''Aksayan Yönlerine Rağmen Sistem Öncekilere Göre daha İyi Çalışıyor''

Foto: Tolga Albay (AA)

İnşaat Mühendisleri Odası İzmir Şubesi Başkanı Ayhan Emekli, 2001 yılından bu yana uygulanan yapı denetim sisteminin önceki sistemlere göre daha iyi çalıştığını, suistimalleri önlemek için inşaat sahibi ve yapı denetim şirketleri arasındaki ilişkilerin iyi denetlenmesi gerektiğini söyledi. Emekli, İzmir'de Kaçakçılık ve Organize Suçlarla Mücadele Müdürlüğü ekiplerinin bazı yapı denetim firmalarının, beton ve demir yeterliliği standartları altında olan inşaatlara usulsüz şekilde olumlu rapor verdiği yönündeki iddialara yönelik düzenlediği operasyona ilişkin değerlendirmede bulundu.
    
Marmara depremi sonrası yapıların sağlıklı denetimi için hazırlanan düzenlemenin 2001 yılında uygulamaya konulabildiğini belirten Emekli, yaşanan aksaklıklara rağmen yeni sistemin öncekine göre daha iyi olduğunu ifade etti. Sistemin suiistimallere açık bir yapıda olduğunu ancak kötü niyetli kullanıma çok fazla rastlanmadığını, bu tür olayların münferit kaldığını belirten Emekli, ''Usulsüz işlem yürütülmesi veya denetim şirketinin denetim yapmadan onay vermesi gibi olaylara çok ender rastlansa da bu konuda yapılan operasyonlar sisteme gölge düşürdü'' dedi.
    
Kamuoyuna yansıyan operasyonların sistemin kendi içindeki denetimi sonucu değil şikayet üzerine ve polis marifetiyle ortaya çıktığına dikkat çeken Emekli, şöyle konuştu:
    
''Mevcut sistemde inşaat sahibi ya da müteahhit şirket, yapı denetim şirketini kendisi seçiyor. Burada çeşitli pazarlıklar devreye girebiliyor. Şirketin iş almaya devam edebilmesi için bazı aksaklıkların görülmemesi istenebiliyor. Suiistimalleri önlemenin yolu inşaat sahibiyle yapı denetim şirketi arasındaki ilişkilerin iyi denetlenmesinden geçiyor. Yapı denetim şirketlerini denetleme görevi Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'nda verilmiş. Ancak bakanlığın kadro ve ekipman olarak yetersiz kaldığını görüyoruz. Bakanlık birimlerinin oluşturacağı motorize ekipler binalar üzerinde denetim yapmalı. Denetim mekanizmasının yanında sistemin istendiği gibi işlemesi için inşaat sahibi ya da müteahhit firmaların yapı denetim şirketleriyle olan ekonomik ilişkilerinin de değiştirilmesi gerekiyor''.
    
Kamu binaları ve TOKİ
    
Sistemi denetlemenin başka yollarının da bulunduğunu, bu kapsamda inşaatlara hazır beton tedarik eden firmaların belgelerinin de incelenebileceğini belirten Emekli, kamu binalarının yapı denetim sistemi içinde bulunmamasının daha büyük bir tehlike olduğuna işaret etti. TOKİ tarafından yapılan binaların da yapı denetim şirketleri tarafından denetlenemediğini kaydeden Emekli, ''Kentsel dönüşümün sadece TOKİ eliyle yapılması bu yönden sakıncalı bir durumdur. TOKİ, mali ve teknik yönden denetime açılmalıdır'' dedi.