İlk Yerli Yeşil Bina Sertifikası: ÇEDBİK Konut

-ÇEDBİK Konut Sertifikası ne zaman tamamlandı?

Aslında sertifika çalışmalarını Haziran 2015’te tamamladık. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın bu konuyla ilgilenen birimi olan Mesleki Hizmetler Genel Müdürlüğü Genel Müdürü Selami Merdin, bu konuda çok hassas davrandı. Zaten kılavuzumuzun Haziran’da bitmesinde kendisinin çok büyük bir etkisi var. Kılavuzun hazırlanmasında danışman, kuruluş, özel sektör, sivil toplum kuruluşları ve akademisyenlerden oluşan 200’e yakın paydaşımız çalıştı.

Eylül ayında ise hem Çevre ve Şehircilik Bakanlığı hem de Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’na kılavuzu teslim ettik. Mesleki Hizmetler Genel Müdürlüğü kapsamında bir daimi komite kuruldu ve bu komite tarafından böyle bir kılavuzun nasıl olması gerektiği konusunda çalışmalar yapılacak. Biz bir sivil toplum kuruluşu olarak bize verilen görevi yerine getirdik. Bundan sonraki beklentimiz bakanlık onaylı olmasıdır. Zaten bakanlık da bu yolu açtı. Şimdi kılavuzun uygunluğunu bakanlığın da onaylamasını bekliyoruz. Bunun dışında yeşil binanın teşviki için de gerekli çalışmaların yapılmasını temenni ediyoruz.

Şuanda uluslar arası bazı kuruluşlar ve Türkiye’de yeşil bina kredisi veren bankalar tarafından sertifikamız onaylandı. Anlaştığımız bankalar dışında farklı bankalarda da görüşmelerimiz olacak. Onların da bizim sertifikamızı kredi koşulları çerçevesinde kabul edeceklerini düşünüyorum.

-Sertifika kılavuzuyla ilgili detaylı bilgi verebilir misiniz?

ÇEDBİK Konut Sertifikası Kılavuzu, 9 ana başlık, 4 ön koşul ve 44 alt başlıktan oluşmaktadır. 4 ön koşul, entegre tasarım, su kullanımında azaltma, kontrol ve işletmeye alma, enerji verimliliğidir. Bu ön koşulda istenen kriterler yakalanmaz ise bina puanı 80-90 olsa dahi sertifikayı vermiyoruz. 9 ana başlık ise şunlardan oluşuyor; Yeşil proje yönetimi, Arazi kullanımı, Su kullanımı, Enerji kullanımı, Sağlık ve konfor, malzeme ve kaynak, konutta yaşam, işletme ve bakım ve son olarak yenilikçilik.

Temel olarak bu başlıklar altında projenin entegre bir tasarımla yapılıp yapılmadığı, arazideki afet riskinden bina yoğunluk düzeyi, suyu ve enerjiyi verimli kullandıracak sistemlerin bulunup bulunmadığı, yeşil malzeme kullanımı, mevcut hava koşulları gibi birçok detaya bakılacak. Örneğin LEED’in kriterlerinin arasına da yeni giren bir koşul olarak binanın ortak alanları içerisinde sanat eserleri bulunduruyor olması bile bizim için bir kriter olacak.

Bu krediler sonucunda toplam puan 45- 65 arasında olursa sertifikanın değeri “onaylı” oluyor yani 45 altındaki binalara sertifika vermeyeceğiz. Konutlar 65-80 arasında “iyi”, 80-90 arasında “çok iyi”, 90-100 arasında ise “mükemmel” derecesinde sertifikalanacak. Maddi karşılık içinse bir tablo oluşturacağız ama insanların kafasında ön bilgi olması için LEED’e verilen miktarın üçte biri kadar olacağını söyleyebilirim.

-İlk hangi proje sertifikalandı?

