strong>Korozyona karşı etkin önlemler alınmamasının ekonomik karşılığı nedir?
Dünya genelinde korozyon nedeniyle doğrudan uğradığımız kayıp, yılda 2,2 trilyon dolar olarak hesaplanıyor. Türkiye’de ise, bizim yaptığımız hesaplara göre, 22 – 23 milyar dolar civarında kaybımız var; ama uğranılan iş gücü kaybı, artan dolaylı harcamalarının ise hesabı yok. En muhafazakar tahminle, eğer dolaylı kayıpların doğrudan kayıplar kadar olduğunu kabul edersek; ülkemiz için yılda 45 milyar dolarlık bir kayıp anlamına gelir. Yer altı boru hatlarıyla, fabrikalarıyla, limanlarıyla, inşaat sektörüyle Türkiye’nin hızla endüstrileşen bir ülke olduğunu düşünürsek, korozyonun hızla artan önemini de daha net görebiliriz.
Korozyonla mücadelede ne gibi sorunlar öne çıkıyor?
Korozyon, örneğin yapı sektörü açısından ele alırsak, kendini uzun vadede, en iyi ihtimalle birkaç yıl içinde gösterecek bir sorun. Ne yazık ki hiç kimse, 10 – 20 yıl sonra ortaya çıkacak bir probleme, binanın görünüşü kadar önem vermiyor… Aslında, korozyona neden olmayacak ya da korozyon durumunda önlem almanıza olanak verecek bir tasarım gerekli; ancak tasarım aşamasında da bu unutuluyor. Eğer siz paslanmaz çelikle adi çeliği birbirine temas ettirirseniz, mutlaka adi karbon çeliğinin korozyon sorunuyla karşılaşırsınız.
Bir tasarımcı korozyona karşı ne yapabilir ki?
Tasarımı yapan mimarın, inşaatı yapan mühendisin, korozyon bilince sahip olması gerek. Büyük projelerde çalışan ekiplerde bu bilince sahip elemanlar bulunabiliyor; ancak küçük projelerde daha güzel görünmesi adına yapılan uygulamalar çeşitli sorunlara neden olabiliyor. Köprü bakım çalışmalarında en önemli kalem korozyondur. Ancak bir köprünün korozyona mümkün olabildiğince dayanıklı olmasının tek bir yolu vardır; o da tasarım yapılırken bunu bilen kişiler tarafından koruyucu öğelerin o tasarıma yerleştirilmesi. Suyun tahliye edilmesi, eğer deniz kenarındaysa tuzlu suyun betonarme yapının içine girmesinin engellenmesi gibi…
Daha entegre bir tasarım süreci öne çıkıyor yani…
Elbette, korozyon konusunda yetkin kişiler, tasarım ekibinin bir parçası olmalı ya da tasarım ekibi korozyon konusunda kendini eğitmeli, geliştirmeli. Korozyon, malzeme bilimi, elektro kimya, elektrik, tasarım gibi farklı başlıkları içeren çok yönlü bir uzmanlık dalı. Bu bilgi birikimi de uzun bir çalışma hayatını, pratiği gerektiriyor. Üniversitelerde korozyon, ders olarak verilir; dünyada, korozyon konusunda lisans eğitimi veren kurum yok gibi.
|