Binalar Yıkılıyor, Peki Ya Asbest?

Çökme tehlikesi bahanesiyle kentsel dönüşüm kapsamında yıkılan eski yapıların yıkımındaki denetimsizliğe ve binaların yapımında kullanılan asbestin yıkımdan sonra yönetmeliklere uygun imha edilmemesine dikkat çekmek için CHP İstanbul Milletvekili Ali Şeker, Çevre ve Şehircilik Bakanı Fatma Güldemet Sarı’nın yanıtlaması istemiyle bir soru önergesi verdi.

Asbestin şakası yok, öldürür!

Sendika.org'un haberine göre, Türkiye’nin uzun yıllar ucuz iş gücü ve denetimsizlik nedeniyle eski gemilerin söküm merkezi haline geldiğini söyleyen Ali Şeker, gemi söküm işlemleri sırasında ortaya çıkan asbest ve diğer kimyasal maddelerin hem çalışan işçiler hem de çevre sağlığı açısından büyük riskler yarattığını, aynı denetimsizlik sürecinin şimdi de eski yapıların yıkımı sürecinde ortaya çıktığını belirterek, bakanlığı önlem almaya çağırdı.

İşçi ve halk sağlığı ciddi tehlike altında

Asbest ve diğer zehirli madde içeren malzemelerin ayrıştırılarak bertaraf edilmemesinin halk sağlığı açısından risk yarattığını söyleyen Şeker, bakanlığın bu tehdidin ortadan kaldırılması için gerekli özeni göstermesi ve Hafriyat Toprağı, İnşaat ve Yıkıntı Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği’ne uygun yıkım sürmesi için denetim mekanizmalarının çalıştırılması gerektiğini belirtti. Yıkım çalışmalarının denetimsiz yapıldığını ifade eden Şeker, hem ulusal hem de uluslararası kurumların asbestin kanserojen etkisi, sağlığa zararları konusunda raporlarının bulunduğunu hatırlattı.

Asbestin Uluslararası Kanser Araştırmaları Ajansı’nın her yıl kansere sebep olan maddeler listesinde kesin kanserojen denilerek 1. grupta yer alan bir madde olduğunu söyleyen Şeker, “Geçmiş yıllarda yapılan binalarda dayanıklılık ve ekonomik nedenlerle inşaat sektöründe asbest içerikli bir çok malzeme kullanıldı. Şimdi de bu binaların yenilenmesi süreci ortaya çıktı. Bu yenilenme sırasında yaşanan kuralsızlık ve denetimsizlik büyük bir sağlık riski ortaya çıkardı. Başta TMMOB olmak üzere meslek kuruluşlarının yaptığı uyarılar dikkate alınmamaktadır. Devletin yayımladığı yönetmelikler kağıt üzerinde kalmamalı, hayata geçirilmelidir” dedi.

Ali Şeker, Bakan Fatma Güldemet Sarı’nın yanıtlaması istemiyle şu soruları yöneltti:

-2004 yılından itibaren İstanbul’da ilgili kanunlar kapsamında gerçekleştirilen kentsel dönüşüm ve bireysel yenileme adı altında kaç binada yıkım gerçekleştirilmiştir?

-2004 yılından itibaren İstanbul’da yıkımı gerçekleştirilen binaların kaçında ilgili yönetmelik gereği yıkımdan önce uzaklaştırılması gereken asbest, civa, asit vb. tehlikeli maddeler uzaklaştırılmıştır?

-2004 yılından itibaren bina yıkımlardan sonra ortaya çıkan asbestli malzemelerden mevzuata uygun olarak bertaraf edilenlerin miktarı ne kadardır?

-Yönetmelikteki “İşveren ve/veya temsilcileri, asbest söküm, yıkım, tamir, bakım, uzaklaştırma işlemleri tamamlandığında, işyerinde asbest tozuna maruziyet riskinin kalmadığını belirten ve ölçüm sonuçlarını da içeren bir belge düzenlenmesini sağlar” maddesine göre somut düzenlenmiş kaç belge vardır?

-Bina yıkımlarının yoğun olduğu bölgelerde çevreye yayılan asbest miktarını belirlemek için ortam ölçümü yapılmakta mıdır? Yapılmakta ise sonuçları nelerdir? Yapılmamışsa sebebi nedir?

-Asbestin zararları ve korunma tedbirleri konusunda işçiler ve yıkılan yapılara yakın oturan kişilerin eğitimleri yapılmakta mıdır? Yapılıyorsa nasıl denetlenmektedir?

-Asbestin her türünün çıkarılması, işlenmesi, satılması ve ithalatı, asbest içeren her türlü ürünün ithalatı ve satılması, asbest ürünlerinin veya asbest ilave edilmiş ürünlerin üretimi ve işlenmesi yasakları uygulanabilmekte midir? Takibi ve denetimi nasıl yapılmaktadır?

-Yıkımlar sırasında ve ya sonrasında ortaya çıkan asbest ve diğer zehirli maddelerle ilgili olarak meydana gelmiş herhangi bir sağlık sorunu vakası var mıdır? Var ise alınan tedbirler nelerdir?