|
Apartman üç yıl önce, ladin lamine paneller kullanılarak inşa edildi. 15 santimetre genişliğe, 9 metre uzunluğa ulaşan bu paneller Avusturya'da üretildi ve Londra'daki şantiyede bir araya getirilerek iç ve dış duvarları, zeminleri ve çatıyı oluşturdu. Merdivenler ve asansör boşluğu bile, çapraz lamine ahşap adı verilen bu panellerle kaplı.
1990'larda Avrupa'da geliştirilen çapraz lamine ahşap (ÇLA), yapı malzemeleri olarak çelik ve betonun yerini alacak kadar güçlü ve dayanıklı, "mühendislik harikası" ahşap ürünlerin son örneklerinden. Avrupa'da popüler olan ÇLA, Kuzey Amerika'da yeni yeni rağbet görmeye başladı. Bu ahşap panellerin, bina inşaatlarında ucuz ve çevre dostu bir alternatif olabileceği öne sürülüyor. Montana'daki Innovative Timber Systems isimli şirketiyle ÇLA'dan yapılmış bir bina inşa eden Pete McCrone, "İnşaatların bu şekilde yapılması gerekiyor" diyor.
Binanın ahşap panelleri, dünyanın ÇLA panellerinin yüzde 80'ini üreten ve ladin ağaçlarının yüzlerce yıldır kullanıldığı Avusturya'dan geliyor. 2,4 metre yüksekliğinde bir duvar, standart bir keresteden yapılmış bir duvardan altı kat daha fazla ahşap içerebiliyor. Ancak ağaçlar doğru kullanılırsa, sürdürülebilir bir kaynak. Ayrıca ağaçlar atmosferdeki karbondioksiti emdiği için, bu panellerde biriken karbon, diğer inşaat malzemeleri ve inşaat faaliyetlerinin saldığı sera gazlarını dengeliyor.
Çapraz lamine ahşaptan yapılan binalar, aynı zamanda Kuzey Amerika'daki çetin bir soruna çözüm üretebilir: Böcek saldırıları yüzünden ölen ancak ayakta kalarak büyük bir yangın riski taşıyan milyonlarca çam ağacına ne yapılacak?
Çapraz lamine ahşaptan yapılmış bir bina, standart bir ahşap iskeletli binadan çok daha güçlü. Hackney'deki Graphite Apartments olarak bilinen binayı tasarlayan Londralı mühendislik firması Waugh Thistleton'ın ortaklarından Anthony Thistleton, "Prefabrik betonarme yapılarla benzerlik taşıyor" diyor. Paneller yaklaşık 2.5 santimetre kalınlığında olan ve birer kat oluşturacak şekilde yan yana yerleştirilen dar kerestelerden üretiliyor. Her bir müteakip kat, bir öncekine dikey olarak döşeniyor. Katlar yapıştırılıyor, presleniyor ve düzeltiliyor. Daha sonra pencereler, kapılar, su tesisatı ve havalandırma bacaları da dâhil, plana birebir uygun boyutlarda kesiliyor. Şantiyede metal kelepçelerle birbirine tutturulan paneller, teker teker yapıyı ortaya çıkaran katları meydana getiriyor.
Avrupa'da çapraz lamine ahşap, katı inşaat yönetmelikleri yüzünden genelde alçak binalarda kullanılıyor. Thistleton, İngiltere'deki yönetmeliklerin daha esnek olduğunu söylüyor. Şirketi, dört katlı bir plaza olarak hizmet verecek ikinci bir ÇLA bina tasarladı ve yakınında ÇLA'dan yapılmış, sekiz katlı bir apartman bulunuyor. Avustralya'nın Melbourne şehrinde bir ÇLA binasının inşaatına başlandı ve Mayıs ayında bina 10 kata ulaşacak. Graphite'in panellerini yapan Avusturya firması KLH'nin İngiltere şubesinin eski çalışanlarından Craig Liddell, "İngiltere'de birkaç yıl içinde çapraz lamine ahşaptan yapılmış 12, 13, 14 ve hatta 15 katlı binalar göreceğiz" diyor. Diğerleriyse ÇLAile beraber başka malzemeler kullanılarak 30 kata ulaşabileceklerini söylüyor. Bir ÇLA binasının inşaatının devam ettiği British Columbia Üniversitesi'nden ahşap bina tasarımı profesörü Frank Lam, "Prefabrik yöntemi inşaat için harcanan zaman ve maliyet açısından büyük tasarruf sağlıyor" diyor.
Graphite Apartments'ta, bina ağırlığının binanın tamamına yayılması için iç duvarlar ve dış panellerin tümü, birbirine tutturulmuş. Bu, bir yapı unsurunun kaybının diğerlerine de zarar verdiği, zaman içinde meydana gelebilecek yıkılmalara karşı da koruyor. Yangın da büyük bir endişe kaynağı ancak ÇLA panelleri, geleneksel ahşap malzemeler kadar kolay yanmıyor. Paneller yansa bile, dış yüzeylerindeki karbon, ahşabın içini koruyarak panelin yapısal olarak sağlam kalmasını sağlıyor. Avrupa'da yangından korunma ve akustik gibi konulardaki standartlar, inşaat yönetmeliklerine dâhil ediliyor. Kuzey Amerika'da ise ürünün öncelikle daha fazla anlaşılması gerekiyor. McCrone, "Mimarlar ve mühendisler başlarda şüpheci yaklaşabiliyor. Ancak basit bir mekanizmaya sahip olduğu için bu ürünü çok kısa süre içinde anlayabiliyorlar. Bunlar büyük vidalarla birbirine tutturulmuş büyük panellerden ibaret ve panellerle oynamak son derece kolay" diyor.
|
