Eskişehir Güzel ama Kriz Çok Yaman

Kayseri ve Konya sanayi ve ticaret alanında dinamizm gösteren, ama bunu hâlâ kültürel çeşitlilik ve dinamizme yansıtma sürecinde olan, ve bu anlamda da kentin yaşanabilirlik ölçümlerinde yol alması gereken kentlerimizken, son yıllarda kentsel yaşamın tüm boyutları içinde gelişmesine örnek olan çok başarılı bir kentimiz var; Eskişehir. Eskişehir’in son yıllarda geçirdiği dönüşümü izlemek, başarı için vizyon-çaba-irade temelinde hareket etmenin ne kadar önemli olduğunu izlemektir; ekonomiden kültüre bir kenti demokratik normlar temelinde yaşanabilir kılmanın yerel ölçekte nasıl başarılabileceğinin öyküsünü dinlemektir; ve Türkiye’nin yarını ve geleceği için insanın umutlarını artırabileceği bir örnek üzerine konuşmaktır. Şüphesiz ki, Eskişehir’in sorunları vardır, daha çok yapılması gereken iş ve proje vardır. Ama, Eskişehir örneği, üzerinde çalışmamız, desteklememiz ve kaybetmememiz gereken bir başarı öyküsüdür.

Ekonomik kalkınma ile demokratik normlar temelinde birlikte yaşama olasılığını yaşama geçiren, kentsel yaşanabilirliği bir bütün olarak başarabilen, ve bu birlikteliği tarihsel olarak farklı dönemlerde tekrar tekrar yaşama geçiren başka bir kentimiz, İzmir’dir. Philip Mansel, 3 Mart, 2008’de Le Monde Diplomatique’de İzmir’in tarihsel gelişimi ve önemi üzerine yazdığı yazıda, İzmir’in, bizim de vurgulamak istediğimiz çok önemli niteliklerini şöyle tanımlar; tarihsel olarak, aynı anda, bir ‘Akdeniz’li, bir ‘Avrupa’lı, bir ‘modern’, bir ‘kozmopolit’ kimliğe sahip İzmir, tanımlanması zor ama “zenginlikle farklılıkların birlikte yaşamasını beraber başarma potansiyeline” sahip bir kenttir. İzmir, tarihi içinde şiddet, dışlama ve aşırı milliyetçi dönemlerinden geçmiştir; ama her zaman, ekonomik zenginlikle kültürel çeşitlilik ve birlikte yaşamayı beraber başarma temelinde kendisini “yeniden-keşfetmiş ve kurmuştur”.(1)

Örneğin, Eskişehir’den, ve Türkiye’nin bir sürü ilinden farklı olarak, İzmir’in, gerek tarihi, gerek eğitim-temelinde güçlü yapısı, gerek doğal zenginlikleri, gerek iklimi, gerekse de ulaşımdan turizme coğrafi rahatlığı, v.b. artı değerleri içinde, bugünde kendisini yeniden-keşfetmemek, ve ekonomiden kültüre çok önemli bir ‘kent havzası’ olarak kendisini geliştirmemek için hiçbir mazereti yoktur. İzmir çok rahatlıkla Türkiye’nin Ar-Ge merkezi olabilir; ekonomik kalkınmanın Ege kent havzası olabilir. Yeter ki, İzmir bu yönde bir vizyona, bir çabaya sahip olsun; ki, vizyon ve çaba eksikliği, bugün İzmir’in temel sorunudur. Eskişehir’den farklı olarak, bugünkü başarılarının çok daha ötesinde başarılar elde etmek için mazereti olmayan bir kenttir, İzmir. Bugün size bu iki kentimizi sunacağız. Önce Eskişehir.