İhmalpaşa

İstanbul denilince ilk akla gelen binalardan Haydarpaşa Garı, dün şüpheli bir yangınla 1.5 saat boyunca yandı. Gardan yükselen dumanlar göğü kapladı. Yangının izolasyon çalışmasındaki ‘küçük bir hata’dan kaynaklandığı iddiası üzerinde duruluyor. Kadıköy Belediyesi ise binaya onarım izni vermediklerini, eğer bir onarım varsa ‘kaçak’ olduğunu açıkladı. Kesin olan tek şey, “Yeşilçam filmlerinin gözbebeği, Nâzım Hikmet’in Memleketimden İnsan Manzaraları’nın simgesi ve 5 milyar dolarlık tartışmalı Haydarpaşa Projesi’nin mihenktaşı olan bina, ‘yangını anında söndürecek bir sisteme sahip değildi’.

Bir anda çatıyı sardı

Bir süredir çatı kısmında izolasyon çalışması yapıldığı öğrenilen tarihi Haydarpaşa Tren Garı’ndan dün saat 15.00 sularında birden alev yükseldi. Yangın kısa sürede çatıyı sardı. Yangın ile ilgili ilk ihbar saat 15.05’te itfaiyeye ulaştı. İtfaiye Daire Başkanı Ali Karahan’ın verdiği bilgiye göre, 57 araç ve 153 personelle müdahale edildi. İtfaiyeciler çatı kısmına çıkarak söndürme çalışması yaparken, Kıyı Emniyeti Genel Müdürlüğü’nün Kurtarma-6 ve Kurtarma-7 römorkörleri de denizden destek verdi.

Garın etrafında ambulanslar bekletilirken tüm tren seferleri durduruldu. Kesif duman kilometrelerce uzaklıktan görülecek şekilde yükseldi. Dumanlar Ortaköy sahillerine kadar ulaştı. Aynı anda TCDD’nin komuta merkezi çöktüğünden İstanbul-Arifiye arasında tüm tren seferleri telsizler, uydu ve cep telefonlarıyla yönlendirilebildi.

‘Yangın hortumu çalışmadı’

Olay yerinde görgü tanıkları ve yetkililerle görüşen Radikal muhabiri Enis Tayman’a ulaşan bir diğer iddia: ‘Yangın onarım değil, patlayan kalorifer borusunun kaynak makinesiyle onarımı sırasında çıktı ve ardından bir dizi aksaklık yaşandı.’ Bu iddiaya göre, iki işçi yangın çıkınca paniğe kapılıp söndürmeye çalışmadan ve kimseye haber vermeden olay yerinden kaçtı.

Diğer ihmal iddiaları ise şöyle:

Yangından hemen sonra görevlilerden biri binanın elektriğini kesince binada bulunan yangın hortumuyla su pompalanamadı. Gar santralından saat 15:05’te itfaiye arandığı ancak, araçların olay yerine 15:30 dolayında geldi. Binada yangın söndürme timi vardı ancak timde yer alan çalışanlar haftasonu olması nedeniyle garda değildi. İtfaiyenin ilk gelen araçlarında yeterli uzunlukta merdiven yoktu ve bu müdahalede 10 dakika gecikmeye yol açtı. Binadaki membran malzemesi yanıcıydı. Bu tarihi bina için uygun değildi. Gereğinden fazla su sıkıldığı için binanın alt katları da su ile doldu.

Ulaştırma Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı Talat Aydın “Büyük bir tehlike atlatılmıştır. Yangının garın çatısında yapılan izolasyon çalışmaları nedeniyle çıkmış olabileceğini tahmin ediyoruz” dedi. Aydın, uygun olmayan malzemelerle restorasyon iddiası üzerine ise “Kim söylüyor bunu? Nereden, neye dayanarak söylüyorlar. Yangının sebebi teknik bir konu” dedi.

1. derece tarihi eser

Anıtlar Kurulu’nca 1. derece tarihi eser olarak tescillenen garın yapımına Osmanlı Padişahı II. Abdülhamit döneminde, 30 Mayıs 1906 tarihinde başlandı. Alman mimarlar Otto Ritter ile Helmuth Cuno tarafından, Alman ustalara yaptırılan bina, 19 Ağustos 1908 tarihinde, İstanbul-Bağdat Demiryolu hattının başlangıç istasyonu olarak hizmete girdi.

