|
span style="text-decoration: underline;">Konut Sektörü 2012-2013
Konut ihtiyacı
Artan nüfus, kentleşme oranı, evlerin yenilenme ihtiyacı, kentsel dönüşüm faktörlerine bağlı olduğu için ekonomik gelişmelerden bağımsız olarak Türkiye’de yıllık 600–700 bin adet konut ihtiyacı mevcut. (GYODER 2023 Vizyonunda Gayrimenkul Sektörü Raporu)
Konut talebi
2012 genelinde konut talebinde zayıflama, 2012 yılsonunda kredi faiz oranlarında gerileme yaşandı. Bankaların konut kredisi kullandırma eğilimlerinde ise; önce yavaşlama, yılın son çeyreğinde ise yeniden hareketlenme kaydedilen 2012’de, üreticilerin tüketiciye yönelik kampanyaları devam etti. Konut talebinde sınırlı artış beklentisinin bulunduğu 2013 yılında, düşecek faiz oranları ile kredi talebinde ölçülü artış, yabancılara konut satışı düzenlemesi ile ise ilave talep bekleniyor.
Konut fiyatları
2012 yılında mevcut konut fiyatları ve kiralar, Türkiye genelinde enflasyon üzerinde arttı. Yeni konut fiyat artışı ise enflasyona paralel olarak sınırlı kaldı. 2012’de konut fiyatları, alım için uygun seviyelerde seyretti. 2013 yılında beklenen konut talebi ve yeni konut arzları çerçevesinde konut fiyatlarında artış, yine enflasyona paralel olarak sınırlı kalacak. 2013 yılında KDV düzenlemesi (tüm konut satışlarında %18’e çıkarılması) gerçekleştirilmesi halinde, vergi artışı kadar konut fiyatlarında artışa yol açacak ve dolayısıyla tüketiciye ilave yük getirecek.
Konut arzı
2012 yılında daha önce başlamış olan markalı konut projelerinde arzlar devam etti. 2012’de proje sayısında artış, adetsel olarak geçmiş yılların performansına göre azalış kaydedildi. Daha önce başlayan projelerin tamamlanması ile her vasıfta konut arzı, 2013 yılında yavaşlayarak da olsa sürecek.
Ofis sektörü 2012-2013
Ofis talebi
Ekonomik yavaşlamaya rağmen 2012’de yeni ofis kiralama talebi devam etti. Özellikle A sınıfı ofislerde boşluk oranları gerilerken, kiralarda durağanlaşma yaşandı. Yabancı şirketlerin talebinde hissedilir artış ve yeni gelişen ofis alt bölgeleri belirleyici oldu. 2013 yılında ekonomideki kademeli toparlanma ve Türkiye’nin kredi notu artışının yabancı yatırımlar üzerinde beklenen olumlu etkisi ile kiralama talebi devam edecek. Yıl genelinde boşluk oranları düşük kalacakken, ofislerin döviz cinsi kiraları durağan kalacak.
Ofis arzı
İstanbul’da MİA dışı Anadolu ve Avrupa bölgesi ağırlıklı olmak üzere 2012 yılında 380 bin m²yeni ofis alanı ilave oldu. 2013 yılında devam eden talebi karşılamak üzere yeni gelişme ve dönüşüm alanlarında, ofis yatırımları ve yeni ofis arzları sürecek, karma projeler içinde ofis alanlarının payı artacak.
AVM sektörü 2012-2013
AVM talebi
2012’deki tüketim harcamalarındaki gerilemeye bağlı olarak, perakende sektöründeki büyüme yavaşladı ve AVM kiralama talebi zayıfladı. Yabancı perakendecilerin Türkiye ilgisi ise AVM talebini artırmaya devam etti. Hane halkı gelir artışı ve organize perakendenin genişleme potansiyeli, orta vadede AVM talebini canlı tutuyor, ancak 2013 yılından itibaren kiralamalar seçici olacak.
AVM arzı
Devam eden 1.7 milyon m² kiralanabilir alana sahip yatırım stoku ile AVM yatırımları, hem büyük şehirlerde hem diğer şehirlerde sürüyor. 2012 yılında açılan 16 yeni AVM’deki 600.070 m²’lik kiralanabilir alan büyüklüğü ile yıl sonunda AVM kiralanabilir alan büyüklüğü 8.16 milyon m²’ye ulaştı. 2012 sonunda Türkiye genelinde bin kişi başına kiralanabilir alan ortalaması 108 m² oldu. 2013 yılında da 0.9 milyon m² kiralanabilir alana sahip yeni arz olacak. AVM yatırımlarında finansman olanaklarının giderek zorlaşması dikkat çekici.
Lojistik sektörü 2012-2013
Lojistik alan talebi
Ekonomik yavaşlamanın da etkisi ile 2012 yılında zayıf kalan yeni kiralamalarda, perakende sektöründe zayıflama, dış ticaret sektöründe ise ölçülü toparlanma yaşandı. 2013 yılında Yeni Teşvik Yasası ile birlikte, Organize Sanayi Bölgelerindeki sanayi ve lojistik alanlarına ilginin artması, arsa ve kira seviyelerinde artış bekleniyor.
Lojistik alan arzı
2012 yılında talebin yetersiz kalması, yüksek arazi fiyatlarından kaynaklanan maliyetler ve düşük kiralar, yeni lojistik alan arzlarını sınırladı. 2013 yılında Organize Sanayi Bölgelerinde ve Lojistik Bölgelerinde yeni lojistik alan arzı beklenirken, yine yüksek arsa fiyatları yatırımları sınırlamaya devam edecek.
Turizm sektörü ve otel piyasası 2012-2013
2012 gerçekleşmeleri
2012 Ocak – Ekim arası 10 aylık dönemde Türkiye’ye gelen yabancı ziyaretçi sayısı, geçen yılın aynı dönemine göre % 0,37 artarak, 28.807.965 kişiye ulaştı. Bu rakamın yılsonuna kadar 32 milyon kişiye ulaşması beklenmektedir. 2012 yılı toplam turist sayısında % 2 artış ve gelirin de 24 milyar dolara tamamlanacağı öngörülmektedir. Kongre turizmi, eğlence–dinlence, tarihi ve kültürel yerler turizmi ve alışveriş turizmi ile şehir ve iş otelleri 2012 yılının daha hızlı gelişen alanları olmuştur. Anadolu illerinde, yerli / yabancı 3, 4 ve 5 yıldızlı otel yatırımları sürmektedir. İstanbul ise 2012 yılı Ocak – Kasım ayları arası 11 aylık dönemde, geçen yıl aynı döneme göre %16,2 artışla toplam 8.728.880 turist misafir edilmiştir. İstanbul’da 2012 yılında lüks otellerde doluluk oranı % 77’ye yükselirken, 4 ve 5 yıldızlı yatak kapasitesi ise 47.312’ye çıktı.
2013 beklentileri
2013 yılında, turizm faaliyetleri çeşitlenerek sürecek, inanç turizmi başta olmak üzere kongre, alışveriş, eğlence-dinlence turizmi daha hızlı büyümeyi sürdürecek, oda fiyatları ve odabaşı gelir artış trendi de devam edecek. Pazardaki güçlü büyüme trendi ve oda başı gelir performansı, yabancı yatırım ilgisini de arttıracak. Mevcut turizm yatırım belgeli otellerin 2013 yılında tamamlanması halinde, İstanbul’da 4 ve 5 yıldızlı oda sayısı ise 14.214 adet artarak 37.626’ya ulaşacak. UNWTO ve IPK International'in dünya turizmine ilişkin 2013 büyüme beklentisi ise % 2-3 aralığında.
|
