Termik Santrale Yol Projesine, ‘Kamu Yararı Yok’ Gerekçesiyle İptal

Birgün Gazetesi'nden Doğu Eroğlu'nün Çanakkale’de termik santral projelerinin istilasına uğrayan Karabiga beldesinde, Cenal Termik Santralı projesinin inşaatı için tasarlanan, beldeyi hiçbir yere bağlamayan ‘Karabiga Çevre Yolu’ projesine ait çevre düzeni planlarını yargı iptal etti. Cenal Termik Santralının inşaatı sırasında hafriyat taşınmasında kullanılan, inşaat sonrasındaysa termik santralın servis yolu olacağı sanılan yol projesi, Karabigalıların tarım arazileri kamulaştırılarak hayata geçirilmişti. Bölgede tarım arazisi sahibi olan bir yurttaşın başvurusu üzerine Karabiga Belediye Meclisinin ilgili planları onayladığı işlemler ile kamulaştırma kararı, Çanakkale İdare Mahkemesi tarafından iptal edildi. Dava kapsamında hazırlanan bilirkişi raporu da, Karabiga Çevre Yolu Projesinin kamu yararı özelliğinin bulunmadığının altını çiziyordu.

Bilirkişi: Kamu yararı yok

Karabiga Belediye Meclisinden 9 Mayıs 2013’te tartışmalarla geçen, kısa süre içinde 8 Kasım 2013’teyse tadilata uğrayan ‘Karabiga Çevre Yolu’ projesine ilişkin planların iptali için davada mahkeme yurttaştan yana karar verdi. Çevre Yolu projesi için arazi kamulaştırılan Süleyman Üge’nin açtığı davada çıkan hükümde, bilirkişi raporu etkin oldu. Bilirkişi raporuna göre, planlara dayanak oluşturması gereken Jeolojik-Jeoteknik Etüt Raporları yol planının ve hatta plan tadilatının ardından hazırlandı. Planla ilgili bazı resmi kurumların görüşlerine de, plan onaylandıktan sonra başvuruldu. Tadilat sürecindeyse kurumlara tekrar görüş sorulmadı, ilk planla ilgili görüşleri tadilata ilişkin raporlara aynen konuldu. Bilirkişiye göre Belediye, yola niçin ihtiyaç duyulduğunu da tam açıklayamadı; mevcut durumu ve varsa şikayetleri değerlendirmedi, yolun yapımını gerektiren koşullarıysa kapasite yetersizliğiyle değil, başka gerekçelerle açıkladı. Yani heyet, belde ihtiyaçları gözetilmeyen projeyi kamu yararına uygun bulmadı. Bilirkişi raporunu temel alan Çanakkale İdare Mahkemesi, planların teknik kapsamının yetersiz olduğu, güzergah seçimi ve diğer teknik hususların hangi şekilde oluşturduğunun plan raporlarında açıklanamadığı gerekçeleriyle planı, plan tadilatını ve kamulaştırma kararını iptal etti.

Kamulaştırmalar iptal olacak

Karabigalı bir yurttaşın arazisinin kamulaştırma kararıyla beraber projeye ilişkin planları da iptal ettirmesiyle birlikte, Karabiga Belediye Başkanlığının proje kapsamında kamulaştırdığı alanlardaki değişiklikleri eski haline getirme yükümlülüğü doğdu. Yurttaşların aleyhlerine açılan kamulaştırma bedeli davalarında benzer kararlar çıkması, davaların reddedilmesi ve arazilerinin eski hale getirilmesi, arazilerini kullanmadıkları dönemdeki zararları içinse maddi tazminat istemeleri bekleniyor

Çevre yolu yalnızca santral inşaatlarına fayda sağlıyor

Biga Yarımadasının Karabiga beldesinin bulunduğu kısmında, beldeden başka yerleşim birimi olmaması Karabiga Çevre Yolu projesinin amacını sorgulatıyor. Karabiga’nın kuzeybatısında, beldeye kuş uçuşu 11 kilometre uzaklıkta Aksaz yer alıyor; beldenin güneybatısındaysa 9 kilometre mesafede Örtülüce beldesi bulunuyor. Ancak Karabiga Çevre Yolu projesininuzandığı kuzey doğrultusunda kimse yaşamıyor. Bu bölgede yalnızca Cenal Termik Santralı projesinin inşaatı ve inşaatına başlanmamış diğer termik santralların proje alanları bulunuyor. Cenal Termik Santralı projesinin ardından, Karabiga’ya birkaç kilometre mesafede kurulması planlanan DD Elektrik, Sarıkaya Termik ve Biga Elektrik termik santralı projelerinin de ‘Çevre Yolu’ projesinden faydalanması olası.

'Yolu şirket yapsın' itirazı

Karabiga Çevre Yolu projesinin ne kadar kamu yararı taşıdığı konusundaki tartışmanın, projeye ilişkin kararın alındığı Karabiga Belediye Meclisine de yansıdığı, Belediye Meclisinin aldığı karar metninden de anlaşılıyor. Karabiga Çevre Yolu projesine ilişkin imar planlarının kabul edildiği 9 Mayıs 2013 tarihli Belediye Meclisi Kararında, planlara itiraz eden 5 üyenin görüşleri, “Yolun güzergahına itiraz ettiklerini ve yolun firma tarafından yapılması gerektiği yönünde görüş belirterek ret oyu kullandılar” ifadeleriyle aktarılıyor. Meclis kararında “firma” olarak anılan tarafın, Cenal Termik Santralının yatırımcısı Cengiz Holding olduğu sanılıyor.

Belediyenin nüfus savunması

Karabiga Belediyesi dava sırasında, beldedeki yoğun nüfus artışı dolayısıyla mevcut yolların yetersiz kaldığını belirterek projeyi savunmuştu. Resmi veriler ise Belediyeyi haksız çıkartıyor. 1960’ta 3 bin 391 olan Karabiga nüfusu, 1970’te 3 bin 231, 1980’de 3 bin 209, 1990’da 3 bin 112, 2000’deyse 1 bin 131 olarak ölçüldü. 2010’da 2 bin 973’e düşen belde nüfusu, Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sisteminin güncel 2015 verilerine göre 3 bin 105.