"Borusan Neşe Fabrikası" Yarışması Kolokyum Notları

Mehmet Şenol: Modelin doğru olup olmadığına değinmeden önce şartnameye değineceğim. Şartnamede kanun baz alınır. Birinci olan projenin 1/100 istenmesine rağmen 1/200 yapıp birinci olmasını doğru bulmuyorum. Buradaki yönetmeliğin ne dediğini merak ediyorum. Jürinin şartname ihlalini kabul etme hakkı var mıdır, bunu öğrenmek istiyorum. İkincisi şartnamede jürinin ölçüm kriterlerinin başında esnek olması, bir model oluşturması yazarken, soru-cevaplarda birinci kriterin yere ait olması cevabı vardı. Bu cevap sizin tarafınızdan verildi. Size sorulduğunda; birinci kriterin model oluşturmak değil, Adıyaman’a ait olan bir yapı olduğu söylendi. Tabi ki model karakteri aranabilir. Ama bunları öne çıkaralım. Üçüncü konu ise; benim hayatımın uzun bir dönemi Almanya’da geçti birkaç yıldan beri Türkiye’deyim. 25 yıldan beri yarışmalara katılıyorum. Kreş ve yuva konusunu çok iyi bilen bir ülke İsviçre, Almanya, Avusturya, Japonya olsun. Ödül alan hiçbir proje fonksiyon açısından yurtdışında olan; Almanya’da veya Japonya’da olan yönetmeliklere uyum sağlamıyor. Örneğin açık alan yaptığınızda her çocuğun 10 metrekare bir alana ihtiyaç duyduğu her yerde yazar. Bizim 150 tane çocuğumuz var, 50 tanesi emekliyor diyelim 1000 m2’ye yakın açık alan gerekiyor böyle bir yapıda. Bunu sağlayan çok az proje gördüm. İlk sıralarda olan projelerde hiç göremedim. Teşekkür ederim.

Z. A: Bizde teşekkür ediyoruz. İki kapsamda soru geldi. Ölçek konusu ve değerlendirme kriterleri konusunda.

H.Ö: Boğaçhan’ın açtığı gibi; bu karmaşık konuyu bir model haline getirip sonra da bunu alana uyarlamak ve bağlamak çok kolay bir iş değil. Bu zorluğa rağmen, bu karmaşık problemin içinden olabildiğince sorunları ayıklayıp, basitleştirmeyip yalınlaştıran çözümlerin çok başarılı çözümler olduğunu sizler de gördünüz. Biz de gördük. Bahsettiğim konu basitleştirme değil. Yalın mimarlık, lean architecture gibi kavramlar bağlamında iyi yaklaşımlar var projelerin içerisinde. Bu bağlamda az önce meslektaşımızın da sorduğu gibi soru ve cevaplarda model değil de Adıyaman örneği ön plana alınıp o şekilde yanıt verilmişti. Halbuki şimdi ki söylemler model öncelikli. Biz baştan beri önce bir konsept tasarım modelin oluşturulması, esnek, çocuk temalı mekanların oluşturulması ve bu modelin daha sonra Adıyaman örneğine uyarlamasını istedik. Adıyaman alanında olduğu gibi başka OSB alanlarında da uygulanacak. Ölçek konusuna gelince sizin de bahsettiğiniz gibi ilk defa yapılan bu yarışmada hem konsept tasarımı, hem de sistem detayı isteniyor. Sistem detayı bağlayıcı… Sistem detayı istememizin sebebi tüm ölçeklerde ölçek kavramını bırakarak; alan, proje, konsept yaklaşımlar, strüktürel malzeme ve konstrüksiyona yönelik öneriler, hem kurduğu kavramsal model üzerinde hem de değişik OSB’lerde uygulanacak yönlere göre nasıl bir çeşitlilik gösterecek? Bunları istedik. Gerek yarışmalar yönetmeliğinde gerek bizim şartnamemizde bu ölçeklere uyup uymama konusu yarışma dışı kalmayı gerektirmiyor. Birinci ödül alan projesini 1/200 ölçeğinde sunmuş. Jürimiz bunun üzerinde çok fazla durmadı. Konuyu anlatmasını önemsediğimiz için durmadık. Ancak jüri tavsiyelerinde de bahsettiğimiz gibi; olabildiğince oyun ve çocuk temasının işlenmesi, etkinlik mekânlarını esneklik biçiminde çözümlerken onu yalın bir yapı kabuğu içerisine alıp sonra da belirli yerlerine açıklıklar getirilmesi bir jüri üyesi haricinde diğer altı jüri üyesinin beğenisini kazandı. Bu anlayış bağlamında yapı kabuğunda sistem detayına bakarsanız ki jüri tavsiyesinde de bahsetmiştik, açık alan ve kapalı alanların korelasyonu bağlamında bu dengenin çok da sağlıklı kurulamadığı birçok projede görülüyor. Bu gerçekten önemsenmesi gereken bir konu. Jüri tavsiyelerinde birinci ödüle tavsiyede bulunduk. Daha da önemlisi yalın yapı kabuğunun sıcak iklim bölgelerinde, soğuk iklim bölgelerinde, ılıman yağışlı iklim bölgelerinde tek bir malzeme ile aynı anlayışta çözülemeyeceği ortada. Bununla ilgili çözüm arayışlarında da belli bir olgunluğa ulaşmadığını gördük ve bunun geliştirilmesini tavsiye ettik.

Ö.S.B: Jüriler birkaç kategoride değerlendirilebilir. İstenenler ve verilenleri bir check-liste dönüştürürsünüz, vermeyenleri elersiniz. Bu böyle bir jüri değildi. İstenenler tabi ki çok önemli. Ölçek ve kurallara yarışmacıların uymasını beklersiniz. Ama tüm kurallardan çok daha önemlisi çocuk ve onun dünyasıyla mekânsal olarak bir bağ kurabilmek. Bu tema üzerinde fikir geliştirebiliyor olmak. Başka bir paradigmayla da bakabiliriz. Mesela böyle bir paradigmayla gelişmeyen projeleri elemek kadar ölçeğe uymayan bir projeyi de elemek aynı zihnin çalışma prensibine uygun. Bir projenin istenenleri veriyor olması nitelik ve nicelik olarak çok önemli. Ama bunu sadece bir parametre olarak alamazsınız. Bir tasarımcı ve mimar olarak fikre bakarsınız. Bu fikrin gerçekten farklı koşullarda uygulanabilir ya da uygulanamaz olmasına bakarsınız. Almanya ile ilgili de bir şeyler söylemek istiyorum. Ben Almanya’da doğdum. Almanya’da bir anaokuluna gittim. Sizin söylediğiniz 10 m2 kuralını karşılıyordu. Ama öyle bir kreşte çocukların yaşıyor ya da yetişiyor olmasını istemem açıkçası. Standartlar ve kurallar her şey değildir. Hele ki böyle bir yarışma söz konusu olduğunda yaratıcı bir düşünce beklersiniz. Teşekkür ediyorum.