Çevreci Bina Ne Demek?

Çevreci binalarda yüksek teknoloji kullanılıyor. Yeşil binalarda ortamın iç hava kalitesi ve termal konforu yükseliyor. Binalar, güneş enerjisini kullandıkları için gün ışığından daha çok yararlanıyor ve ısı verimliliği artıyor. Su tasarrufu sağlayan tesisat kullanılıyor, yağmur suyu tuvaletlerde veya peyzajda kullanılıyor. Yapı çeliği dahil yeniden işlenmiş malzeme kullanılıyor. Doğal aydınlatma ve havalandırma insan sağlığını olumlu etkiliyor. Hava kalitesinin yüksek olduğu binalarda çalışanların veriminin de yüzde 16-40 arasında arttığı savunuluyor. Üstelik bu binalar, bireyi de çevreci davranmaya zorluyor.

Sertifika ne getiriyor?

LEED sertifikası almış yapıların maliyetinde yüzde 1-10 arası bir artış söz konusu. Maliyetin dönüşü ise 1-15 yıl. Yatırım büyüdükçe maliyet azalıyor. Ayrıca gerekli yasaların olması halinde, bu tür binaların bir bölümü kendi için ürettiği enerjinin fazlasını şebekeye satabiliyor. Dünyada birden fazla sertifikalandırma sistemi var. En tanınmışları ABD Yeşil Bina Konseyi'nin ürettiği LEED ile İngiliz Yeşil Bina Konseyi tarafından üretilen BREEAM. Ayrıca, Tayvan'da EEWH, Japonya'da CASBEE, Avustralya'da Greenstar gibi sertifikalar da var. Bazılarının aşırı ticarileşmiş olduğu savunuluyor.

LEED ve BREEAM'in özellikleri

LEED: Sürdürülebilir arazi, su kullanımında etkinlik, enerji ve atmofer, malzeme ve kaynaklar, iç hava kalitesi, inovasyon ve tasarım gibi madde başlıklarında puanlama yapılıyor. Standart, gümüş, altın, platin gibi derecelerle sertifika veriliyor. Sertifikalar, yeni inşaat ve renovasyon, var olan binalar, binada yaşayanlar için iç tasarım, evler, mahalle gelişimi gibi alanlara uyarlanabiliyor.

BREEAM: Küresel atmosfer ve kaynakların kullanımı, yerel sorunlar, iç ortam ve sağlık ile çevrenin binalara etkisi üzerine yapılan değerlendirmelerle ve yine puanlama sistemi ile veriliyor. Puanlama, geçer, iyi, çok iyi ve mükemmel olarak niteleniyor. Sertifika, ofisler, perakende hizmet sağlayıcılar, endüstriyel işletmeler ve okullar için veriliyor.

Türkiye versiyonu gerekiyor

LEED, BREEAM gibi yapı ve yerleşimleri çevresel etkilerine göre değerlendiren sertifika sistemleri geliştiren yeşil bina konseylerinin Türkiye'de benzerini oluşturmak için çalışmalar yürüten Çevre Dostu Binalar Derneği Başkan Yardımcısı Duygu Erten, LEED ya da BREEAM gibi sertifikalara ait birçok puanın, Avrupa ve ABD'deki yasalara ve sektörel kodlara bağlı olarak düzenlendiğini belirtiyor. Dolayısıyla Türkiye'de sertifikasyon sistemi için de acele edilmemeli. Erten'e göre, zamanla oluşacak yerel know-how sayesinde bu sertifika sistemlerinin Türkiye versiyonlarının uygulanması mümkün olabilecek. Bunun için bina sahibinin seçimi ve devletin de katkısı önemli. Erten, "Bu sertifikaların kullanıldığı ülkelerde hükümetler, vergi ve kredi insiyatifleri gibi teşvikler vererek bu oluşumun paydaşı oluyor" diyor. Ayrıca Türkiye'ye uygun sertifika sisteminin gelişmesi için altyapı oluşturmak, kamu ve üniversitelerle ortaklık kurarak strateji belirlemek ve bir an önce üniversitelerde müfredata eko merkezli eğitim içerikleri eklenmesine öncülük etmek, ekolojik ürünlerle ilgili yerel kütüphaneler kurmak gerekiyor.