|
Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı Derneği (GYODER), düzenlediği
bir basın toplantısıyla gayrimenkul sektörünün 2011 yılı karnesini
değerlendirdi, 2012 yılına dair öngörülerini paylaştı. GYODER Başkanı
Işık Gökkaya burada yaptığı konuşmada, 2011 tahminlerinde
alınan konut ruhsatlarında büyümeyi yüzde 10 olarak tahmin ettiklerini, fakat
gerçekleşmenin eksi yüzde 25 olduğunu söyledi. Bunu dönem kayması olarak
değerlendirmek gerektiğini ifade eden Gökkaya, ''2010 yılını 600 bin ruhsat
alınacak diye tahmin ediyorduk, fakat 817 bin ruhsat alınarak bir rekor
gerçekleşti. 2010'da 350 bin adet talep son çeyrekte geldi'' dedi. Gökkaya,
konut kredisi aylık ortalama faiz oranlarını yüzde 0,9 olarak tahmin ettiklerini
gerçekleşmenin yüzde 1,3 olduğunu vurguladı.
2011'de büyümenin kontrol edilmesi amaçlı politikalara başlandığını söyleyen
Gökkaya, 2011 yılında inşaat sektörünün yüzde 10 oranında büyüme göstereceğini,
2012'de büyümede yavaşlama beklentisi olduğunu belirtti. Gökkaya, ''İnşaat
sektöründe yüzde 6-7 arasında büyüme hedefleniyor. Biz de yüzde 5-6 dedik.
Burada ufak gri alan var. Sektörün beklediği mütekabiliyet yasası ve kentsel
dönüşüm çalışmaları bulunuyor. Gri alan buradan kaynaklanıyor'' dedi.
İnşaat sektöründe istihdama ilişkin olarak da
Gökkaya, ''2011 yılında inşaat sektöründeki istihdam 1,91 milyon kişi ile tarihi
zirvesine ulaştı. Toplam istihdam içindeki payı yüzde 7,7'ye kadar çıktı. 2012
yılında inşaat sektörü istihdamı göreceli yüksek kalmaya devam edecek'' dedi.
Gökkaya, 2012 yılının ilk yarısında faiz
oranlarının yüksek kalmaya devam edeceğini, ikinci yarısında ise sınırlı düşüş
beklendiğini vurguladı. 2012'de ekonomideki yavaşlamaya rağmen cari açığın
göreceli yüksek kalmaya devam edeceğini söyleyen Gökkaya, ''2012 yılında cari
açığın finansmanı risk oluşturmaya devam edecek. İnşaat sektörü, cari açığı
büyütmeden büyümesi en fazla olan sektör diyebiliriz. Girdileri ithalata dayalı
değil'' dedi.
''Türkiye balon riski en
az olan ülke''
2011 yılında gelişmiş
ülke konut sektörlerinde iyileşmenin zayıf kaldığını, gelişen ülkelerin inşaat
sektöründe büyüme hızının kontrol ediliğini belirten Gökkaya, Türkiye'nin
gayrimenkul fiyatları ve finansal sisteminin yapısı itibariyle balon riski en az
olan ülke olduğunu kaydetti. Gökkaya, gelişmiş ülkelerde konut piyasasının baskı
atında kalmaya devam edeceğini vurguladı. Türkiye'de 2011 yılında ekonomideki
soğutma çabalarına, konut kredileri genişlemesinin kontrollü hedefine ve konut
kredileri faizlerindeki yükselişe rağmen yeni konut projelerinin iştahını
koruduğunu, konut satışlarının sürdüğünü, yeni markalı konutların arzının
hızlandığını anlatan Gökkaya, konut kredisi kullanma iştahının korunduğunu ve
yeni konut başlangıçlarının sürdüğünü, alışveriş merkezi ve ofis alt
pazarlarında büyümenin hızlandığını belirtti.
Gökaya, şunları kaydetti:
''2011 yılı
sonunda yapı ruhsatı beklentisi 570-580 bin adet, konut satışı beklentisi 450
bin adet. 2010 yıl sonunda 60,8 milyar lira olan konut kredileri, 2011 Kasım
sonu itibariyle yüzde 22 artışla 74 milyar lira oldu. Yıl sonu beklentisi 75
milyar lira. Yabancıların gayrimenkul net alımlarında 2011 yılı ilk 9 ayında,
2010'un aynı dönemine göre yüzde 19 gerileme ile 1,5 milyar dolar olurken, yıl
sonu beklentisi 2 milyar dolar.''
