İzmir'deki Kentsel Projelerde Bilgi Akışı Sağlanamıyor

Bu kapsamda deprem konusu gündeme geldiğinde aklımıza 'kentsel dönüşüm' geliyor. İzmir’de kentsel dönüşüm ne durumda ve bu anlamda TOKİ’nin çalışmaları söz konusu mu?

İzmir’de de kentsel dönüşümle ilgili bir gündem oluşuyor. Yakın süreçte daha sık konuşulup tartışılacağını düşünüyorum. Kentsel dönüşüm, çok iyi irdelenmesi gereken bir olgu ve kentsel dönüşüm kapsamında hemen her zaman TOKİ modeli ile karşılaşıyoruz. TOKİ modeli ise maalesef hep apartman blokları şeklinde, bir çözüm üretmekten çok apartman blokları üretiyor. Ulaşımı, sosyal donatıları, küçük ölçekli ticari fonksiyonları kurgulamıyor ki bu da pek çok soruna neden oluyor.

İzmir’de pek çok TOKİ yatırımı bulunuyor ancak söz konusu yatırımlar kent merkezinde ya da kent merkezinin yakınında yer almıyor. Kent merkezine en yakın noktada 'Uzundere TOKİ Konutları' bulunuyor. Bununla ilgili olarak, geçtiğimiz günlerde yerel bir televizyon kanalında Uzundere Konutları’na taşınan insanların isyanını ve dertlerini anlatan bir habere rastladım. Haberde; istinat duvarlarında çatlamalar olduğu, zemin katlarında yalıtım sorunlarının olduğu, ulaşım, eğitim ve sağlık tesislerine yönelik problemlerin olduğu bu bölgeye taşınan halk tarafından dile getiriliyordu.

TOKİ konusu sıkıntılı bir konu çünkü TOKİ, Toplu Konut İdaresi olarak doğrudan başbakanlığa bağlı bir kurum ve yasası gereği mali ve teknik yapı denetimine tamamen kapalı. Mali yönden denetlenmesi işin bir başka boyutu ama teknik yönden denetimi ile çok daha ilgiliyiz. Yapılan binaların çok katlı olması, deprem gerçeği kapsamında ele alırsanız yapıların ne kadar sağlıklı olduğu nasıl denetlenebilir? Denetlendiği söyleniyor ve yasal anlamda denetleniyor. Bütün TOKİ konutları müşavir firmaya veriliyor ve ihale yöntemiyle, o müşavir firma denetliyor. Müşavir firmanın kadrosuna bakılacak olursa bir inşaat mühendisi kadrosu olduğunu görüyorsunuz ancak firmanın bünyesinde bulunan inşaat mühendisiyle denetleyeceği konut sayısı arasında bir orantısızlık söz konusu oluyor. Bu anlamda TOKİ’nin yapı denetim kuruluşları tarafından denetlenmesi gerekiyor. Nasıl ki vatandaşın kendi yaptığı bina yasa gereği yapı denetim kuruluşlarınca denetliyor, o da denetlenmeli.

Son olarak şunu belirtmek istiyorum; önümüzdeki süreçte merkezi hükümetin seçim öncesi ilan ettiği projeler açıklanacak. İzmir’de yerel yönetiminde kendi çalışmaları bulunuyor. İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin Kentsel Dönüşüm Daire Başkanlığı da kentsel dönüşüm konusu bağlamında çalışmalara başladı, bir yandan uygulamaya hazır hale getiriyorlar. Bizler de meslek odaları olarak bilgi alabildiğimiz ölçüde takip ediyoruz. Bu anlamda daha çok bilgi paylaşılması ve meslek örgütlerinin daha fazla fikrinin alınmasının önemle üzerinde duruyoruz ve merkezi yönetim ile yerel yönetimin geliştirdikleri projelerin örtüşmesine de önem veriyoruz çünkü gerçekleştirilmesi planlanan projelerin her biri ayrı bir kaynak demek.