|
23 Ekim Pazar günü öğle saatlerinde gerçekleşen ve özellikle Van ile Erciş'te etkili olan 7,2 şiddetindeki depremin yarattığı yıkımın etkileri net biçimde ortaya çıkmaya başladı. Başbakanlık Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı'ndan yapılan açıklamada 366 vatandaşın hayatını kaybettiği, bin 301 vatandaşın da yaralandığı bildirildi. Yıkılan bina sayısı ise iki bin 262 olarak açıklandı. Van Afet ve Acil Durum Müdürlüğü'nde Çevre ve Şehircilik Bakanı Erdoğan Bayraktar ve Sağlık Bakanı Recep Akdağ ile birlikte bir basın toplantısı düzenleyen Başbakan Yardımcısı Beşir Atalay, deprem sonrası yapılan çalışmalar hakkında bilgi verdi. Özellikle Erciş'te enkaz kaldırma ve arama kurtarma çalışmalarının çok hızlı biçimde sürdüğünü aktaran Atalay, sağlık hizmetlerinde de yine aynı tempoyla titiz biçimde çalışıldığını kaydetti. Hasar tespit çalışmalarının yoğun biçimde devam ettiğini bildiren Çevre ve Şehircilik Bakanı Erdoğan Bayraktar da, öncelikle kamu binalarında, hastanelerde, okullarda ve konutlarda kullanılamayacak olan yapıların tespiti noktasında çalışıldığını açıkladı. Bayraktar, toplam 25 köyde hasar olduğunu, 4 köyün ise ağır hasar gördüğünü belirtti.
''Van ilinin tamamında vergi uygulamaları bakımından mücbir sebep hali ilan edilmiştir''
Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, Van'da meydana gelen deprem nedeniyle ilin tamamında vergi uygulamaları bakımından mücbir sebep hali ilan edildiğini bildirdi. Şimşek, depremde zarar görenlerin acısını paylaştıklarını söyleyerek, Van'da mücbir sebep haliyle ilgili şunları kaydetti:
''Bakanlığımızca, Van'da meydana gelen deprem felaketi mücbir sebep hali olarak kabul edilmiş ve Van ilinin tamamında vergi uygulamaları bakımından mücbir sebep hali ilan edilmiştir. Söz konusu mücbir sebep halinin 23 Ekim 2011 tarihinde başladığı kabul edilmiştir. Mücbir sebep halinin sona erdiği tarih ise depremin etkilerinin ne kadar süreceği bilinemediğinden, ileride Bakanlığımızca belirlenecektir. Buna göre, 23 Ekim 2011 tarihinden itibaren verilmesi gereken tüm beyannameler ile bildirimlerin verilme ve ödeme süreleri ileride belirlenecek bir tarihe kadar, mücbir sebep halinin başladığı 23 Ekim 2011 tarihinden önce tahakkuk etmiş olup, vadesi bu tarihten sonrasına rastlayan her türlü vergi, ceza ve gecikme faizinin ödeme süresi ileride belirlenecek bir tarihe kadar; ikmalen, re'sen veya idarece tarh edilen ve vadesi mücbir sebep ilan olunan tarihten sonrasına rastlayan her türlü vergi, ceza ve gecikme faizinin ödeme süresi ileride belirlenecek bir tarihe kadar uzatılmıştır.''
Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Ergün: Bölgedeki manzara net olarak ortaya çıktıktan sonra gereken destekler sağlanacak
Uluslararası Yatırımcılar Derneği (YASED) tarafından düzenlenen, ''Yatırımların Odağında Türkiye: Fikri ve Sınai Mülkiyetin Yatırıma Dönüştürülmesi'' konulu uluslararası seminerde katılan Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Nihat Ergün, çıkışta basın mensuplarının sorularını yanıtladı. KOSGEB tarafından önceki haftalarda açıklanan 100 bin lira üst limitli acil destek kredisinden Van'daki esnaf, sanatkar ve KOBİ'lerin de faydalandırılacağını belirten Bakan Ergün, 6 ayı ödemesiz, 2 yıl vadeli kredinin faizinin de KOSGEB tarafından karşılanacağını bildirdi. Söz konusu kredinin genel olarak uygulanan bir sistem olduğuna işaret eden Ergün, deprem sonrası farklı mekanizmaların da devreye girebileceğini ifade ederek, şunları söyledi.
