İnşaat Sektörünü 2014'te Özel Sektör Taşıyacak

Yapı-Endüstri Merkezi (YEM) tarafından hazırlanan ve Türkiye yapı sektörünün 2013 karnesini geniş kapsamlı ve derinlikli analizlerle değerlendiren, Türkiye ve dünya ekonomisindeki gelişmeler ışığında gelecek beklentilerine ve hedeflerine yer veren 'Türk Yapı Sektörü Raporu 2013'; YEM'de gerçekleştirilen toplantı ile açıklandı.

'Türk Yapı Sektörü Raporu 2013'ü detaylı incelemek için tıklayınız

Dr. Can Fuat Gürlesel tarafından sunulan raporda yapı sektörü, büyüme ivmesi, gayrimenkul sektörü, üretim, tüketim, ihracat ve ithalat büyüklükleri gibi farklı veriler ışığında önceki yıllarla karşılaştırmalı olarak analiz ediliyor. Özellikle ABD, AB ülkeleri gibi gelişmiş ekonomilerdeki toparlanma ve resesyondan çıkış sinyallerinin 2014 için büyüme beklentilerini artırdığına işaret eden Gürlesel; ancak özellikle yeni parasal koşullar nedeniyle aynı olumlu havanın gelişmiş ülkeler için söz konusu olmadığına dikkat çekti.

Türkiye'nin ekonomisini soğutmaya çalıştığı 2012 yılından sonra 2013'e yüzde 4 büyüme hedefiyle girdiğini ve bütün tartışmalar rağmen bunu gerçekleştirebildiğini anımsatan Gürlesel, "Bu aslında Türkiye ekonomisindeki büyüme dinamiklerinin canlılığının bir göstergesi olarak yorumlanabilir. Biz 2014 için de, her ne kadar seçim vb nedenlerle yavaş başlasa da, bahar aylarıyla birlikte bir toparlanma ve yüzde 4 civarında bir ekonomik büyüme öngörüyoruz. Özellikle AB ülkelerindeki olumlu gelişmelerin, Türkiye'yi de pozitif etkileyeceğini düşünüyoruz" dedi. 2014'te cari açığın Türkiye için önemli bir risk olmasını beklemediklerini kaydeden Gürlesel, ancak döviz kurlarında Mayıs ayından itibaren yaşanan dalgalanmanın henüz önüne geçilemediğine dikkat çekti ve bunun etkilerinin önümüzdeki aylarda daha net görüleceğini, bütçelerde ve iş programlarında revizyon gerekebileceğini aktardı. 2014 yılında enflasyonun, önceki yılların aksine daha önemli bir parametre haline geleceğine işaret eden Gürlesel, "Üretici ve tüketici fiyatlarında yüzde 8 - 9'ları yaşayacak gibi görünüyoruz. Bu da maliyetlerimizi etkileyecek" diye konuştu. Gürlesel, dış ticaret rakamlarına da değinerek, Türkiye'nin ilk defa 400 milyar doların üzerine çıktığını; ancak ihracat performansının zayıf kaldığını ve 99,8 milyar dolarlık bir dış ticaret açığı gerçekleştiğini sözlerine ekledi.

Dr. Can Fuat Gürleselİnşaat sektörü yüzde 5 büyüyecek

İnşaat sektörüne yönelik beklentileri de katılımcılarla paylaşan Gürlesel, 2014'ün siyasetin etkili olacağı bir yıl olacağını kaydederek; öngörülerin, gelişmeler ışığında belli aralıklarla güncellenmesinin faydalı olacağını söyledi. 2013'te inşaat sektörünü kamu yatırımlarının şekillendirdiğini anımsatan Gürlesel, 2014'te bunun aksine özel sektörün itici güç olacağını ve yüzde 5'lik bir büyüme öngördüklerini açıkladı. Kentsel dönüşüm projelerinin ve mütekabiliyet yasasının konut tarafında alınan ruhsat sayısına önemli bir katkı yaptığına dikkat çeken Gürlesel, 'konutta stok artışı' endişeleriyle ilgili olarak ise şunları söyledi:

"2013'te 1 milyon 145 bin konut satış rakamına ulaşmışız. Bu rakamın neredeyse yarısı ikinci el, diğer yarısı da yeni konutlardan oluşuyor. Bu satışlar, hala talepte bir canlılık olduğunu gösteriyor. Kredi faizlerinin, psikolojik eşik olan yüzde 1'in altında seyretmesi, sektöre olumlu bir teşvik olmuştu. Kredi faiz oranlarında gözlenen artışla, bir yavaşlama beklemekle birlikte; 2014'te de 1 milyon civarında bir konut satışı gerçekleşeceğini öngörebiliriz".  

2013'te yapı malzemeleri ihracatının beklentilerin altında kaldığını, ithalatta ise ilk defa 10 milyar dolar sınırının geçildiğine dikkat çeken Gürlesel; işlerin ölçeğinin büyümesinin ve çeşitlenmesinin ithalatı tetiklediğini, özellikle alt sektörlerde ithalatta önemli bir artış gözlendiğini belirtti. Gürlesel, ancak yurtdışı müteahhitlik hizmetlerinde yakalanan pozitif ivmenin, yapı malzemeleri talebine önemli bir katkı yapmasını beklediklerini de sözlerine ekledi.

Türk Yapı Sektörü Raporu 2013'te öne çıkanlar

2013'te küresel inşaat harcamaları 8 trilyona yaklaştı

2009 yılında yaşanan daralmanın ardından 2010 ve 2011 yıllarını durağan geçiren küresel inşaat sektörü, 2012 yılında harcamalarda yüzde 4'lük bir bir büyüme yaşadı. Dünya inşaat sektöründeki toparlanma, 2013 yılında da devam etti. Yıl kapanışına dair tahminlerle, 2013'te büyüme oranının 4,5 olması ve küresel inşaat harcamalarının 7 trilyon 850 milyar dolara ulaşması öngörülüyor.

Türkiye'de kamu yatırımları itici güç oldu

2013'te inşaat sektörünü doğrudan etkileyen en önemli gelişmelerden biri, kamu inşaat harcamalarındaki sıçratmayı yaratan ve kentsel dönüşüm yasası çıkarıldıktan sonra 2013 yılında fiili uygulamaların artmaya başlamasıyla ivme kazanan çoğu büyük ölçekli kamu altyapı yatırımları oldu. Sektörü etkileyen bir diğer önemli gelişme de, yabancılara gayrimenkul satışında mütekabiliyet koşulunu kaldıran yasanın hayata geçirilmesi oldu. Konutlardaki KDV uygulamalarındaki belirsizliğin ortadan kalkması da diğer bir etken olarak öne çıktı; yüzde 1 KDV olanağından yararlanmak isteyenlerin yarattığı ilave bir talep oluştu. 2013'te konut satışlarında kaydedilen artışla birlikte konut üreticileri, yeni konut ruhsatları alımına gitti.

Sektörün kullandığı kredi oranı büyüdü

Rapora göre, 2013'te inşaat sektöründe hem nakdi hem de gayri nakdi kredilerde büyüme yeniden hız kazandı. 2013'ün ilk 11 ayında sektörün kullandığı nakdi krediler yüzde 42,9; gayri nakdi krediler ise yüzde 32,7 oranında artış gösterdi. Sektörün kullandığı nakdi krediler, Kasım 2013 itibarı ile 65 milyar 700 milyon TL'ye ulaştı.