|
Türkiye'nin 2013 yılında çektiği doğrudan yatırım miktarını ve 2014 yılına ilişkin beklentilerini paylaşan Başbakanlık Türkiye Yatırım Destek ve Tanıtım Ajansı Başkanı İlker Aycı; dünyada sıfırdan yatırım çeken ülkeler arasında Türkiye'nin yatırım çekme liginde geçen yıl 19. sırada yer aldığını belirterek, bunun kendileri açısından önemli bir gösterge olduğunu söyledi. 2013 yılında Türkiye'nin 9,5 milyar dolarlık sıfırdan yatırım projesi çekmeyi başardığını ve kümülatif olarak da geçen yıl 12,9 milyar dolarlık doğrudan yatırım çektiği bilgisini veren Aycı, yapılan güncellemeler neticesinde 2012 yılında 13,2 milyar dolar ve 2011 yılında da 16,5 milyar dolarlık doğrudan yatırım çekildiğini ifade etti.
Tahminlerine göre Türkiye'nin 2013 yılını 2012 yılının üzerinde kapatacağını aktaran Aycı, şunları kaydetti:
"Bu bir tahmin, bu bir öngörü. Haziran-Temmuz ayına kadar güncellemeler devam eder. Burada endişe edecek bir durum yok. Tam tersine lehimize bir durum var. Bana göre 12,9 milyar dolarlık doğrudan yatırım en az 13,5 milyar dolara, hatta 13,7 milyar dolara kadar çıkabilir. 2012 yılındaki 13,2 milyar dolarlık tutar düşünüldüğünde, 'düşüş var' desem yanlış bir rakam olacak. 2-3 ay sonra güncellemeler yapıldığında size 'artış var' diyeceğim. Şu anda, 'doğrudan yatırım girişi Türkiye'de 2012 yılına göre 2013 yılında azaldı' demek yanlıştır. Gerçek şu olan ki doğrudan yatırımlarda 2012 ile 2013 yılları birbirinin devamı yıllar olmuştur. Benzeri bir trend izlemiştir.
Türkiye 2012 yılından 2013 yılına geçerken doğrudan yatırımlarda bir düşüş göstermemiştir. Dünya ile de paralellik arz etmiştir. Biz 2013 yılında sıfırdan yatırım çekmede (greenfield) yüzde 8 büyüdük. Dünyada da sıfırdan yatırımlar 2013 yılında bir önceki yıla göre yüzde 8 büyüdü. Türkiye dünyadaki gelişmelerle başa baş devam ediyor. Dolayısıyla trendlere göre daha kötü değil. Hatta dünyadaki bu artışın geldiği ülkeler birkaç ülke. Dört-beş ülke istatistiği bu kadar yukarı taşıyor. Dağılıma bakıldığında birçok ülkede düşüş var. 'Türkiye aslında göreceli olarak iyi bir performans gösteriyor ya da performansını düşürmemiştir' denilebilir".
"Potansiyelimizin altında yatırım çekiyoruz"
Türkiye'nin potansiyelinin altında doğrudan yatırım çektiğini ama son 10 yılda da kaydettiği önemli bir aşama olduğunu belirten Aycı, Türkiye'nin buralara nereden geldiğine bakıldığında yılda sadece 1 milyar dolar doğrudan yatırım çeken bir ülkeden yılda 14-15 milyar dolar yatırım çeken bir ülke bandına sıçradığını ifade etti. Aycı, Türkiye'ye 2002 yılına kadar çekilen yatırım miktarının toplam 12 milyar dolar iken son 11 yılda 135 milyar dolarlık doğrudan yatırım çekildiğini kaydederek, doğrudan yatırım stokunun GSYH'ya oranı sadece yüzde 8,5 civarında iken, bugün bu oranın yüzde 20'yi geçtiğini söyledi. İlk 500 şirket içerisinde şu anda yaklaşık 140 civarı küresel sermayeli şirket olduğu bilgisini paylaşan Aycı, küresel sermayeli bu şirketlerin ilk 500 içindeki ihracatının yüzde 40'ı geçtiğini ve hem istihdamda çok ciddi payları olduğunu hem de ihracattaki paylarının yüzde 40'ın üzerinde olduğunu ifade etti.
"2013 yılında en çok yatırımı finans, bankacılık ve sigortacılık alanında alındı"
Sektör olarak, 2013 yılında en çok yatırımın finans, bankacılık ve sigortacılık alanında alındığını belirten Aycı, sözlerine şöyle devam etti:
"İkinci olarak enerji sektöründe, üçüncü olarak da imalat sektöründe aldık. Yatırımların sektörel analizi bakımından baktığınız zaman enerji sektörü bizim cari açık verdiğimiz önemli bir alan. Geçen yıl 2,5 milyar doların üzerinde enerji sektörü yatırımı aldık. Enerji sektörünün bizim için yüksek çıkması bizim için son derece kritik. Son 4 yılda da enerji sektöründe Türkiye yaklaşık 11 milyar dolarlık yatırım çekti. Bu alanda sıkı çalışmaya devam ediyoruz. Bu alanda daha da yatırım gelecek diye bekleyebilirsiniz. Bu 11 milyar dolarlık yatırım içinde satın alma da var, sıfırdan yatırım da var.
Geçen yıl gelen yatırımlar içerisinde en çok yatırımı Almanya'dan aldık. Daha sonra Hollanda'dan... 2012 yılında Avrupa'dan gelen toplam yatırım miktarı yüzde 68. 2013 yılında Avrupa'dan gelen yatırımların toplam yatırımlar içerisindeki oranı yüzde 52'ye düşmüş durumda. Ama Asya'nın payı 2012 yılında yüzde 22 iken yüzde 31'e yükselmiş durumda. Bu bizim için önemli. Toplam yatırımlar içinde Rusya'dan gelen yatırımlar yüzde 9'u, Kuzey Amerika'dan gelen yatırım yüzde 4'ü ve diğer EFTA ülkelerinde gelen yatımlarda yüzde 2'yi bulmuş durumda. Portföyün dağılımına bakıldığında bu yıl ilginç bir durum görülüyor. 2013 yılında, Lübnan, Japonya ve Rusya ilk 10'daki yatırımcılar olarak gözüküyor. Bu da şunu göstermekte Asya merkezli sermaye girişi Türkiye'ye, artmakta. Katar'da 2013 yılında ilk 10 ülke arasında yer alıyor".
|