''2012'de konut talebinde sınırlı artış beklentisi var''
Türkiye'de yılda 650-700 bin adet yeni konut
ihtiyacı bulunduğun anımsatan Gökkaya, 2011'de kredi faiz oranlarında yükselme
ile kredi iştahında yavaşlama olduğunu, 2012'de konut talebinde sınırlı artış
beklentisi bulunduğunu, yabancılara konut satışı düzenlemesinin ilave talep
yaratacağını söyledi. 2011'de konut fiyatları ve kiraların Türkiye genelinde
sınırlı arttığını ifade eden Gökkaya, ''Konut fiyatları alım için şu anda uygun
seviyede. 2012 yılında beklenen konut talebi ve yeni konut arzları çerçevesinde
konut fiyatlarında artış sınırlı kalır. Konut arzı 2012 yılında yavaşlayarak
sürecek'' dedi. Gökkaya, İMKB'de gayrimenkul yatırım ortaklığı (GYO) sayısının
23'e yükseldiğini, bunların piyasa değerinin 9 Aralık itibariyle 11.5 milyar
lira olduğunu ifade etti.
''Dar
gelirlilerin konut kredisi faizlerine sübvansiyon uygulanmalı''
Işık Gökkaya, 2012 beklentilerine ilişkin
olarak şunları kaydetti:
''2012 yılında ekonomi ile inşaat ve gayrimenkul sektöründe daha ılımlı bir
büyüme bekliyoruz. Yıl sonunda konut kredisi aylık ortalama faiz oranlarını
yüzde 1.2 olacağını, konut kredilerinin yüzde 15 büyüme ile 85 milyar liraya
çıkacağını tahmin ediyoruz. İnşaat sektöründe yüzde 5-6 büyüme, konut yapı
ruhsatlarında yüzde 5-10 artış, konut fiyat ve kiralarında sınırlı artış, ticari
gayrimenkul yatırımlarında yüzde 8-10 büyüme, ticari gayrimenkul kiralarında
durağanlık bekliyoruz.''
Talep yönünde alınması gereken önlemlere ilişkin olarak da Gökkaya, konut
kredisi faizlerinin gelir vergisi matrahından düşürülmesine imkan verilmesini,
dar gelirlilerin konut kredisi faizlerine sübvansiyon uygulanması, gayrimenkul
alım satımında uygulanmakta olan toplam yüzde 3,3'lük tapu harcının makul
seviyeye indirilmesi, alım satım sözleşmelerinde damga vergisi uygulamasının
kaldırılmasını, gayrimenkul yatırımlarının cazibesini düşüren yasa
düzenlemelerden kaçınılmasını ve enerji verimliliği ve yeşil binaların yapımının
teşvik edilmesini istedi.
Işık Gökkaya, arz yönünden ise imarlı arsa üretimi ile arsa maliyetlerinin
düşürülmesi, arsa maliyetlerindeki KDV unsurlarının düzenlenmesi, imar ve ruhsat
bürokrasisinin rehabilite edilmesi gerektiğini belirtti. Gökkaya, ''Türkiye'de
ruhsat bürokrasisi dünyada sıralama yapılsa en üst sırada yer alacaktır. 200'ün
üzerinde proses mevcut'' şeklinde konuştu. Vergi, resim ve harçlarda haksız
rekabetin kaldırılması gerektiğini, yabancıların mülk edinmesi hakkının uygulama
sıkıntısı yaratmayacak şekilde kanunlaştırılması gerektiğini söyleyen Gökkaya,
imar ve ruhsat haklarının müktesep hak olarak alınması gerektiğini belirtti.
"Kentsel dönüşüm rant olmamalı"
Daha planlı şehirler için özel sektörün rolünün artırılmasını isteyen
Gökkaya, kentsel dönüşümün konut olarak değil şehir olarak düşünülmesi
gerektiğini kaydetti. Soruları da yanıtlayan Gökkaya, ''Kentsel dönüşüm rant
olmamalı, kentsel dönüşümü ranta dönüştürdüğünüz zaman başlamadan biter'' dedi.
|
