisan’da gerçekleştirilecek olan EKODesign Konferansı’nda “Yerel Yönetimlerin Yeşil Girişimleri” başlıklı forumun konuşmacılarından biri. İşte Seda Müftüoğlu Güleç'in “Gaziantep Ekolojik Bina” ile ilgili Yapı Dergisi için yazdığı yazı…

Gaziantep Ekolojik Bina

Gaziantep Ekolojik Kent projesi için örnek bir yapı yapma fikri ile doğan; Gaziantep Büyükşehir Belediyesi ve Gaziantep Üniversitesi ile ortak geliştirilen, İpekyolu Kalkınma Ajansı’nın desteklediği “Gaziantep Ekolojik Bina”, 100. yıl Atatürk Kültür Parkı içinde konumlanmıştır. Alanın seçiminde ulaşım olanağının halkın bu binayla buluşması için çok elverişli olması özellikle tercih edilmiştir.

Yaklaşık 2.800 m² açık alana sahip yapı 325 m² büyüklüğünde yenilenebilir enerji kaynakları, çevreye duyarlı yapılanma ve kendi enerjisini kendi üreten sistemlerle ilgili bilgilendirme ve tanıtım merkezi işlevindedir. Kullanılan sistemlerle ilgili avantajlar göz önünde bulundurularak tanıtımı yapıldığında kullanıcılar bu tip yapılarda yaşamaya teşvik edilecektir. Yapının mimari müellifi Mimar Erden Güven’dir. Pasif Ev ölçütlerine göre revize eden mimarı ise Alman Roland Matzig’dir. Yapı Ağustos 2012-Eylül 2013 tarihleri arasında inşa edilerek tamamlanmıştır. Binada 60 kişilik konferans salonunun yanı sıra gelenlerin bilgi alabilecekleri bekleme ve sergi amaçlı kullanılacak bir fuaye alanı tasarlanmıştır. Fuaye alanında ziyaretçileri sanal hostes karşılayarak binanın kısa bir tanıtımını yapıyor. Sonra yapının bütün teknik detayları 1/50 ölçekte hazırlanan maketten incelenebiliyor. Binanın en önemli özelliği olan yüksek yalıtım değerini veren katmanlaşma da 1/1 ölçekteki çatı, temel ve duvar detay maketinde görülebiliyor. Fuaye alanındaki 6 ekrandan binanın yapım aşamaları, Gaziantep Ekolojik Kent ile ilgili ayrıntılı bilgi, yenilenebilir enerji sistemlerini tanıtan ve Gaziantep Enerji Zirvesi’ni gösteren videolar yayımlanıyor.

Gün ışığından en üst düzeyde yararlanabiliyor

Yapı bulunduğu alanla ilişkisini kuzey ve güney cephesindeki duvarlarla sağlamaktadır. Yapı kabuğundaki pencere açıklıkları gün ışığından en üst düzeyde yararlanabilmek üzere planlanmıştır. Ekolojik Bina’nın en önemli özelliği üst düzey ısı yalıtımı ile enerji gereksinimini en düşük düzeye indirmesidir. Yapı kabuğunu dışarıdan sarmalayan 40 cm kalınlığında cam yünü ısı yalıtım levhaları uygulanmıştır. Ayrıca bina, bütün elektrik gereksinimini fotovoltaikler sayesinde güneş enerjisinden kendi üretiyor durumdadır. LED armatürler sayesinde aydınlanma için en düşük düzeyde enerji harcanmaktadır. Isı kaybını engellemek adına 3 camlı pencere sistemi kullanılmıştır. Binanın temiz hava gereksinimi toprak altına döşenen borular ve ısı geri kazanımlı santraller sayesinde sağlanmaktadır. Dışarıdan alınan hava yazın toprak altında bulunan serinlikten, kışın ise sıcaklıktan faydalanarak devreye alınmaktadır. Binanın ısınmasında ve soğumasında alternatif enerji kaynağı olan sudan suya ısı pompası ve yerden ısıtma ve serinletme sistemleri kullanılmaktadır.

Gri suyu arıtarak rezervuarlara gönderip su kullanımını azaltmak hedeflenmiştir. Suyu etkin kullanma amacıyla yağmur suyu bir depoda toplanıp bahçe sulamasında kullanılacaktır. Yeşil çatı sistemi ile hem ısı yalıtımına katkı sağlanacak hem de doğaya salınan karbondioksit miktarı azaltılacaktır.

Bina, LEED Platinum adayı

Bina Türkiye’nin Almanya PassivHaus Enstitüsü tarafından sertifikalı ilk Pasif Evi olma özelliğine sahiptir. Pasif Ev yapıları Almanya’daki Pasif Ev Enstitüsü’nün belirlemiş olduğu standartlar doğrultusunda tasarlanır ve inşa edilir. Daha sonra bu yapılar enstitünün vermiş olduğu standartlara uygun olmalarına bağlı olarak sertifikalandırılır. Pasif Ev yapıları, içerisinde ikâmet edenlerin konforunu az miktarda enerji ile ısınma ve soğutma yaparak sağlamakta olup kullanılan enerji miktarıyla, Türkiye’de bulunan günümüz standart binalarına oranla, ısıtma ve soğutmada %75 oranda tasarruf sağlamaktadır. Gaziantep Ekolojik Bina’da bu oran %90 düzeyindedir. Gerek duyulan enerjinin tamamını da fotovoltaik paneller aracılığıyla üretildiği için yapı “sıfır enerji binası”dır. Pasif Ev yapıları gerekli olan oda sıcaklığına ulaşabilmek için temiz havayı ısıtarak ya da soğutarak gerekli termal rahatlığı sağlayabilen yapılardır. Bina, LEED Platinum (en yüksek düzey) adayıdır. Bir binanın LEED sertifikası alabilmesi için gerekebilecek bina enerji modellemesi, günışığı simülasyonu, sistemlerin işletmeye alınması, inşaat planlarının hazırlanması vb. yanısıra projeleri de LEED sertifikasına göre hazırlanmıştır. Atıkların ayrıştırılması için 5 bölmeli tasarlanan çöp konteynırı binanın girişinde bulunmaktadır. Kurumsal binalardaki yüksek enerji tüketimleri ve bina kullanıcı konforunun çalışma verimliliği ile olan bağlantısı, yeşil bina tasarım ve sertifikasyonunun önemini artırmıştır. Özellikle kendi kullanacağı binayı inşa ettiren kurumların ön tasarım aşamasından itibaren yeşil bina yaklaşımlarına göre binayı uygulamaları binanın ömrü boyunca işletme giderlerinde önemli tasarruflar sağlamaktadır.