İzmir'deki Kentsel Projelerde Bilgi Akışı Sağlanamıyor

er şeyin başında, planlama sürecinin en başında olasılıkların iyi bir şekilde ortaya konulması gerekiyor ki kente dair kararlar doğru bir şekilde verilebilsin. Ayrıca bu kararları veren kurum ve kuruluşlar, bu sürece kentin ilgili meslek odalarını ve STK’larını da dahil etmeleri gerekiyor. Artık kente dair bir-iki kişinin oturup kendi başına karar vermeleri aşamasını geçmiş bulunuyoruz. Çünkü kentlerde hep beraber yaşanıyor, bu anlamda da artık ortaklaşa karar verme kültürü yaşama geçirmeli. Beraber çalışmak durumundayız. Bizler mesleki birikimlerimizi ortaya koyduğumuz gibi halkın görüşünü de almak zorundayız.



İmar durumu ve deprem konuları hakkında konuşuyoruz. Peki, İzmir’in mevcut yapı stoğunun durumu nedir? Bununla ilgili yapılmış detaylı bir çalışma var mı?

Mevcut yapı stoğunun durumu Türkiye’de birçok kent için sorun teşkil ediyor. İzmir için de durum çok farklı değil. İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin verilerine göre İzmir’de 650 bini aşan yapı var ve bunların büyük bir kısmı da kaçak yapı. Kaçak yapılar, deprem riski en yüksek düzeyde olan yapılar çünkü herhangi bir mühendislik, mimarlık hizmeti almış yapılar değiller. İnşaat mühendisliği alanında hizmeti almamış yapıların deprem güvenliği anlamında hiçbir şey söyleyemeyiz.

Bu bağlamda halkın konut sahibi olma sorununa çözüm üretecek gerekli adımların atılması gerekiyor. Çünkü bazı durumlarda kaçık yapı yapmak, bizler her ne kadar geçerli görmesek de, halk için geçerli nedenlere sahip olabiliyor. Örneğin bir yapıya başlarken yasal yollardan bir inşaat ruhsatı alma ve inşaata başlama sürecinde sıkıntılar yaşanabiliyor. Yerel yönetimler ve ona bağlı birimlerden onay alma süreçlerinde çok yüksek bedeller çıkabiliyor. Ve bu rakamlar caydırıcı olabiliyor. Bunların en azından azaltılması ya da sürece yayılması (uzun vadede ödemeye dönük işletmek) daha olumlu sonuçlar verebilir. Bununla birlikte elbette denetim büyük önem arz ediyor.

Bununla birlikte yasal yapılar baktığımızda 2000’li yıllardan önce ve sonra inşa edilen yapılar arasında bir ayrım var. 2000 senesinden önceki yapılar kötü olduğu için değil ama bu süreçte ciddi kırılma noktalarının yaşanmasıyla ilintili olarak değişen bir takım şeyler oldu; Deprem Yönetmeliği’nin değişmesi, yapı denetim sistemine geçilmesi ve hazır beton kullanımının yaygınlaşması gibi.

İzmir’de 1960 – 1970 seneleri arasında yapılmış pek çok yapı var. Öncelikle, mevcut yapı stoğunun durumunun bilinmesi gerekiyor. Bu sorun hep gözümüzün önünde durmasına rağmen hep görmezden geldik, sonuçta durumunu bilmezseniz bu nasıl ortaya çıkar? Bir deprem sonucu… Ancak deprem öncesinde durumunuzu bilirseniz buna göre stratejilerinizi belirleyebilirsiniz ve buna göre çözümler üretirsiniz. Bir doğal afet durumunda ne yapacağınızı öncesinden bilmeniz ve ona göre önlem almanız gerekiyor. Bizim genelde şimdiye kadar bu tür bir önlemimiz olmadı. Bizim afet yönetimiz hep afet sonrasına yönelik. Halbuki bütün bunların öncesinde rahatlıkla çalışmalar yapılabilir ve süreç planlanabilir. Bu şekilde hiç olmazsa afetler sonrası karşılaşılacak tablo minimize edilebilir.


Uzundere TOKİ Konutları (İzmir - Uzundere Toplu Konut Projesi ÇED Raporu'ndan alınmıştır)