Kapalıçarşı'nın Kayıp Restorasyon Projeleri Çatıdan Çıktı!

Çökme riski yaşayan ve uzun yıllardır restorasyon görmeyen tarihi Kapalıçarşı'nın restorasyon projelerinin Koruma Kurulu'nun çatı arasındaki odasında unutulduğu ortaya çıktı. Bir kamyona sığacak büyüklükteki rulo haldeki projelerin nasıl unutulduğu ise bilinmiyor.

Radikal muhabiri Ömer Erbil, Beyazıt’taki tarihi Kapalıçarşı’daki restorasyon çalışmalarıyla ilgili çarpıcı bir gerçeği gün yüzüne çıkardı.

Ömer Erbil’in Radikal’de yayınlanan, “Kapalıçarşı projeleri çatı arasında çıktı” başlıklı yazısı şöyle:

‘Kapalıçarşı projeleri çatı arasında çıktı’

Geçtiğimiz günlerde, 'Kapalıçarşı neden bu halde' diye yazmıştım. Restorasyon çalışmalarının bir türlü başlamamasının nedenlerini ortaya koymuştum. Fatih Belediyesi ve İstanbul 2 No'lu Yenileme Alanları Bölge Koruma Kurulu’nun işi nasıl savsakladığını anlatmıştım. Restorasyon, Restutite ve röleve projelerinin 2 yıl öncesinden tamamlanıp teslim edildiğini, ancak Koruma Kurulu’ndan bu projelerin bir türlü onaylanmadığını tarihleri ile vermiştim. Kurul yetkilileri ise projeler bize gelmedi diye kendini savunmuştu. Yazıyı da "Esnaf dertli, tarih meraklıları dertli ama sorumlu yöneticiler gayet pişkin pişkin tarihi binanın çöküşünü seyrediyor…" şeklinde bitirmiştim.

Yüzleştirildi

Yazının üzerine Kültür ve Turizm Bakanlığı’ndan üst düzey bir yönetici aradı. "O pişkin yöneticilerden biri benim" dedi. Seyretmek istemediğini, derhal konuyu yakından takip edeceğini ve tarihi yapının bir an önce restorasyonuna başlanması için çaba göstereceğinin altını çizdi. İstanbul için tarihi yapının ne denli önemli olduğunu vurgulayıp haber için de teşekkür etti. Ne yalan söyleyeyim, her zamanki bürokrat tavrı diye geçirmiştim içimden. Ancak yanılmıştım. Bir hafta sonra 2. Nolu Yenileme Alanları Koruma Kurulu üyeleri ile proje müellifi, belediye temsilcileri, Kültür Varlıkları Müzeler Genel Müdürlüğü’nün başkanlığında toplantıya çağrıldığını öğrendim. Taraflar yüzleştirilecekti.

Yalandan brifing

19 Ağustos Salı günü toplantı Koruma Kurulları’nın Sirkeci’deki binasında gerçekleşti. Kurul üyeleri, raportörler, Fatih ve İBB yetkilileri, proje müellifi, proje danışmanları tam kadro oradaydılar. Toplantıya Kültür Varlıkları Müzeler Genel Müdür Yardımcısı Murat Gürül başkanlık etti. Toplantı Koruma Kurulu Müdür vekilinin brifing vermesi ile başladı. İnanılmaz şeyler söylüyordu; "Şu ana kadar restorasyon projelerinin sadece yüzde 3’ü bize teslim edildi, biz de eksiklerini tespit ettik, daha sonra eksikleri giderildi, onayladık" proje müellifi itiraz etmek istiyor ancak konuşma fırsatı bulamıyordu. Brifing devam ederken belediye temsilcileri de verilen bilgileri tasdik ediyor, hakem görevindeki Murat Gürül adeta 'dolduruluyordu'.

Mum yatsıya kadar yandı

Yalan yanlış bilgilerin aktarıldığı o uzun saatler sonunda söz almaya bile gerek görmeden uzun yıllar Koruma Kurulları’nda görev yapan projenin danışmanlarından İTÜ Mimarlık Fakültesi Öğretim üyesi Prof. Kutgün Eyüpgiller sinirli şekilde söze girdi. Anlatılanlara inanamamıştı. 'Burada neler dönüyor' anlamış değildi. 'Yıllarca kurullarda görev yaptım böyle saçmalık görmedim' diye söze başladı. Tam 2 yıl çalıştıkları projeleri görmezden gelip, şu ana kadar yaptıkları işleri yok saymalarına itiraz etti. Ardından proje müellifi Serhan Sarıpınar söz aldı. Projeleri Fatih Belediyesi’ne teslim ettiği tarihleri elindeki klasörlerden resmi evraklarla haziruna anlattı. İtirazlar geldi ancak resmi belgeler ortaya çıkınca Fatih Belediye temsilcisi de kabul etmek zorunda kaldı. Projelerin anlatıldığı gibi yüzde 3’ü değil yüzde 100’ü Koruma Kurulu’na hem de resmi kayıtla teslim edildiği görüldü.

Projeleri bulun!

Kurul yetkililerinden 'projeleriniz eksik' şeklinde itiraz geldi. "Getirin projeleri açalım burada ve ne eksiği var gösterin" denilince hemen masaya bir proje getirildi. Projedeki eksikler gösterildi. Proje müellifi hiç itiraz etmedi hatta eksiklerin daha da çok olduğunu proje üzerinde gösterdi. Kurul yetkilileri, zafer kazanmış komutan edasında, "işte bu nedenle onaylamadık" demeye hazırlanırken odada buz gibi bir hava esti. Proje müellifi masaya yatırdıkları projenin henüz iş başlamadan önce hazırladıkları eskiz projesi olduğunu, asıl projelerin bu olmadığını söyledi. Herkes dondu kaldı. Kurul yetkilileri "bizde başka proje yok" diyerek itiraza başladı. Projelerin tamamı yaklaşık bir kamyon dolduracak cinsten rulo kağıtlardı. Yani kaybolan A4 büyüklüğünde bir evrak değildi. Devreye toplantıya başkanlık eden Murat Gürül girerek, talimat verdi; "Resmi kayıtları bulunan projeleri derhal bulun!"

Tavan arasında çıktı

Yaklaşık bir saat sonra projeler bulundu. Nereden mi çıktı? Koruma Kurulları binasının çatısında kapısı kilitli bir odanın içinden. Yıllar önce atılmış ve bir daha da kapısı açılmamıştı. Odadakiler şaşkın, kurul üyeleri şaşkın, Murat Gürül şaşkın. Peki bu işin sorumlusu kim? Fatih Belediyesi operasyonlarında gözaltına alınıp sorgulandıktan sonra serbest bırakılan daha sonra kuruldaki görevinden açığa alınan Raşit Şentürk. Projeler her nedense saklanmıştı. Kurul yetkililerine göre ise unutulmuştu.

Şimdi 2 Nolu Yenileme Alanları Koruma Kurulu, Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın baskısı ile kısa sürede Kapalıçarşı’nın restorasyon projelerini denetime alacak, eksiklerini tamamlatacak ve bir an önce tarihi çarşı onarıma alınması için ihaleye çıkılacak. Umarım bu çalışmalar da yine uzun yıllar almaz. Son sözüm de ‘’pişkin’’ kelimesini üzerine alınan bakanlık yetkilisine, sözüm sizin gibi sorumluluğunun bilincinde olanlara değil, 2 yıldır projeleri onaylamayıp, çatı arasında saklayan yöneticilereydi…