Biz sertifika kılavuzumu tamamladık ama projenin reel hayatta bizim karşımıza çıkaracağı engelleri, problemleri ya da kolaylıkları anlamak için bir pilot proje araştırması yaptık. Üyelerimiz olan danışman kuruluşlarımıza sorduk çünkü sertifikanın uygulanabilirliğini test etmek istiyorduk. Bu kısım biraz sürdü. Bu konuda bize TURKECO firması destek oldu. Ant Yapı Antteras projesi için BREAM’e başvurmuştu. ÇEDBİK Konut Sertifikası için de bu projeyle anlaştık. Bu konudaki katkılarında dolayı TURKECO’dan Duygu Erten ve Katya Kaya’ya teşekkür ediyorum. Zaten Duygu Hanım’ın kılavuzun hazırlanmasında da önemli bir katkısı var. Keza Katya Hanım da 5-6 ay Ant Teras projesinin dosyalarının hazırlanmasında bilfiil çalıştı.

Antteras projesindeki konut, bizden “iyi” derecesinde sertifika aldı. Sertifikayı da şubatta gerçekleştirdiğimiz biz kongrede kendilerine sunduk. Ant Yapı Yönetim Kurulu Üyesi Mehmet Okay, belgeyi almaktan onur duyduklarını belirtti. Ayrıca yurtdışındaki bazı projeleri için de ÇEDBİK Konut Sertifikası’na başvuracaklarını söyledi. Bu bizim için önemli bir gelişme oldu çünkü sertifikamız uluslar arası alanda da kullanılabilir. Böylelikle biz kılavuzumuzun işlerliğini Antteras ile ispatladık. Tabii sertifikamız sadece konut için geçerli. Konut dışında diğer otel, hastane gibi fonksiyonlar için de sertifikamız olacak.

-ÇEDBİK Konut’u LEED ya da BREAM’den ayıran özellikler nelerdir?

Bir kere temel 9 maddenin hepsi diğerlerinde de mevcut. Bizim sertifikamızın farklılıkları ise sadece bazı mühendislik çarpanlarının yerel değerlerle oluşturulmasında yatıyor. Mesela iklim değerleri. Yani Amerika menşeli olan LEED’in o bölgenin iklim değerleriyle hazırlanmış ilgili kriterleri var. Oysa biz Türkiye’deki iklim değerlerine bağlı kriterler oluşturduk. Ya da örneğin yaşam tarzı yani evde ne kadar vakit geçirdiğimiz de değişiyor. Mimari yapımız da önemli. Kriterleri bu değerlere bakarak hazırladık.

-ÇEDBİK Konut Sertifikası’na başvurmak isteyen proje sahibi ne yapmalı?

Öncelikle bina imar izni alınmış bir bina olmalı. Sonrasında bizde bulunan ana formları dolduracak yani binayla ilgili detayları öğreneceğiz. Sonra kılavuzumuzu edinecek ve adım adım dolduracak. Bu kısımda bahsettiğimiz 44 konu ile ilgili fotoğraf, proje, rapor, detay, çalışanların diploma derecesine kadar her şey belgelenecek. Başvurusunu tamamlandıktan sonra ne kadar sürece sertifikalanacağı projeye göre değişir elbet ama mevcut bir bina dosyalar hazırlandıktan sonra kısa zamanda sertifikasını alır.

-Son olarak, Türkiye’deki yeşil bina çalışmalarını değerlendir misiniz?

Türkiye’de yeşil bina konusunda çok önemli adımlar atıldı. 2015 yılında yeşil bina sertifikası almak için başvuran bina sayısı 2011- 2012 ve 2013’ün toplamını geride bıraktı. Sertifikalanmış toplam metrekare bazında 2014’te ilk dokuz ve 2015’de ilk on ülke arasında girdik. Yeşil bina konusunda çok önemli gelişmeler yaşamış ve devlet tarafından çokça desteklenen nice ülkeleri geride bıraktık. Bu çok sevindirici bir gelişme.