Dere Yataklarında Bin 950 Riskli Bina Var

Karadeniz’de son yıllarda her yağış felakete dönüşüyor. Alınmayan önlemler, ihmaller, yetkililerin bilime ve bilim insanlarının uyarılarına kulak tıkaması tabloyu daha da ağırlaştırıyor. Batı Karadeniz’de son yaşanan sel felaketinde yine dere yataklarına yapılan binalar yerle bir oldu. Felaketlerden ders çıkarılmadan kurulan hidroelektrik santraller ise selin boyutunu artırmada büyük rol oynadı.

BirGün’de yer alan habere göre; Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, 2019’da Trabzon, Rize, Artvin, Giresun, Ordu ve Samsun için 'İklim Değişikliği Eylem Planı'nı hazırladı. Eylem planı kapsamında; bölgede 19 bin akar dere, 131 bin kuru dere ile birinci derece risk grubundaki 367 dere tarandı. Çıkan sonuçlara göre dere yatağında bulunan ve iklim krizi nedeniyle risk altında olan bin 950 bina tespit edilerek acil taşınması gerektiği belirlendi. Trabzon’da dere yatakları ve yamaçlarda 446, Rize’de ise 40 ayrı dere yatağında sel riski altında 'acil ve öncelikli boşaltılması' gereken 665 bina tespit edildi.

2 sene adım atılmadı
İki yıl önce, sel ve heyelan bölgelerinde yapılaşmanın önüne geçmek amacıyla hazırlanan planın ardından somut adım atılmadı. HDP İzmir Milletvekili Murat Çepni, eylem planını TBMM gündemine taşıyarak Bakan Kurum’a; eylem planı ile ilgili gelişmeleri sormuştu. Çepni’nin soru önergesini 20 Mayıs 2021’de yanıtlayan Bakan Kurum; “Eylem Planı’nın yanı sıra Bakanlığımız tarafından ayrıca Karadeniz Bölgesi valiliklerine ve Karadeniz Bölgesi belediyelerine 13 maddelik Karadeniz Bölgesi İklim Değişikliği Genelgesi iletilmiştir.” cevabını verdi.

Dere yatağına terminal
Yaşanan can ve mal kayıplarından ders çıkarılmazken dere yataklarına adeta yeni felaketlere zemin hazırlayacak projelerin inşaatı sürüyor. Trabzon’da yapılacak yeni otobüs terminalinin yeri için dere yatağı seçildi. Uzmanlar terminal dere yatağına yapılırsa, Trabzon’u büyük tehlike beklediğini ve projenin yerinin değiştirilmesi gerektiği konusunda uyarıyor.

Rize’de acele kamulaştırma
Rize'de meydana gelen sel ve heyelanlar nedeniyle TOKİ tarafından yeni binaların yapılması için acele kamulaştırma kararları yayımlandı. Resmi Gazete’de yer alan Cumhurbaşkanı kararlarına göre; Muradiye Beldesi ile Çayeli ilçesi Büyükköy Beldesi ve Yenipazar Mahallesi'nde belirlenen alanlarda bulunan özel mülkiyete konu taşınmazlar, acele kamulaştırıldı. Kentte 14 Temmuz'da meydana gelen sel ve heyelanın ardından dere yataklarında bulunan riskli 17 binanın yıkılmasına karar verildi.