Yargı Durdurdu, Bakanlar Kurulu Durmadı!

Birgün Gazetesi'nin haberine göre, ÇED (Çevresel Etki Değerlendirme)  olumlu raporlarının iki kez yürütmesi durdurulan bir kez de iptal edilen HES Projesi için Bakanlar Kurulu ‘Acele Kamulaştırma’ kararı aldı. Derelerin Kardeşliği Platformu'ndan (DEKAP) yapılan açıklamaya göre, daha önce Elazığ ve Tunceli il sınırlarındaki Peri Vadisinde bulunan Pembelik HES projesi ile Ordu’nun Fatsa ilçesindeki Bolaman ırmağı üzerinde kurulması planlanan Atilla HES projeleri için alınan ‘Acele Kamulaştırma’ kararlarının Danıştay tarafından iptal edilmesine karşın Bakanlar Kurulu hala bu yönde kararlar almaya devam ediyor.

Savaş hukuku kararları sürüyor

Rize’nin Çayeli ilçesine bağlı Senoz Vadisi üzerinde Melikom Elektrik Üretim A.Ş. tarafından kurulması planlanan 10.64 megavat kurulu gücündeki Melikom Regülatörü ve hidroelektrik santralinin yapımı amacıyla bazı taşınmazların Maliye Bakanlığı tarafından acele kamulaştırılmasına karar verildi. Aynı zamanda bir ‘savaş hukuku’ olarak da değerlendirilen ''Acele-cebri kamulaştırmalarla'' Bakanlar Kurulu’na tanınan bu yetki, başka kurum ve kuruluşlara devrediliyor. Bütün yaşanan bu gelişmelere karşın Bakanlar Kurulu’nun Rize’nin Çayeli ilçesine bağlı Senoz Vadisi Madenli beldesi kısmında yapılması planlanan HES için aldığı kamulaştırma kararları Resmi Gazete'de de yayımlandı. Yayımlanan kamulaştırma kararı şöyle: “Rize İlinde kurulacak Melikom Regülatörü ve Hidroelektrik Santralinin yapımı amacıyla ekli listede bulundukları yer ile parsel numaraları belirtilen taşınmazların, tapuda Hazine adına tescil edilmek üzere Maliye Bakanlığı tarafından acele kamulaştırılması; anılan Bakanlığın 8.4.2014 tarihli ve 10859 sayılı yazısı üzerine, 2942 sayılı Kamulaştırma Kanununun 27’nci maddesine göre, Bakanlar Kurulu’nca 18.4.2014 tarihinde kararlaştırılmıştır.”

Yargı durdurup iptal etti

DEKAP açıklamasına göre, Melikom HES için dönemin Çevre ve Orman Bakanlığı 28 Haziran 2010’da ‘ÇED Olumlu Raporu’ vermiş, Bakanlığın bu kararını yargıya taşıyan köylülerin açtığı dava üzerine Rize İdare Mahkemesi önce 5 Nisan 2011’de yürütmeyi durdurma kararı vermiş ve ardından da raporu iptal etmişti. Mahkemenin bu kararının ardından Bakanlığın yeniden ÇED sürecini başlatması üzerine, bu kez firmanın raporu yeniden Bakanlık tarafından ‘Nihai’ olarak kabul edilerek, bir kez daha ‘ÇED Olumlu’ raporu verildi. Köylüler, Bakanlığın ‘Olumlu’ raporu verdiği ÇED Raporu için de Rize İdare Mahkemesinde dava açtı ve mahkeme bu raporun da ‘yürütmesinin durdurulmasını’ kararlaştırdı.

Rize İdare Mahkemesinin durdurma kararına süre yönünden itiraz eden firmanın itirazını yerinde gören Danıştay, mahkemenin yürütmeyi durdurma kararını kaldırdı ancak yargı süreci devam ediyor. Son gelişmeyle ise Bakanlar Kurulu Devreye girdi ve aynı HES projesi için ‘acele kamulaştırma’ kararı aldı. Ayrıca, HES projesinin yapılmasının planlandığı Madenli Belde Belediye Meclisi de 7 Kasım 2013'de konuyu tartışarak, Belediye Başkan ve 8 Meclis üyesinin oy birliği ile HES yapılmaması yönünde karar alınmıştı. Danıştay Yine Durdurdu! DEKAP açıklamasında ayrıca, yargının durdurduğu HES’ler için kamulaştırma kararları almaya devam eden Bakanlar Kurulu’nun, Peri Vadisi üzerinde Limak-Bilgin ortaklığında yapılması planlanan Pembelik HES için verdiği ikinci acele kamulaştırma kararının da Danıştay tarafından durdurulduğu kaydedildi.

Bakanlık doğrudan el koyuyor

Bakanlar Kurulu’nun, HES’lerin önünü açmak için, projelerinin bulunduğu bölgelerdeki arazilere doğrudan el koyduğuna dikkati çeken Avukat Mehmet Horuş, “Durumun vahameti gizlenemez oldu. Bakanlar Kurulu bu şekilde, Danıştay'ın ‘yürütmeyi durdurma’ kararının sadece ‘yetki devri’ nedeniyle ‘usulden’ verilmiş bir karar olduğunu varsayıyor. Ancak Danıştay kararında acele kamulaştırma yoluna olağanüstü hallerde başvurulabileceğinin altı çizilmiş ve ‘bu bir savaş hukuku uygulamasıdır’ vurgusu yapılmıştı” dedi.