Boşaltılan Kavramların İçini Tekrar İnsanla Doldurma Zamanı

Sürdürülebilir kentsel planlama ve çevre dostu gelişim için altyapının önemini vurgulamayı da hedefleyen EKODesign 2014, enerji altyapısı ve ülkenin enerji politikalarını da masaya yatırdı. Bağımsız Yenilenebilir Enerji ve İklim Değişikliği Politikaları Uzmanı Dr. Baha Kuban ve Kentsel Strateji kurucu ortağı A. Faruk Göksu'nun 'tartışmacı' olarak yer aldığı 'enerji altyapıları ve sürdürülebilir kentsel planlama uzlaşması' başlıklı oturumda; 'çevresel politikalar, enerji politikaları, sürdürülebilir kentsel planlama uzlaşamaz mı?', 'şeffaf ve katılımcı bir strateji mümkün mü?' gibi sorulara yanıt arandı.

"Yık-yap şehirciliği Türkiye'nin iktisadi tercihlerinin bir yansıması"

'Sürdürülebilirlik' gibi 'boş gösteren' kavramlardan biri olarak değerlendirdiği 'yeşil'in dünya ortak aklına önemli bir katkı sunabildiğini söylemenin zor olduğuna dikkat çeken Dr. Baha Kuban, iklim zirvelerinde yaşananların bunun en iyi göstergesi olduğunu söyledi. Kente bakıldığında ucuz enerjinin ve otomobilin izlerinin görüldüğünü kaydeden Kuban; fosil yakıtlara ve nükleere dayalı bir enerji sisteminden modüler ve yerinde üretime dayalı yeni bir sisteme doğru bir kırılmaya doğru gidildiğine dikkat çekti. Bu sürecin ilginç sızıntılara da kapı araladığına işaret eden Kuban, yerel yönetimlerin kendi enerjilerini üretmeye yönelmelerinin de (municipalization) bunlardan biri olduğuna işaret etti. 'Yık-yap' şehirciliğini Türkiye'nin iktisadi tercihlerinin bir yansıması olarak okumak gerektiğini ifade eden Kuban, bunun sermaye birikiminin en önemli enstrumanlarından biri olduğunu; bu dinamik yıkılmadıkça şehirlerin kaderinin değişmesinin de pek mümkün görünmediğini belirtti. "Post-kolonyal bir çağda yaşıyoruz, planlamanın da içi boşaltılmış; bunun ideolojik bir amacı var mı diye sormalı" diyen Kuban, boşaltılan kavramların içinin yeniden toplum ve insanla doldurmaktan başka bir çare olmadığını vurguladı.

"Kentleri yeniden kurgulatacak iyi fikirler İstanbul'dan çıkmayacak"

A. Faruk Göksu da Türkiye kentlerinin 60 - 65 yıl gibi bir süre içinde üçüncü kez yıkılıp-yeniden yapılma sürecini yaşadığına dikkat çekerek; bunun dünyada bir benzerinin olmadığını ve bu travmatik durumdan kurtulmak için herkesin katkısının olduğu yeni bir senaryo gerektiğini aktardı. Türkiye kentlerinin ekonomik ve ekolojik bir denge kurması gerektiğini savunan Göksu; kentin yayılmasının nasıl durdurulacağı ve ekolojik değerlerinin nasıl korunacağının iyi birer örneği olarak da Kopenhag ve Amsterdam'ı gösterdi. Türkiye'de merkezi yönetimin bütün yetkileri kendi elinde toplayarak büyük kentler için en stratejik kararları verebilecek duruma geldiğini ve artık kentlerin yönetilemez durumda olduğuna dikkat çeken Göksu; tartışılması gereken konulardan birinin bu güce karşı kentlerde yaşayanların nasıl bir direnç oluşturabileceği olduğunu söyledi. "Kentlerin yeniden kurgulanmasına yönelik iyi fikirler İstanbul'dan çıkmayacak" diyen Göksu, Anadolu kentlerini işaret etti:

"Anadolu kentlerinde çok güzel başarı hikayeleri var. Yapmamız gereken, kentleri sınıflandıracak ulusal bir plan oluşturmak. Üç büyük kentimizin yaşadığı sıkışmışlığı Anadolu'nun gelişmekte olan dinamik kentleriyle aşabiliriz. Üçüncü kentsel dönüşümde, öncekilerden farklı olarak, planlama ve tasarım öne çıkabilir. Belediyelerin proje üretme zamanı bitti; artık kentlilerle birlikte sorunları tespit etmek ve ona göre proje geliştirmek zamanı. Kadıköy'de yaşadığımız TAG deneyimi bunun bir örneği".