|
İstanbul'un Avrupa Kültür Başkenti unvanını almasının
üzerinden yaklaşık sekiz ay geçti. Avrupa 2010 Kültür Başkenti
Ajansı, 2010'u adeta restorasyon yılı ilan etti. Yazla
birlikte hız kazanan kültür-sanat etkinliklerine rağmen şehir, tam bir hafriyat
alanına döndü. Bugünlerde İstanbul'da çekiç sesleri, müzik notalarına karışmış
durumda. Şu an özelikle Suriçi bölgesi ve tarihi yarımadaya odaklanan
restorasyon çalışmaları için özellikle mimarlar oldukça tepkili. İstanbul
Mimarlar Odası, Sulukule'deki yanlışlar
nedeniyle UNESCO tarafından kent yöneticilerinin uyarıldığını
hatırlatıyor, Süleymaniye'deki mimari dokuya aykırı yenilemeleri örnek
gösteriyor.
İstanbul Mimarlar Odası Başkanı Eyüp Muhçu, "İnşaat yapım
işleri, daha çok kültürel yıkım niteliğinde" diyor. Ayrıca inşaat ve yenileme
faaliyetlerine ciddi paralar aktarıldığını iddia eden Muhçu, mimari projelerin
belediyelere yenileme finansmanı verilmesi şeklinde işlediğini savunuyor. Öte
yandan Avrupa 2010 Kültür Başkenti Ajansı Başkanı Şekip Avdagiç
ise 2010 Kültür Başkenti rüzgârının İstanbul'un bütününe yayıldığını ve
projeleri revize ederek yollarına devam ettiklerini söylüyor.
Kentin dokusunu bozuyorlar
Avrupa 2010 Kültür Başkenti Ajansı, 2008 yılından bu yana kabul edilerek
çalışma programına alınan 614 projeye toplam olarak yaklaşık 400 milyon TL
harcadı. Bu yıl ise ajans, 344 milyon liralık bütçesinin yüzde 60'ını kentsel
yenileme projelerine, yüzde 40'ını ise kültür-sanata ayırdı. İşte en büyük
eleştiriler de kentsel yenileme projelerine yönelik.
Mimarlar Odası Başkanı Eyüp Muhçu, "2010 ajansı ciddi bir
bütçeye sahip. Bu bütçeyle inşaat, altyapı işleri finanse ediliyor. Ancak
çalışmaların niteliği ve kültürle ilişkisi sorgulandığında çalışmaların kültür
başkenti amaçlarına uygun olmadığı görülüyor. Kültür başkentinin amacı, kültürel
etkinliklerin sayısının artırılması ve toplumla buluşması, kültürel ve sayısal
anlamda kentte yeni kültür mekânları kazandırılmasıdır. Maalesef inşaat yapım
işleri de daha çok kültürel yıkım niteliğinde" diyor.
Süleymaniye'de yapılan çalışmanın mimari dokuyu önemli ölçüde tahrip ettiğini
belirten Muhçu, "Subjektif değerlendirmeler ile belli ideolojilere mensup
çevreler tarafından gündeme gelen projelerin finansmanı sağlanmaktadır. Tarihi
yarımadalardaki belediyelerin ve Beyoğlu belediyesinin kimi rutin ve altyapı
işlerine kaynak aktarılmaktadır" diyor.
‘Sivil ve demokratik' çalışma anlayışı yerine
‘bürokratik ve güdük' bir anlayışın hâkim olduğunu belirten
Muhçu "Danışma Kurulu'nda görev yapan kişilerin projeleri desteklendi. Arabesk
bir ortamda açılış törenleri düzenlendi, havai fişekler atıldı. Bugün 2010,
İstanbulluyu kucaklamaktan çok uzak."
Neler
yapabileceğimizi araştırıyoruz
Avrupa 2010 Kültür Başkenti Ajansı Şekip Avdagiç ise
projeleri revize ederek daha iyi noktalara taşımak için çaba sarf ettiklerini
söylüyor. İçinde bulundukları yoğun çalışma sürecinde İstanbulluların ajansın
etkinliklerine ilgi ve katılımlarını artırmaya çalıştıklarını anlatan Avgadiç,
"Kültür-sanat faaliyetlerimizin keyfini beraberce paylaşmaya yönelik daha iyi
neler yapabiliriz diyerek araştırdığımız bazı noktalar olmuştur ve olacaktır.
