"İnönü"nün Mimarı Yaşamını Yitirdi

102 yaşındaki Fazıl Aysu, İnönü Stadı'nın hayatta kalan tek mimarıydı. Birçok eserinin yanında Galatasaray Ali Sami Yen Stadı'nın, Fatih'teki Karagümrük Stadı'nın, ayrıca Spor ve Sergi Sarayı'nın (bugün Lütfi Kırdar Kongre Salonu) da mimarı olan Aysu, İnönü Stadı'nın yıkılması ile ilgili düşüncelerini şöyle anlatmıştı: "Mimarlık çok mühim bir meslek. Kafadaki fikri taşa geçiriyorsunuz. Eserinin kullanılmasını görmek bizim için en büyük zevk. Hiçbir mimar eserinin yıkılmasını görmek istemez. Ben de görmeyeyim istiyorum. Zaten çok şanssız mimarım, o kadar çok işim yıkıldı ki. Spor ve Sergi Sarayı'nı da değiştirdiler (şimdi Lütfi Kırdar Uluslararası Kongre Ve Sergi Sarayı) Ali Sami Yen de yıkılmaya terk edildi. Yalnız Fatih'teki Karagümrük Stadı duruyor hala, ilk eserim. Mesleği orada öğrenmiştim..."

Fazıl Aysu Kimdir?

1931’de İstanbul Erkek Lisesi’ni, 1936’da Güzel Sanatlar Akademisi Mimarlık Bölümü’nü bitirdi. Akademi’deki öğrenciliği sırasında birçok mimarlık bürosunda çalıştı. Mimar Ginter’le Yıldız Sarayı Şale Köşkü restorasyon ve dekorasyonu; Seyfi Arkan’la Florya Atatürk Evi dekorasyonu ve Sedad Hakkı Eldem’le Yalova Termal Oteli dekorasyonu işlerini yaptı.

Okulu bitirdikten sonra Akademi’de Prof. Bruno Taut’un asistanı oldu. Çeşitli okul projeleri ve Ankara Dil Tarih ve Coğrafya Fakültesi projesinde görev aldı. Daha sonra Tekel inşaat bürosunda büro şefi olarak çeşitli tütün bakım evi, yönetim binası ve Tekirdağ Şarap Fabrikası (daha sonra Rakı Fabrikası oldu) projelerinin hazırlanmasında, Bursa Yenişehir ve Safranbolu Bağlar yöresi imar planlarının hazırlanmasında görev aldı.

1939’dan sonra İnönü Stadyumu (İtalyan mimar Vietti Violi ile), Spor ve Sergi Sarayı (bugün Lütfi Kırdar Kongre Salonu), Galatasaray Ali Sami Yen Stadyumu (mimar Şinasi Şahingiray ile), Fatih Karagümrük Stadı, Beykoz Spor Kulübü, Taksim Tenis Kulübü ve kortları, Sümerbank Sergi Binası (s. Muhsin Ertuğrul Tiyatrosu) projelerini gerçekleştirdi. Nişantaşı ve Harbiye’de üç apartman binası yaptı.

1949’dan sonra Şinasi Şahingiray’la birlikte Ayaspaşa’daki Philips Merkez Binası ve Levent Radyo Fabrikası’nın mimari projelerini gerçekleştirdi. Yanan Güzel Sanatlar Akademisi’nin yenilenme işini, Taşlıtarla’da (Gaziosmanpaşa) 250 göçmen evinin yapımı Bakırköy Kız Enstitüsü, Dolmabahçe Sarayı’na ait Bağodaları Binası (b. MSÜ Konservatuvarı), Galata’da Arşimidis Hanı, Eten Havlu Fabrikası, Ankara Ulus’ta İş Bankası tören katı restorasyon ve dekorasyonu, Zeynep Kamil Hastanesi Çocuk Pavyonu ve Kilyos Büyük Oteli (1960 Devrimi’nden sonra yarım bırakıldı) işlerini üstlendi.

Yine bu yıllarda Köy Enstitüleri, İstanbul Adliye Binası, Galata Yolcu Salonu Binası, Açık Hava Tiyatrosu, Harbiye Radyo Binası ve Prof. Ernst Egli ile Türkiye Büyük Millet Meclisi Binaları proje yarışmalarına katıldı, dereceler aldı.

1960 yılından sonra Hürriyet gazetesinin iki binasının eklerini, Günaydın gazetesi binası ve ekini, Harbiye Başak Sigorta ve Ziraat Bankası şubesini (Utarit İzgi ve arkadaşları ile), Polonezköy’de Haldun Simavi Evi’ni, Kanlıca ve Gönen’de iki sağlık evi ve çeşitli özel binalar yaptı.

70’li yıllarda, dört yıl süreyle, Özel Cağaloğlu Mimarlık ve Mühendislik Yüksek Okulu’yla Akademi’ye bağlı Uygulamalı Endüstri Sanatları Yüksek Okulu’nda bölüm başkanlığı, yapı ve mimari tasarım hocalığı görevlerinde bulundu.

Mimarlık ve müteahhitlik faaliyetlerinin yanısıra Modern adlı stüdyosunda on beş yıl süreyle çeşitli dekorasyon projeleri ve uygulamaları, mobilya üretimi gerçekleştirdi. Devrim adlı ilk ve ortaokulu, Akademia adlı yabancı dil ve sanat kursları merkezini yürüttü.