Bir Nehrin Hikayesi: Ergene

Yönetmen Nejla Demirci, Ergene Nehri’nin uğradığı çevre felaketini Gündöndü belgeselinde gözler önüne seriyor. Belgeselde, Ergene Nehri’ndeki kirliliğine sebep olan sanayileşmenin yanı sıra kirliliğin bölgelenin hem sosyal, hem kültürel hem de ekonomik etkilerini röportajlarla uzmanların ve Trakyalıların ağzından anlatıyor. Aynı zamanda Ergene İnisiyatifi’nin de üyesi olan Demirci’nin yönettiği Gündöndü’nün çekimleri 2010’dan beri biriktirilen görüntülerden oluşuyor. bianet’ten Elif Akgül'ün haberine göre Demirci, belgeselin bütçesini kendi cebinden ve çevresinin katkılarıyla karşılamış:

“Yüz bin liradan sonra saymayı bıraktım. Hassas bir konu olduğu için fon ya da benzeri bir bütçe kullanmadık. Elimde ne varsa belgesele harcadım”.

Nejla Demirci"Bölgede yetişen ürünler Türkiye'ye dağılıyor"

Belgesel, sadece bir çevre kirliliğini değil, kirliliğin toplumdaki etkilerini de inceliyor:

“Sadece kirlilik üzerine bir belgesel yapmak istemedim. Ergene’deki kirliliğin derinine baktıkça, derinleştikçe çeşitli katmanlarda etkiler ortaya çıkıyor. 1980’lerde sanayileşmeye başlayan bölgede bugün 5000 civarında deri-tekstil, tekstil, ağır sanayi ve boya fabrikaları bulunuyor. 1980’lerin ortalarına doğru kirlilik artmaya ve nehirde balık ölümleri yaşanmaya başlıyor. Bugün ne suda ne de suyun yanındaki toprakta canlı yaşayamıyor. Bölgede sekiz bin yıllık bir tarım kültürü var. İstihdam adı altında bu kültür yok ediliyor. Çiftçiler işçileşiyor, ucuz iş gücü hem fabrikalarda hem de tarlalar da artıyor.

Bölgede özellikle ayçiçeği, buğday ve pirinç yetiştiriliyor. Belgesel esnasında burada yetiştirilen tarım ürünlerini analiz ettirdim. Sonuçta her birinde standartın çok üstünde ağır metal ve toksik bulunuyor. Bunları yemek neredeyse zehir yemekten farksız. Ama burada yetişen ürünler Türkiye’nin yüzde 75 ayçiçeği, yüzde 55 pirinç ve yüzde 10 buğday ihtiyacını karşılıyor.

Trakya Türkiye'deki en yüksek kanser oranlarının görüldüğü bölge. Ama Bakanlık bunun içki ve sigaradan kaynaklandığını söylüyor".