Danıştay: Arkeologsuz Bilirkişi Olmaz!

Kyme antik kenti üzerine yapılmak istenen ithal kömüre dayalı enerji santrali için verilen ÇED raporuna yapılan itiraz İzmir 2. İdare Mahkemesi tarafından reddedilmişti. Radikal'in haberine göre, gerekçe olarak mahkeme bilirkişi raporunu göstermişti. Danıştay 14. Dairesi arkeolojik sit alanı içindeki bir uyuşmazlıkla ilgili çevre mühendislerinden oluşturulan bilirkişi heyeti içinde arkeolog olmamasını eleştirerek davanın yeniden görülmesini istedi.

İzmir Aliağa Horozgediği köyünde İzmir Demir Çelik Sanayi mülkiyetinde olan araziye ithal kömüre dayalı olarak kurulmak istenen Enerji santraline ilişkin ÇED olumlu raporu verilmişti. Başta Menemen Belediyesi olmak üzere çok satıda STK rapora itiraz ederek İzmir 2. İdare Mahkemesi’nde dava açtı. Mahkeme Yıldız Teknik Üniversitesi İnşaat Fakültesi Çevre Mühendisliği bölümünden 3 öğretim görevlisi keşifli bilirkişilik yaptı.

Bilirkişi heyeti; “Proje kapsamındaki santralin 1/1.000.000 ölçekli çevre düzeni planı içinde sanayi alanında olduğunu, depolama alanının ise tarımsal alan da kaldığını, santral arazisinin sit alanı içinde olmadığını, depolama ve soğutma ünitelerinin 1 ve 3. Derece arkeolojik sit alanı içinde olduğunu, ancak bu durumun sorun teşkil etmediğini, herhangi bir kültür varlığına rastlanıldığı anda derhal müzeye haber verileceğini, ayrıca arkeolojik alanla ilgili koruma planları yapıldığını” belirterek ÇED raporuna onay verdi. Mahkeme de bu bilirkişi raporuna uyarak davayı reddetmişti.

Danıştay’a yapılan itiraza 14. Daire baktı. Bilirkişi raporunun sadece çevre mühendislerinden oluşturulmasının yanlışlığına dikkat çekilerek şöyle denildi; ‘’adil bir yargılama yapılabilmesi için ÇED süreci sonunda verilecek kararların yargısal denetimi yapılırken bilirkişiler arasında bir çevre mühendisinin bulunması, diğer kişilerin ise projenin bulunduğu çevrenin özelliklerine göre seçilmesi gerekmektedir… En az biri çevre mühendisi olmak üzere öğretim üyelerinden oluşacak arkeolog, sanat tarihçi, şehir plancısı yeni bir bilirkişi heyetiyle, mahallinde yeniden keşif ve incelemesi yapılarak uyuşmazlığın esası hakkında yeniden bir karar verilmesi gerekmektedir.’’ Mahkeme İzmir İdare Mahkemesi’nin kararını bozdu. Yargılama yeniden yapılacak.

Kyme Antik kenti

Batı Anadolu ’nun en eski liman şehirlerinden olan Kyme, 3500 yıllık geçmişiyle birçok antik çağ yazarının dikkat çektiği bir şehir. Ancak bugün sanayileşme adına sınırları her geçen gün daralıyor. İzmir 2 No’lu Bölge Koruma Kurulu tarafından 1. derece arkeolojik sit olan nekropol (mezarlık) alanları 3. dereceye düşürmüştü. Bilimsel kazıyı yapan Prof. Dr. Antonia La Marca başkanlığındaki İtalyan arkeoloji ekibinin de kazıyı kaybetmek korkusuyla sanayiye açılan bölgede yapılaşmaya ses çıkarmıyordu.