Köprüden Önce Son Çıkış

STRONG>
3. köprü fikri, 1988 senesinde hizmete açılan 2. köprüden 5 yıl sonra gündeme geldi. Ancak devlet yatırım programlarına dahil edilen proje, bir türlü uygulanamadı. 90’lı yılların ikinci yarısında tekrar görücüye çıkarılan projenin, Arnavutköy-Kandilli hattında yer alması düşünülüyordu. Fakat, Arnavutköy halkının başını çektiği muhalefet, 3. köprü yapımının (geçici bir süre de olsa) askıya alınmasını sağlayabildi. Kamuoyunun nabzını yoklamak için daha sonraları da pek çok kez dillendirilen proje, en son İstanbul’un en kuzeyinde yer alan Poyrazköy-Garipçe hattıyla kendini hatırlattı. Gerekçesi ise ‘transit trafiğin kent içi trafikten arındırılarak kuzeye kaydırılması’ydı.

Birçok spekülasyonu da beraberinde getiren proje için atılan son adımlar ise 1/100.000 ölçekli İstanbul Çevre Düzeni Planı (ÇDP)'ında 3. Köprü Projesi'nin yapımına imkan tanımak amacıyla yapılan plan notları değişikliği ve 3. Köprü Projesi'nin halihazır haritalara işlendiği bir ulaşım planı niteliği taşıyan 1/25.000 Ölçekli Kuzey Marmara Otoyolu (İstanbul 3. çevre yolu ve bağlantı yolları dahil) planı oldu. 1 Eylül 2010'da İstanbul Büyükşehir Belediyesi'nde askıya çıkarılan bu plan, köprü karşıtlarını yeniden harekete geçirdi.

Projeye kentsel planlama açısından yaklaşan TMMOB Şehir Plancıları Odası İstanbul Şubesi, tartışmaya, hazırladığı ‘3. Köprü Projesi Değerlendirme Raporu’yla 'bilimsel' bir boyut kazandırdı. Hazırlanan raporda Oda, çok basit ve temel bir soruya yanıt arıyor: İstanbul'un ulaşım probleminin çözümünü yeni bir köprü projesinde aramanın bilimsel bir gerekçesi / gerekçeleri var mıdır?

ŞPO İstanbul Şube’nin bünyesinde kurulan ve bünyesinde ilgili meslek odalarından uzmanların, akademisyenlerin, araştırmacı-gazetecilerin ve STK temsilcilerinin yer aldığı 3. Köprü Çalışma Komisyonu’nun katkılarıyla hazırlanan; yazım ve derlemesi Çare Olgun Çalışkan, basın taraması Akif Burak Atlar, görsel hazırlıklarıysa Aysun Koca ile Gökçer Okumuş tarafından gerçekleştirilen rapor, ŞPO İstanbul Şube için “ulaşımda yaşanan problemlere kapsamlı bir sistem yaklaşımı ile çözüm getiren, boğaz geçişlerinde yeni karayolu köprüleri yerine daha ekonomik, daha adil, çevreye ve insan yaşamına daha duyarlı ve sürdürülebilir başka çözüm alternatiflerinin de varlığını ortaya koyan ortak bir iradenin ürünü”

Mimarlar, Orman ve İnşaat Mühendisleri Odalarının; Dayanışmacı Atölye, Sulukule Platformu ve Planlama.org üyelerinin ve farklı disiplinlerde uzmanlık sahibi araştırma görevlilerinin de katkı, gözlem ve fikirleriyle şekillenen raporlama sürecinde İBB-Şehir Planlama Müdürlüğü, Ulaşım Planlama Müdürlüğü, Türkiye Yeşiller Partisi, 3. Köprü Yerine yaşam Platformu bünyesindeki uzman görüşlerinin de yapıcı etkileri oldu. Çok çeşitli ve farklı alanlardan edinilen kaynaklarla hazırlanan rapor, 3. köprüye karşı benzer mücadelelerin yansıtıldığı çok sayıda yazılı ve görsel kaynakla da zenginleştirildi.