Taksim'in İhtiyacı Olan Cesur Bir Karar

p>Her ne kadar trafiğin yer altına alınmasının doğuracağı sakıncalar da dillendirilse de, Taksim Meydanı Yayalaştırma Projesi tartışmasında daha çok yüzeyde yapılması / yapılmaması öngörülen düzenlemelere odaklanıldı. Oysa şu ana kadar ortaya konan çekincelere ek olarak, meydan için tasarlanan ulaşım modelinin, zaman içinde hayata geçirilecek Beşiktaş, Aksaray, Üsküdar vb yayalaştırma projeleri için de bir model olması kuvvetle muhtemel. Aslında Taksim projesi öyle bir fırsat sunuyor ki, Prof. Dr. Haluk Gerçek'in deyimiyle 'alınacak cesur bir kararla' otomobilin kente uydurulduğu bir tasarım ortaya çıkarılabilir. İstanbul Teknik Ünüversitesi İnşaat Fakültesi Ulaştırma Anabilim Dalı'ndan Prof. Dr. Haluk Gerçek'e Taksim Meydanı Yayalaştırma Projesi'ni 'ulaşım' açısından nasıl okumak gerektiğini sorduk.

Bir ulaşımcı olarak Taksim Meydanı’nda yapılması planlanan düzenlemeyi nasıl değerlendiriyorsunuz?

Taksim aslında büyük bir dönel kavşak ve meydana açılan bağlantı yolları var. Meydanda herhangi bir trafik sıkışıklığı yok; ama giriş ve çıkışlarda, ona bağlanan yollarda tıkanmalar oluyor. Trafiğin yer altına alınmasıyla bağlantı yolları yine tıkanmaya devam edecek; üstelik kuyruklanmalar etkisini yerin altında gösterecek. Biliyorsunuz araçlar kuyruklanma yaptığı zaman egzos salımları artıyor; bu gazların tünel ağızlarından dışarı atılması gerekecek. Ulaşım açısından dikkat çekici ikinci nokta ise, meydanda otobüs duraklarının ve otobüs  parklanmasının ciddi bir sorun olması. Meydanda, otomobil ve taksi trafiği dışında en fazla göze çarpan ulaşım aracı otobüsler. Bunların bir bölümü meydanı bekleme yapmak için kullanıyor. Taksim’de biten 38 otobüs hattı var; transit geçen hat sayısı ise 16. Bekleme yapan otobüsler meydanda önemli bir alan kullanıyorlar.

Atatürk Kültür Merkezi’nin önünde de ciddi bir servis trafiği var; aynı şekilde The Marmara Oteli’nin önünde de servis otobüsleri durabiliyor.

Evet; dolayısıyla Taksim Meydanı, ciddi biçimde otobüsler tarafından işgal edilmiş durumda. Çünkü diğer araç trafiği, giriş ve çıkış yolları tıkanmadıkça bir şekilde dönerek akıyor. Trafiğin yer altına alınması, bağlantı yollarındaki tıkanma sorununu çözmeyecek. Haliç Köprü geçişinin tamamlanıp metro hattının Yenikapı’ya ve Marmaray Projesi’ne bağlanması ile şu anda Taksim’de biten ya da yolu Taksim’den geçen birçok otobüs hattına gerek kalmayacak ve bunlar seferden kaldırılacak. Çalışmaya devam edecek az sayıdaki hatta, otobüsler uygun biçimde düzenlenmiş ceplerde indirme- bindirme yapabilirler; böylece bekleme ve yığılma yapmadan çok az mekan kullanarak hizmete devam edebilirler.

Servis araçlarının bekleme yaptıkları yerler için başka çözümler geliştirilebilir; örneğin, meydandan daha uzak dış noktalarda uygun yerler gösterilebilir. 2006’da yapılan ‘ev halkı yolculuk anketleri’ne göre İstanbul’da servis araçlarının motorlu araçlarla yapılan yolculuklar içindeki payı % 21.5. Bu çok önemli bir oran. Toplu taşıma sistemi yeterli olmadığı için, birçok kamu ve özel kuruluş ve okul, kendi çalışanlarının ve öğrencilerinin geliş gidişini servis araçları ile sağlıyor. Bu araçlar da, sabah ve akşam kullanıldıkları bir, iki sefer dışında kentin belirli yerlerinde bekleme yapıyorlar. Servis araçları için park alanları oluşturulamadığı için de, çoğu zaman ana yolların kenarlarında, yoldan bir şerit alarak ve trafiği tıkayarak depolanıyorlar.