"Dönüşüm"ün Motoru Dört Büyükler!

Sene 1992... Evrensel'in haberine göre, gazetelerde haberler çıkıyor; “Beşiktaş Spor Kulübü'nün Akaretler'deki arsasına lebiderya 'seçkinler gökdeleni' yapılacak. İnşaatı Beşiktaşlı iş adamı Rahmi Koç yapacak.” Bugün yüzlerce gökdelen arasında “mütevazı” kalan BJK Plaza, o dönemde Boğaz'ın silüetini bozan ilk binalardan biri olma özelliğiyle rant kapısını aralıyordu. Süleyman Seba'nın başkanlığı döneminde planlanan plaza inşaatı, Eylül ayında “bölgenin alt yapısını ve silüetini olumsuz etkileyeceği” gerekçesiyle Mimarlar Odası tarafından durduruldu. Ancak ne olduysa oldu ve bir ay önce kimsenin ruhsat vermeye yanaşmadığı inşaatın temelini bizzat Başbakan Süleyman Demirel attı. İşin içinde milyonlarca taraftarı olan bir kulüp olunca bazı kapılar daha çabuk açılmıştı. Binaya gerekli izni veren dönemin 2 numaralı Kültür ve Tabiat Varlıkları Koruma Kurulu Başkanı Prof. Dr. Mete Tapan, yıllar sonra bu proje için şunları söyleyecekti; “BJK Plaza kararı 'ellerim kırılsaydı' dediğim bir karardır.”

BEŞİKTAŞ BAŞI ÇEKİYOR

Dolmabahçe'ye tepeden bakan BJK Plaza inşaatından sonra inşaatçıların kulüplere ilgisi arttı. 1994 yılında, Tansu Çiller hükümeti döneminde dört büyük kulübe yasayla “Kamu Yararına Çalışan Dernek” statüsü verilince bu kulüpler pek çok verginin yanında Emlak Vergisi'nden de muaf tutuldu. Böylelikle kulüpler sağladıkları milyonlarca dolarlık vergi avantajıyla hem hükümet projelerine milyonlarca taraftarın rızasını üretecek, hem de kentsel dönüşüm projelerinde olabilecekti. Beşiktaş'ın Fulya'daki tesisleri BJK Plaza'yı müştemilat gibi bırakacak devasa gökdelenlere dönüştü. Kulübün binasının bulunduğu Akaretler Caddesi'nin kentsel dönüşümünü ise eski başkan Serdar Bilgili üstlenmişti. Bilgili, açılışını Recep Tayyip Erdoğan'ın yaptığı lüks rezidanslara taraftarın tepkisi hakkında şöyle demeç vermekteydi; “Ben Akaretler projesini devralana kadar, Çarşı Grubu’ndaki dostlarımız, kardeşlerimiz bu binaların duvarlarına sloganlar yazardı. Ben projeyi devralınca duvar yazıları tümüyle kesildi.” Diğer kulüpler de bu işten geri kalmadı.

Bugün Beşiktaş'ın semt civarında yaptığı kentsel dönüşüm projeleriyle tanınan başkan Fikret Orman, İnönü Stadı'nın yıkımı için gerekli izinleri aldı. Kulüp şimdi İnönü'yü bir “stadyum-AVM”ye dönüştürebilmenin yollarını kovalıyor. Radikal'den Elif İnce, 15 Martta yaptığı haberle inşaat projesini koruma kurulunun onayına mecbur tutan planın ilgili maddesinin Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu'nu ihlal edecek şekilde devre dışı bırakıldığını ortaya çıkarmış, bunun üzerine daha önce üzeri çizilen madde plana apar topar geri konmuştu. Boğaz'ın tam kenarında “on katlı apartman yüksekliği” iznini alan proje, Gökkafes'le stadyum arasına sıkışan bölgenin yeşil alanını da yutuverdi.

YILDIRIM VE DEVLET KADIKÖYLÜLERE KARŞI

Fenerbahçe Başkanı Aziz Yıldırım, senelerdir Fenerbahçe Şükrü Saracoğlu Stadyumu'nun yanındaki Kenan Evren Lisesi'nin arsasının peşinde. Yıldırım, geçen hafta yapılan Mâli Genel Kurul'da devletle bu konuda yaptıkları iş birliğini anlatırken arsaya “otel ve AVM yapılacağını, devletin de bunların işletmesinden pay alacağını”  söylüyordu. Yıldırım'ın bunları söylediği saatlerde ise Kadıköy Tarihi Çarşısı Kültür ve Dayanışma Derneği stadın diğer tarafındaki eski Salı Pazarı'na AVM yapılmaması için semtte yürüyüş düzenliyor, betonlaştırma ve rant karşıtı yürüyüşe Fenerbahçeliler Derneği de katılıyordu.

G.SARAY GOP’U BOŞALTIYOR

Galatasaray da kentsel dönüşümün dışında değil. TOKİ tarafından yaptırılan stadyumunun açılışında dönemin kurum başkanı, şimdinin Çevre ve Şehircilik Bakanı Erdoğan Bayraktar tarafından merhum başkanına stadyum hoparlöründen hakaret edilen kulüp, şimdi de aynı kurumla beraber Gaziosmanpaşa'daki gecekondu yıkımlarında boy gösteriyor. Galatasaray, yüzlerce gecekondu sahibinin taşınmak zorunda kaldığı bölgede inşaatlar yaparken, arazinin bir bölümüne de tesislerini taşıyacak.

TRABZON HES PEŞİNDE

Trabzonspor'un Akyazı'da deniz doldurulurak yapılan stadyumu Erdoğan Bayraktar tarafından şehrin önemli kentsel dönüşüm projelerinden sayılıyor. Stadyum 2007 seçimleri öncesinde Başbakan tarafından da sık sık gündeme taşınmıştı. Kulüp ayrıca Uzungöl'deki Hidroelektrik Santrali (HES) yapımını da üstlenmiş durumda. Bu proje kulübün kendi taraftarlarınca da zaman zaman protesto ediliyor.