|
Foto: Dursun Aydemir
Orta Asya ve Orta Doğu gazını Avrupa'ya taşıyacak 7,9 milyar avroluk Nabucco
doğalgaz boru hattı projesinin inşası için 3 uluslararası finans devi 4 milyar
avro kredi hazırlığına başladı. Türkiye'den BOTAŞ'ın da hissedarı olduğu
Nabucco'yla anlaşma imzalayan finans kuruluşlarından Avrupa Yatırım Bankası
(EIB) 2 milyar avroya kadar, Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası (EBRD) 1,2 milyar
avroya kadar ve Dünya Bankası'na bağlı Uluslararası Finans Kurumu (IFC) 800
milyon avroya kadar kredi vermeyi değerlendirmeye aldı.
Uluslararası finans kuruluşlarının
temsilcileriyle Brüksel'de ortak basın toplantısı düzenleyen Nabucco Üst
Yöneticisi (CEO) Reinhard Mitschek, uluslararası finans
kuruluşlarının imzasıyla çoğunluğu Türkiye'den geçen 4 bin kilometrelik ve
toplam 31 milyar metreküp kapasiteli boru hattının hayata geçirilmesi yönünde
önemli bir adımın daha geride bırakıldığını söyledi. Yapılacak değerlendirmenin
ardından 4 milyar avroya kadar kredinin gelecek yıl onaylanmasını beklediklerini
söyleyen Mitschek, böylece inşaatına başlanacak projede 2014 sonlarında ya da
2015 başında, ilk aşamada 18 milyar metreküp Azerbaycan ve Irak doğalgazının
taşınmaya başlanabileceğini, ilerleyen dönemde buna Türkmenistan ve Mısır başta
olmak üzere bölgedeki üretici ülkelerden ilave arzlar sağlanabileceğini
belirtti.
NABUCCO hissedarlarından BOTAŞ Yönetim Kurulu Başkanı ve Genel
Müdürü Fazıl Şenel, "Nabucco projesinin fikir babası ve
başlatıcılarından bir tanesi Türkiye'dir. Her yönüyle desteklediğimiz bu
projenin gerçekleşmesi için gerekli her türlü adımda da varız. Bugünkü imza
töreniyle 3 tane önemli finans kurumu bu projeye katkısını ortaya koydu.
Projenin gerçekleşmesi yönünde önemli bir adım atıldı. İnşallah yakın zamanda
inşaatına başlayacağız" dedi.
Şenel, Nabucco'nun yeterli gaz
bulamayacağı endişeleriyle ilgili "Bu proje gazın taşınmasıyla ilgili, gaz alıp
gaz satan bir proje değildir. Bu projeyi otobana benzetebiliriz. İnşaatı
bittikten sonra gazını alıp buradan taşıtmak isteyenlerle anlaşarak bu hizmeti
vereceğiz. Bu tür projelerde önemli olan gaz kaynağının netleşmesinden öte
alıcıların belli olmasıdır. Dolayısıyla Avrupa'da bir talep var. Alıcılar
değişik ülkelerle gaz satın alma görüşmelerini yapıyorlar. Alıcıların gazlarını
bu hattan taşımak için Nabucco'yla yapacakları görüşmeler neticesinde ne kadar
gazın nereden alınıp nereye taşınacağı ortaya çıkacak. Fakat büyük bir talep
olduğunu şimdiden söyleyebilirim" şeklinde konuştu.