''Onun için son durumu bir görelim. Yeni manzara nedir? Çünkü Afet İşlerinin de atacağı adımlar olacak. Mesela işyerlerini kaybedenler için kalıcı işyerleri inşası, evini kaybedenler için konut inşası gündeme gelecek. Bunları mekanizması ayrıca işlemektedir. Onlar çok uzun vadeli, 20 yıl ve çok düşük, kira öder gibi bir şekilde kişilerin mülkiyet sahibi olmasını sağlayacak mekanizmalar. Onun dışında başka tedbirler, o bölgede vergi borcuyla ilgili belki esnaf ve sanatkara, KOBİ'lere başka mekanizmaları devreye sokmak icap edebilecektir. Yani afet sonrası gelişmeleri kapsamlı bir şekilde değerlendirmek gerecek. O nedenle biraz tabloyu görelim, karşımıza ne çıkacak. Çünkü hadise yeni, henüz alınması gereken sonuçların hepsini alma imkanına sahip değiliz. Ama ben ilk etapta bizim KOSGEB vasıtasıyla uygulamaya koyduğumuz, afetlerden zarar gören esnaf, sanatkar ve KOBİ'ler için uyguladığımız programı hatırlattım. Van'daki kardeşlerimiz de bu programın içine hemen dahil edileceklerdir. Ama belki ilave yapılması gereken şeyler olacak. Onları da ayrıca Bakanlar Kurulumuzda arkadaşlarımızda değerlendireceğiz.''
KOSGEB kredisinde 100 bin lira olan üst limitin daha yukarı çıkarılıp çıkarılamayacağına ilişkin bir soru üzerine Bakan Ergün, bölgedeki manzara net olarak ortaya çıktıktan sonra gereken desteklerin sağlanacağını bildirdi. Bakan Ergün, ''Birkaç gün içerisinde arama-kurtarma çalışmaları neticelenir. Ondan sonra Afet İşleri ekibi hasar tespitlerini yapar. 2-3 gün içerisinde net bir fotoğraf ortaya çıkar. Ama tam olarak her şeyin ortaya çıkması yaklaşık bir aylık zamanı alır'' diye konuştu.
DASK ödemeleri 2 hafta içerisinde başlayacak
Doğal Afet Sigortaları Kurumu (DASK) Yönetim Kurulu Başkanı Selamet Yazıcı, depremin ardından Van'da sigorta ödemelerinin 2 hafta içerisinde başlayacağını belirterek, Van'da poliçe sahiplerinin yüzde 50'sine ödeme yapılmasının beklenebileceğini bildirdi. Yazıcı, Van'daki 84 bin konuttan 7 bin 318'inin sigortalı olduğunu, bunun da yüzde 9 sigortalılığa tekabül ettiğini, rakamın oldukça düşük kaldığını ifade ederek, Van'ın, yüzde 15 olan Doğu Anadolu Bölgesi ortalama sigortalılık oranından epey geride olduğunu söyledi. Erciş'te bin 303, Edremit'te ise bin 145 poliçe bulunduğunu bildiren Yazıcı, ''Edremit'te konut sayısı daha az olmasına karşın sigortalılık oranı enteresan bir şekilde yüksek. Erciş'te yüzde 9 olan sigortalılık oranı Edremit'te yüzde 39'a ulaşıyor. Bu, oradaki (Edremit) yeni yapılaşmadan kaynaklanıyor'' dedi.