Süreç içinde planlamalarımızı gözden geçirerek, projelerimizi revize ederek, tüm
İstanbulluları kucaklamaya gayret ediyoruz. Bu süreçte sanatın evrensel diliyle,
kültür-sanat projelerimizi sergilerken şehrin kültür mirası değerlerinin
yenilenme sürecine de katkıda bulunmayı ve 2010 sonrası için sürdürülebilir bir
zemin oluşturmayı hedefliyoruz" diyor.
Avrupa Kültür Başkenti açılış etkinliklerinin içeriğinden sorumlu iken istifa
eden Serhan Ada ise geçenlerde BBC Türkçe'ye verdiği bir
röportajda "Baştaki planlamayı yapanlar olarak biraz kendi başarımızın
sarhoşluğuna kapıldık. Bu işi becerdik, bu unvanı aldık, bütçeyi sağladık,
Ankara'yı ikna ettik ve görev bitti sandık. En büyük zorluğun bu farklı
kesimlerin tartışarak kültür alanında ses çıkarması olduğunu göremedik" şeklinde
konuşmuştu.
Tartışmalar hiç bitmedi
13 Kasım 2006 tarihinde, Avrupa Parlamentosu'nun görüşü ve Avrupa Birliği
Kültür Bakanları Konseyi'nin onayıyla İstanbul'un, 2010 Avrupa Kültür Başkenti
olduğu ilân edildi. Başta sivil inisiyatifin sahiplendiği proje daha sonra
kurulan Avrupa 2010 Kültür Başkenti Ajansı ile resmi bir kimlik kazandı. Bu
süreçte de tartışmalar, kavgalar eksik olmadı. Ajans; projelerinin yetersiz,
yanlış ve yavaş yürüdüğü aynı zamanda yandaşlarına el altından destek verdiği
gerekçesiyle sürekli eleştirildi. Ve tarihler daha 2010'u bile göstermeden
İstanbul 2010 Avrupa Kültür Başkenti kapsamında pek çok projeyi hayata geçiren
ajansın başkanlığını yapan Nuri Çolakoğlu, ekibiyle birlikte
görevinden istifa etti. Bu istifalara yol açan nedenin, Başbakanlık Denetleme
Kurulu'ndan ajansın Genel Sekreterliği'ne atanan Eyüp Özgüç ile
olan anlaşmazlık olduğu söylendi. Daha sonra ise İTO temsilcisi Şekip
Avdagiç, İstanbul Avrupa Kültür Başkenti Ajansı'nın Yürütme Kurulu
Başkanlığı'na getirildi.
İstanbul 2010'un
bütçesi
* İstanbul 2010 Avrupa Kültür Başkenti Ajansı'nın çalışmaları için
2008 yılında yapılan toplam harcama 44.900.802
TL
* 2009 yılında gerçekleşen toplam harcama 96.930.029
TL.
* 2010 yılında projelerin gerçekleştirilmesine yönelik
öngörülen bütçe ise 344 milyon TL.
* 2008 yılından bu yana kabul edilerek çalışma programına alınan 614
projenin toplam bütçesi yaklaşık 400 milyon TL.
* 2010 yılı için öngörülen bütçe, Kentsel Uygulamalar ve Kültürel Mirasın
Korunması projeleri için yüzde 60, kültür-sanat projeleri için ise yüzde 40
olarak planlandı.
* Kentsel Projeler ve Kültürel Mirasın Korunması, Kültür-Sanat ile Turizm ve
Tanıtım başlıkları altında değerlendirilen projelerden 224'ü gerçekleştirildi,
238'i devam ediyor, önümüzdeki dönemde de 152 proje hayata geçirilecek.
Hangi tarihi yapılar yenileniyor
* Yedikule Surları Küçükkapı
* Kule Kapısı
* İstanbul Üniversitesi
tarihi giriş kapıları
* Beykoz Riva Kalesi
* Sepetçiler Kasrı
(Eminönü)
* Küçükyalı Arkeoloji Parkı
* Davutpaşa Medresesi
* KUDEP
Tarihi Evler
* Haseki Külliyesi
* Nazperver Kalfa Sibyan Mektebi
(Aksaray)
* Şehzade İmareti (Şehzadebaşı)
* Darüşşifa Binası
(Süleymaniye)
* Gazenferağa Medresesi (Unkapanı)
* Murat Molla
Kütüphanesi
* Kariye Müzesi
* Otağı Hümayun Binası (Davutpaşa)
* Hasköy
Mayor Sinagogu
* Arap Camii (Galata)
* Kılıç Ali Paşa Camii (Tophane)
*
Galata Mevlevihanesi
* Köse Mehmet Raif Paşa Konağı (Kasımpaşa)
* Türk
İslam Eserleri Müzesi (Sultanahmet)
* Ayasofya Müzesi
* Topkapı Sarayı
|
