Şartlar Oluştu, Güneşe Yatırım Teşvik Edilmeli

Ülkelerin ekonomik ve teknolojik gelişimlerine paralel artan enerji ihtiyacı, alternatif enerji kaynaklarına olan ilgiyi artırıyor. Zaman Gazetesi'nden Esra Tur'un haberine göre, temiz ve masrafsız olan yenilenebilir enerjinin toplam enerji üretimindeki payı tüm dünyada artmasına rağmen Türkiye’de durum pek parlak değil. Güneş kuşağında yer alan Türkiye’de 2014 itibarıyla solar panellerden üretilen elektrik sadece 20 MW iken bu oran, yılın büyük çoğunluğunda yağış alan Almanya’da 3,3 GW’ı buluyor. Enerji ihtiyacının yüzde 25’ini yenilenebilir enerji kaynaklarından sağlayan ülkede her yıl güneşe 3 GW’lık yatırım yapılıyor.

Türkiye’de alternatif enerji kaynaklarının toplam enerji üretimi içindeki payının artırılması stratejik hedef olarak belirlenmesine rağmen  Türkiye’de 2023 kadar güneşten 3 GW’lık enerji sağlanacağının belirten sektör temsilcileri, teknolojik gelişim ile ucuzlayan maliyetlerin güneşe yatırımı artıracağının ancak yatırımları teşvik edecek bir devlet politikasına ihtiyaç olduğu görüşünde.

Güneş enerjisi kullanımının henüz dünyada da çok kısıtlı olduğunu belirten Enerji Ticaret Derneği (ETD) Başkan Yardımcısı Mustafa Karahan’a göre güneş enerjisinden maksimum fayda sağlayan ülkelerin güneş enerjisi bol olan ülkeler değil çevre duyarlılığı gelişmiş ülkeler olduğunu söyledi. Bunun temel nedeni ise ekonomik diyen Karahan, az gelişmiş ülkelerdeki bu yatırımların gerçekleştirilmesi maliyetleri sebebi ile zor gibi gözükmekte iken, gelişmiş ülke koşullarında da bu yatımların gerçekleşmesi ancak devletin çok yüksek alım garantileri ile gerçekleşebiliyor.

Karahan, “Alım garantisi olduğundan bu üretimler bir yandan spot fiyatları aşağıya çekip, geleneksel elektrik üreticilerini zor duruma bırakırken, diğer yandan da getirdiği ek maliyetler tüketiciye doğrudan yansıdığından son kullanıcının da maliyeti artıyor. Aradaki büyük fark ise panel üreticilerine transfer edilmiş oluyor. Yani genel anlamda bakarsak, kabaca Almanya’da net olarak oluşan bu durumdan en kârlı çıkanlar Çinli panel üreticileri oldu.” Türkiye’nin ise bu konuda çok gecikerek önemli bir avantaj elde ettiğini belirten Karahan, yapılan hataların tekrar edilmemesi açısından bunun önemli bir avantaj olduğunu söyledi.

Devlet teşvikiyle güneşe yapılan ciddi yatırımlar sonucunda Almanya’nın hem üretim hem de mühendislik anlamında yakın coğrafyasına teknoloji transferi yaptığına dikkat çeken Güneş Enerjisi Sanayicileri ve Endüstri Derneği Başkanı Savaş Yeşiltaş, Türkiye’de Almanya modelinin uygulanabileceği görüşünde. Türkiye’deki enerji krizinin yenilenebilir enerjinin üretimdeki payının artırılmasıyla aşılacağını belirten Yeşiltaş, Türkiye’nin hâlâ ithal ettiği fosil enerji kaynaklarından elektrik ürettiğini, bunun da enerji maliyetlerini artırdığından millî kaynakların israf edilmesi olduğunu söyledi. İthal edilen enerji girdisinde sıkıntıların başlamasıyla enerjinin çeşitlendirilmesi gerektiğinin fark edildiğini kaydeden Yeşiltaş, sınırlı fosil yakıtlara alternatif olarak yenilebilir enerji kaynaklarının enerji üretimindeki payının artırılarak enerji ithal edilen ülkelere olan bağımlılığın da o oranda azalacağını belirterek, ülkedeki elektik üretiminin güneşten sağlanması ile Rusya’nın ‘gazınızı keserim’ tehdidine karşı Türkiye’nin elinin güçlenmiş olacağını belirtiyor.

Türkiye’nin güneş enerjisinden sıcak su üretiminde dünyada Brezilya ve ABD’den sonra 3. sırada yer aldığını Avrupa’da ise ilk sırada olduğunu belirten Güneş Enerjisi Derneği Genel Sekreteri Faruk Telamcıoğlu, Türkiye’de güneş enerjisinden elektrik üretimi temkinli başladığının ancak potansiyel çok yüksek olması nedeniyle geç başlanılan yarışta 2023 yılında güneşten yüzde 5 oranında elektrik üretiminin söz konusu olabileceğini belirtti.

Güneş’ten elektrik üretimi sınırlı kaldı

Dünya üzerinde güneş enerjisi sektörü hızla büyümekte ancak rakamlar güneşten elektrik üretiminin bugün hâlâ çok sınırlı olduğunu gösteriyor. Avrupa Fotovoltaik Endüstrisi Birliği’nin (EPIA) son verilerine göre, 2013 yılında dünya genelinde toplam güneş enerjisi kurulu gücü 137 GW iken 2017 yılında bu oranın 1.776 GW’ı bulması bekleniyor. Türkiye’nin güneş enerjisi kurulu güç potansiyeli 450-500 GW olmasına rağmen 2013 yılındaki kurulu güç sadece 20 MW oldu. Türkiye’nin kurulu gücünün 2023 yılında 3 GW’ı geçmesi bekleniyor. Güneş enerjisi kurulu gücünde yüzde 40 düşüş görülen Avrupa kıtasında 2013 yılında güneşten üretilen elektrik oranı yüzde 3 oldu. Avrupa’da 1., dünyada 4. olan Almanya’da güneş enerjisi kurulu gücü 7,6 GW’tan 3,3 GW’a düşerken, Fransa’da 1,1 GW’tan 613 MW’a düştü. Öte yandan Asya güneş enerjisi pazarı yüzde 170 büyüdü. Çin’in kurulu elektrik gücü 11,3 GW’ı bulurken Çin’i 6,9 GW ile Japonya takip etti.