Van'da sigortalılık oranının düşük olmasının nedenlerinin başında, ''sigorta bilincinin daha zayıf kalması'', ''gelir durumunun biraz daha düşük olması'', ''tapu ve konut kredileri alırken gerçekleştirdikleri sigortalılık kontrollerinin, Van'da konut kredisi ve tapu alım-satım işlemlerinin daha az olması nedeniyle daha az yapılmasının'' geldiğini belirten Yazıcı, sigorta ödemelerine ilişkin ise şu bilgileri verdi:
''Simav örneğini vereyim; Simav'da bin 530 poliçemiz vardı, onların 778'ine ödeme yaptık, yani yüzde 50 gibi bir rakam. O ödediğimiz rakam da hepsi tam hasar değil. Simav depremi için ödediğimiz rakam 6,5 milyon lira. Burada da benzer bir şey beklenebilir, yani Simav gibi yüzde 50'ye isabet etse, 3 bin 500 poliçe eder. Arkadaşlarımız bugün incelemeye gidecekler, hafta içerisinde de eksperlerimizi yollayacağız. Van depremi için 2 hafta içerisinde ön ödemelere başlayacağız. Hafif hasarları 2 hafta içerisinde ödeyeceğiz, bir ay içerisinde de diğer ödemeleri yapacağız.''
''Maalesef hep erteliyoruz, ihmal ediyoruz''
Deprem olan illerde bir süre sonra sigortalılık oranının arttığını gördüklerini ifade eden Yazıcı, ''Simav'da bu artış yüzde 130 oldu. Türkiye genelinde ise sigortalılıkta yılın ilk 9 ayıda yüzde 10 artış yaşandı. Bunun birkaç puanının Simav'dan olduğunu düşünüyoruz. Bu depremle birlikte yıl sonunda yüzde 13-14'e çıkar'' dedi. Türkiye'de şu anda 3 milyon 570 bin konutun sigortalı olduğunu hatırlatan Yazıcı, ''Bu konutların ortalamasına baktığımız zaman 100 lira. Ortalama 63 bin lira ise teminat vermişiz. Konut tipine ve yapısına bağlı olarak 150 bin liraya kadar verebiliyoruz. Bu 100 lirayı taksitlendirmek de mümkün. Herhangi bir banka şubesi ya da 17 bin sigorta acentesinden bu sigortayı yaptırmak da mümkün. Maalesef hep erteliyoruz, ihmal ediyoruz'' diye konuştu. Selamet Yazıcı, DASK olarak çok yoğun tanıtım ve bilinçlendirme faaliyetleri yürüttüklerini de söyledi.
TOKİ: İdaremiz tarafından gerçekleştirilen uygulamalarımızın hiçbirinde herhangi bir hasar tespit edilmedi
Van'da meydana gelen deprem sonrasında yapılan incelemelerde, TOKİ tarafından gerçekleştirilen uygulamaların hiçbirinde herhangi bir hasar meydana gelmediğinin tespit edildiği bildirildi. Başbakanlık Toplu Konut İdaresi Başkanlığı'ndan (TOKİ) yapılan yazılı açıklamada, bölgede toplam 33 şantiyede, 5 bin 996 konut, 1 lise, 8 ilköğretim okulu, 80 ahır, 6 cami, 9 spor salonu, 6 ticaret merkezi, 3 pansiyon, sosyal tesis, 4 hastane, 2 sağlık ocağı, 6 engelsiz yaşam merkezi, 23 karakol ve arıtma tesisi uygulamalarının daha önce başlatıldığı, 5 bin 452 konutun, sosyal donatılarıyla birlikte tamamlandığı belirtildi. Ayrıca Van Edremit 400 yataklı Devlet Hastanesi'nin de tamamlanarak vatandaşlara hizmet vermeye başladığı ifade edilen açıklamada, şunlar kaydedildi:
''23 Ekim 2011 tarihinde meydana gelen deprem sonrasında, TOKİ Başkanı Ahmet Haluk Karabel başkanlığında teknik personelimiz bölgeye intikal etmiştir. Deprem yaralarının sarılması yönünde TOKİ, diğer kurumlarla koordineli bir şekilde çalışmalara başlamıştır. Ayrıca, yapılan incelemelerde, İdaremiz tarafından gerçekleştirilen uygulamalarımızın hiçbirinde herhangi bir hasar meydana gelmediği tespit edilmiştir.''
|