1917’de sabotajla yandı

1917 yılında, 1. Dünya Savaşı sırasında deposunda bulunan cephanelere yönelik sabotaj nedeniyle büyük bir bölümü hasar gördü. Onarıldı ve bugünkü şeklini aldı. 1979’da açıklarında Independenta adlı tanker kaza yaptı. Patlamada vitrayları hasar gördü. Gar, yıllardır TCDD’nin ana istasyonu olarak kullanılıyor.

Helikopter tartışması

Haydarpaşa Garı alev alev yanarken havadan müdahale tartışması yaşandı. Valiye göre yangına havadan müdahale gereksizdi.

Haydarpaşa Garı’ndaki yangın 1.5 saatte söndürülse de tarihi binanın çatı kısmı önemli ölçüde zarar gördü. Vali Hüseyin Avni Mutlu, “Binamızda küçük bir onarım çalışması var. Ama bu onarım çalışmasının olduğu yerde mi, bir başka yerde mi? Rapor doğrultusunda açıklayabileceğiz” dedi. İki işçinin sorgulanmak üzere Emniyet’e götürüldüğü olayla ilgili “Yangına havadan müdahale edilmediği yönünde şikâyetler var” ifadesi üzerine de Mutlu, şunları söyledi:

“Havadan müdahalenin yararları, zararları ilk andan değerlendirildi. Orman Genel Müdürlüğümüz ve THK ile irtibata geçildi. İhtiyaç olduğunda takviye almak üzere THK’nın Ankara’daki iki uçağı da Sabiha Gökçen’e büyük ihtimalle transfer edildi. Bu tür tarihi binalara müdahale tekniği itibariyle, bunlar önemli. Doğru olan neyse onu yapmıştır arkadaşlarımız. THK’nın elinde imkânları var. Önemli olan, müdahale noktasında eksiğin olup olmadığıdır.”

Kentte helikopter var mı?

Yangının ardından olay yerine giden CHP İstanbul İl Başkanı Berhan Şimşek ise yangında helikopter kullanılmamasını eleştirdi:

“Burada sorulması gereken soru şu: Acaba İstanbul’da bir itfaiye helikopteri var mı? Böyle bir binada çıkan yangının iptidai bir şekilde söndürülmesi mümkün olabilir mi? Bilgi sahibi olanlar söndürmenin helikopterle yapılabileceğini söylüyor.”

Mimarlar Odası Başkanı: İki ay önce de yangın riski atlatmıştı

Mimarlar Odası Genel Başkanı Eyüp Muhçu yangın boyunca Haydarpaşa’daydı. Muhçu, yangın başlar başlamaz itfaiyeyi arayarak, helikopterle müdahale önerdiğini söyledi: “Dendi ki bizim aracımız yok havadan müdahale etmeye. Ben de Çevre Bakanlığı’nda olduğunu, hatta ordudan alabileceğini söyledim. Vakit kaybederiz, dediler. Oysa ki Aydost Ormanı’na yedi dakikada müdahalede bulunmuştu. Ama Haydarpaşa’da 1.5 saat geçmesine rağmen havadan müdahale olmadı” dedi. Binada ciddi bir yangın söndürme sistemi olmadığını iddia eden Muhçu, yangına dışarıdan yapılan müdahalenin de gecikmiş ve sistemsiz olduğunu öne sürdü.

Muhcu, aynı çalışma nedeniyle iki ay önce de yine bir yangın tehlikesi atlatıldığını ileri sürerek, “Çatıda tadilat işlemleri yapıldığını söylüyorlar. Binadan birisi tarafından bana aktarılan bilgiye göre, çalışmalar özel bir şirkete verilmiş. Çalışmalar sırasında iki ay önce de yangın çıkmış. Yangının elektrik kablolarından çıktığı anlaşılıyor. Kabloların taşıyamayacağı, klima ve kimi alet ve makinelerin kullanılması sonucunda yangın çıktığı söyleniyor.”