İzmir'de Antik Tiyatroya Adım Adım!

8 bin 500 yıllık geçmişi ile önemli medeniyetlere ev sahipliği yapan İzmir’in yerel yönetimi, tarihi mirasın ortaya çıkarılması ve korunması konusundaki örnek çalışmalarını aralıksız sürdürüyor. Bu çalışmaların sonuncusu Kadifekale’de gerçekleştiriliyor. İzmir Büyükşehir Belediyesi, bölgedeki Antik Roma Tiyatrosu’nun gün yüzüne çıkarılması amacıyla başlattığı kamulaştırmalarda bugüne kadar 11 milyon 18 bin 312 TL lira bedel ödedi.

Kadifekale’de gecekondular arasına sıkışıp kalan tiyatronun çıkarılması için yaklaşık 12 bin 972 metrekarelik alan üzerinde bulunan 164 adet parsel için İzmir Büyükşehir Belediyesi tarafından kamulaştırma kararı alınmıştı. Büyükşehir Belediyesi, bugüne kadar 10 bin 45 metrekarelik alanın tapusunu aldı. Bölgedeki yıkımlarına da hızla devam eden Belediye, bugüne kadar 101 binanın yıkımını gerçekleştirdi.

Süreç nasıl işledi?

Proje kapsamında öncelikle, arkeolojik yüzey araştırması yapılarak tiyatroya ve sur duvarlarına ait antik arkeolojik mimari kalıntılar ile Antik Tiyatro’nun gerçek yeri tam olarak tespit edildi. İzmir 1 No’lu Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu’na sunulan “Antik Tiyatro ve Kadifekale 1.derece arkeolojik sit alanının genişlemesi” önerisi Kurul tarafından kabul edildi ve tiyatro ile Kadifekale’nin 1. derece arkeolojik sit alanı genişledi.

Sit sınırlarının değişmesi sonucunda, Antik Tiyatro alanında bilimsel kazı çalışmalarının gerçekleştirilmesi, Kadifekale ve Antik Tiyatro’nun kente kazandırılması amacıyla imar plan revizyonları yapıldı ve yeni imar planları hazırlandı. Ayrıca bölgede yaşayan vatandaşların bilgilendirilmesi, katılımı ve görüşlerini almak için iki toplantı düzenlendi. 1/1000 ölçekli uygulama amaçlı imar planı, Antik Roma Tiyatro alanı olarak belirlenen alanda kalan zemin ve zemin üstü kamulaştırmaların yapılabilmesi için “7. Beş Yıllık İmar Programı”na dahil edildi. Bu kararın alınması ile birlikte alandaki kamulaştırmaların önü açılmış oldu.

Roma dönemi eseri

Kadifekale’deki antik tiyatro ile ilgili en ayrıntılı bilgi, 1917 – 1918 yıllarında Otto Berg ve Otto Walter’ın araştırmalarında ve araştırmalarına yönelik hazırladıkları plan ve kesitlerde bulunuyor. 16 bin kişi kapasiteli olduğu düşünülen tiyatronun kalıntılarının Roma dönemi özellikleri taşıdığı biliniyor. Eski kaynaklarda, Erken Hıristiyanlık yani Roma İmparatorluğu’nun paganizm döneminde İzmirli St. Polikarp’ın bu tiyatroda öldürüldüğü ve tiyatronun tarihin trajik sahnelerine şahitlik ettiği öne sürülüyor.