Kentler Türkiye’nin Geleceği, Adil, İyi ve Demokratik Yönetimin Anahtarı

/P>

Kentler: Değişim ve dönüşümün başlangıç noktası

Fakat bu süreçte önemli bir unsurun göz ardı edildiğini düşünüyoruz. Ulusal ölçeğe odaklanırken, yerel ölçeğe ve kente gerekli önem verilmedi. Kentin küreselleşme ve Avrupalılaşma süreçlerinin yaşandığı en önemli mekânlardan biri olma gerçeği göz ardı edildi. Aslında, Türkiye’nin değişimi ve dönüşümü, yerel ölçekte, kentlerimizin değişim ve dönüşümü olarak yaşandı. 1990’lardan bugüne Türkiye’nin yaşadığı değişim ve dönüşümün en önemli boyutlarının başında, kentleşme geldi.

Dahası, kentleşme farklı boyutlarda ve farklı mekânsal oluşumlar içinde yaşandı.  Örneğin bugün İstanbul’u sadece bir kent olarak düşünmek mümkün değil.  İstanbul küresel kent, küresel metropol olma niteliği içinde düşünüldüğünde, İstanbul’un sadece bir kent değil, farklı kentleri de içine alabilen bir ‘kent havzası’ niteliğinde olduğu görülür.  Bir kent havzası olarak İstanbul gibi, daha küçük ölçekte olsa bile, İzmir, Kayseri, Eskişehir, Diyarbakır, Gaziantep gibi, iyi yönetildikleri zaman kent havzası olma potansiyeline sahip kentlerimiz var. Aynı zamanda, 1990’larda ‘Anadolu Kaplanları’ dediğimiz Kayseri, Konya, Gaziantep, Eskişehir, Çorum, Denizli v.b kentlerimiz yaşadıkları değişim ve dönüşüm süreçlerini bugüne kadar hızlandırarak devam ettirdiler. Bu kentlere Adıyaman, Diyarbakır, Malatya, Mardin, Urfa, Manisa gibi yenilerinin katılması mümkün. Tüm bu kentlerimizin değişiminde ve dönüşümünde, küreselleşme ve Avrupalılaşma çok önemli rol oynadı: başarılı olan kentlerimiz ‘ben yapabilirim’ iradesini ve bu iradeyi yaşama geçiren çalışkanlığı ortaya koyabilen kentlerdi.  

Diyarbakır, Erzurum, Van...

Bu olumlu değişim örneklerinin yanı sıra, Diyarbakır gibi küreselleşmeye başarılı bir biçimde eklemlenme potansiyeli taşımasına rağmen, bugün terör, şiddet ve dışlanma nedeniyle yaşanabilirlik ve girişimcilik gibi önemli alanlarda giderek Türkiye sıralamasının son sıralarına düşen kentleri de görüyoruz. Kürt sorunu dediğimiz kapsamlı sorunun yaşandığı tüm kentlerimiz, Türkiye’nin azgelişmiş ve sorunlu kentleri.  Güneydoğu ve Doğu Anadolu’da gerekli olan kentsel değişim ve dönüşüm, belki de bu bölge de yer alan Diyarbakır ve Gaziantep, Erzurum ve Van gibi kentlerimizin kent havzaları olarak gelişmeleriyle ve dönüşmeleriyle mümkün olacak.

Anadolu kentlerimiz, özellikle başardıkları ekonomik dinamizm nedeniyle, bugün kendi içinde farklılaşan, dinamik, zenginleşen, dünyaya açık, küreselleşen, Avrupalılaşan ve modernleşen bir Anadolu yarattılar.  Artık statik, değişime kapalı bir Anadolu’dan değil; tam da aksine, küreselleşen Anadolu’dan; kentleşen Anadolu’dan; zenginleşen Anadolu’dan; ‘yeni orta sınıf’ üreten Anadolu’dan ve modernleşen Anadolu’dan konuşuyoruz.  Şüphesiz ki, özellikle ve ağırlıklı olarak ekonomi alanında yaşanan değişim, hızla kültürel yaşama, demokratik normların ve birlikte yaşamanın güçlü olduğu, ötekileştirmenin değil çoğulculuğun benimsendiği bir kültürel yaşamı ortaya çıkartmıyor.  Bu bağlamda da, değişen ve dönüşen Anadolu, sosyal ve ahlaki muhafazakârlığın güçlendiği, çoğulculuğun ve kültürel çeşitliliğin zayıfladığı kentleri içinde barındırdığı gibi, İzmir ve Eskişehir gibi demokratik normların giderek güçlendiği kentleri de içinde taşıyor.