|
Avrupa’nın enerjide Rusya’yı baypas
projesi Nubacco’da, Azerbaycan’ın ardından gaz
alımında ikinci ülkeyle de anlaşma sağlandı. Hazar ve Orta Asya bölgesindeki gaz
kaynaklarını Türkiye üzerinden Avrupa’ya ulaştıracak Nabucco’da Kuzey
Irak’tan da gaz alınacak. Gaz transferi 2014’te başlayacak.
Birleşik Arap Emirlikleri’nden “Crescent Petroleum” ile
“Dana Gas” şirketlerinin kurduğu “Pearl
Petroleum”, Kuzey Irak’taki sahalarda 8 milyar dolar yatırım yapacağını
açıkladı. Yeni kurulan şirkete, Avusturyalı OMV ile Macar
MOL, yüzde 10’ar hisseyle ortak oldu. Bu iki şirket Nabucco’nun
da ortağı.
Dün yapılan açıklamaya göre sahadan yıllık 30 milyar metreküplük üretim
yapılacak. İlk etapta bunun 15 milyar metrekübü, Nabucco’ya gönderilecek, 10
milyar metreküplük bölümü Türkiye’de kalacak, 5 milyar metreküplük kısmı
öncelikle Kuzey Irak’taki mevcut ve yapılması planlanan doğalgaz çevrim
santrallarında kullanılacak.
Türkiye’de iki rota var
Türkiye tarafına bakıldığında, Kuzey Irak gazı için BOTAŞ’ın yanısıra Türkiye
Petrolleri Anonim Ortaklığı (TPAO) ve Tekfen Holding farklı alternatifler
üzerinde çalışıyor. Planlanlan ilk rota, Kerkük-Yumurtalık petrol boru hattına
paralel gidiyor. Ardından da bu hat Nabucco’ya bağlanıyor. Diğer bir rotada
Diyarbakır-Bismil-Şırnak-Silopi hattının Irak sınırına kadar uzatılması
gündemde.
Anlaşmazlık var
Kuzey Irak gazı için yapılan anlaşmada adı geçen Pearl Petroleum’da, Crescent
ve Dana’nın yüzde 40’lık hissesi var. OMV, 350 milyon dolar, MOL ise
hisselerinin yüzde 3’ünü vererek bu ikiliye yüzde 10’luk hisseyle ortaklık
yapıyor. OMV ve MOL, aynı zamanda Nabucco’nun da yüzde 16’şarlık hissesini
elinde bulunduruyor. Nabucco’da ayrıca 4 şirket daha var.
Irak Petrol Bakanlığı ve Kuzey Irak Bölgesel Yönetimi konu hakkında yorum
yapmaktan kaçındı. Irak’ta merkezi hükümet ve bölgesel Kürt yönetimi arasında
anlaşmazlıklar olduğu biliniyor. Buna göre merkezi hükümet, bölgesel yönetimin
uluslararası şirketlerle yaptığı enerji anlaşmalarını geçersiz sayıyor.
Reuters’e konuşan yetkililer, Bağdat yönetiminin kendilerini
kaygılandırmadığını, yatırımlarına kararlılıkla devam edeceklerini bildirdi. Bu
bölgede Kanadalı Addax, Norveçli DNO ve Türk Genel Enerji gibi şirketler petrol
çalışmaları yürütüyor.
Türkerler ‘izin’ bekliyor
Projenin Türkiye tarafına bakıldığında, işadamı Kazım Türker’in kontrolündeki
Türkerler grubu ile Crescent Petroleum’un eşit hisselerle ortak olduğu İnci
Doğalgaz İthalat ve İhracat A.Ş. ile İnci Doğalgaz İletim A.Ş. isimleri öne
çıkıyor. Geçen yılın Temmuz ayında kurulan bu iki şirket önce EPDK’dan satış
izni aldı. Ardından da ithalat lisansı için Enerji Bakanlığı ve BOTAŞ’tan “olur”
aldı. Fakat Türkiye’nin henüz Irak ile gaz ticareti anlaşması olmadığı için konu
şu anda beklemede.
|