Şimdilik Azerbaycan ve Irak'tan 10'ar milyar metreküp
olmak üzere toplamda 20 milyar metreküp doğalgazın bu projenin gerçekleşmesi
için yeterli olduğunu anlatan Şenel, sonraki dönemde Türkmenistan ve Mısır'dan
da gaz alınabileceğini kaydetti. Şenel, "Suriye ile bir mutabakat zaptı
imzalamıştık. Bunun neticesinde nasipse yakında Suriye ile de bir bağlantımız
olacak. Dolayısıyla Mısır'dan da gaz alma ihtimali gerçekçi olacak. Ben
Nabucco'nun gaz bulmada bir problemle karşılaşacağını sanmıyorum" dedi. BOTAŞ
Genel Müdürü Şenel, Nabucco projesinin Türkiye'ye yapacağı katkıyı şöyle
anlattı:
"Yaklaşık 4 bin kilometrenin yüzde 70-75'lik kısmı Türkiye'den
geçecek. Bunun geçtiği güzergahlarda istihdama büyük katkısı olacak. 3 yıllık
öngörülen inşaat süresi biraz sarkabilir ve 4 yıla çıkabilir. Türk sanayicisinin
de bu projeye önemli katkısını bekliyoruz. Özellikle boru üreticilerinin ve
çelik sanayicilerinin, vanacılar ve yedek parçacıları yanında hizmet ve inşaat
firmalarının katkısı olacaktır. Nabucco için büyük inşaat firmalarına ihtiyaç
var, Türkiye'de bu yetkinliğe sahip birçok firma var. Bunlarla zaten görüştük,
bu projeye nasıl katılabilecekleri konusunda kendilerine bilgi verdik. Bir de
inşaattan sonraki işletme aşaması var. Türkiye'de yaklaşık 8 tane kompresör
istasyonu öngörülüyor. Bu rakam şartlara göre değişebilir. Bu istasyonlarda
çalışacak yetkinlikte teknisyen, mühendis ve diğer personele ihtiyaç olacak.
İşin finansal yönü de var. Bu proje faaliyete geçtikten sonra Türkiye hem vergi
yönüyle hem ortaklık yönüyle kazanmaya devam edecek. Bu tür büyük projelerin
Türkiye'ye yeni büyük projelerin gelmesi için de olumlu etkisi olacak.
Dolayısıyla Türkiye her yönüyle kazanacak."
Fazıl Şenel, Bakü-Tiflis-Ceyhan (BTC) boru hattıyla Nabucco projesinin
Türkiye'ye karlılığı açısından nasıl kıyaslanabileceğinin sorulması üzerine
"BTC'yle kıyaslama yapmamız doğru değil. O zamankiyle bu zamanki şartlar farklı.
O zamanki anlaşmayı imzalayan arkadaşlarımız neyi düşünüp imzaladı bilemediğim
için bir cevap vermem hakkaniyete uygun olmaz. Türkiye her geçen gün her projede
tecrübesini daha çok artırıyor. BTC'deki anlaşmada (bizim açımızdan) problemin
çözümü için ilgililerle görüşüyoruz. Şu anda BOTAŞ uluslararası Şirketi (BİL)
genel müdürümüz bizzat ilgileniyor, problemin çözümü için öneriler sunuldu.
İnşallah yakında bu problemi de çözeceğiz" dedi. Şenel, Bakü-Tiflis-Ceyhan boru
hattının işletmesindeki sorunun, giderlerin sürekli değişirken gelirlerin sabit
kalmasından kaynaklandığını dile getirdi.
Nabucco boru hattı
Hissedarları arasında Türkiye'den BOTAŞ'la Bulgar BEH, Rumen Transgaz, Macar
MOL, Avusturyalı OMV ve Alman RWE'nin bulunduğu Nabucco projesi kapsamında,
Gürvistan ve Irak'tan gelecek 2 ikmal hattı Türkiye'de birleşerek Bulgaristan,
Romanya ve Macaristan üzerinden Avusturya'nın Baumgarten kentine ulaşacak. En
erken 2014 yılı sonlarında faaliyete geçmesi planlanan boru hattıyla Avrupa'nın
doğalgazda Rusya'ya bağımlılığı azaltılmış olacak. Çift yönlü pompalama
kapasitesine sahip boru hattı, 31 milyar metreküp azami kapasitesiyle AB'nin
2020 yılında 600 milyar metreküpe ulaşması beklenen tüketiminin yüzde 5'ini
karşılayabilecek. 7,9 milyar avroya malolması beklenen 4 bin kilometrelik boru
hattının inşasında 2 milyon ton çelik kullanılacak.
|
