"Özelleştirilmiş Yapı Denetim Sistemi, Yeni Sorunların Başlıca Kaynağı Olacaktır"

Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (TMMOB) Şehir Plancıları Odası Genel Başkanı Necati Uyar, denetim ücretinin inşaatı yapanlar tarafından ödenmesine dayalı, özelleştirilmiş yapı denetim sisteminin, çözüm olmadığı gibi yeni sorunların başlıca kaynağı olacağını öne sürdü. Uyar, Van'daki depremle ilgili yaptığı yazılı açıklamada, depremlerin dünyanın büyük bölümü açısından kaçınılmaz bir doğa olayı olduğunu belirterek, meydana gelmesi beklenen bir doğa olayını 'afet' ve 'felakete' dönüştürenin ise yapılan hatalar olduğunu vurguladı.
    
Van'daki depremin ardından yaşanan yıkım ve can kayıplarının da insan eliyle yapılan hataların sonucu olduğunu dile getiren Uyar, şu görüşleri ifade etti:

''Mühendislik hizmeti almamış kaçak yapılaşmaların yanı sıra, ilgili mevzuata, bilime ve tekniğe aykırı eksik ve hatalı projelendirme, hatalı projelendirmeye dayalı yapım ve hatalı malzeme seçiminin can kayıplarına neden olması da kaçınılmaz. Bu kaçınılmaz gerçeklik yapılan eylemi bir hata olmaktan çıkarıp suça dönüştürmektedir. İşlenen suç ise cinayettir. Kaçak, plansız, projesiz, ruhsatsız yapılaşmanın görmezden gelinmesinin yanı sıra, plan kararlarından önce yapılması gereken jeolojik-jeoteknik etütlerin olmaması, plan değişikliklerinin onaylanması, kat yüksekliklerinin arttırılması da kamu eliyle yapılan affedilmez hatalardır''.
    
Yapılarda planlama aşamasından başlayarak, projelendirme ve yapım süreçlerinde kamusal denetimin neredeyse hiç olmadığını öne süren Uyar, şu değerlendirmelerde bulundu:

''Denetim görevini yerine getirmeyenler, denetimi engelleyenler işlenen suçun başlıca ortaklarıdır. Yapı denetimi kamusal bir sorumluluk gerektirir. Denetim ücretinin inşaatı yapanlar tarafından ödenmesine dayalı, özelleştirilmiş yapı denetim sistemi, çözüm olmadığı gibi oluşacak yeni sorunların başlıca kaynağı olacaktır. Ülkemizde bugün geçerli olan, piyasa koşullarına terk edilmiş yapı denetim sistemi, suiistimale açık, hatalı uygulamayı yaygınlaştıran bir niteliğe sahiptir. Denetim ücretinin inşaatı yapanlar tarafından ödendiği bu sistemde gerçek anlamda bir denetimden söz etmek olanaklı değildir. Bu sistemin yarattığı açıkların sonuçları da önümüzdeki yıllarda yaşanacak depremlerde acı biçimde ortaya çıkacaktır''.