Zeytinin Ölüm Fermanını Düzeltmeyin, Kaldırın!

Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Faruk Özlü zeytinlik sahalarında yatırım yapılmasına izin verilmesine olanak sağlayan düzenlemeyi kanundan çıkaracaklarını açıkladı. Özlü, “bakanlıklarca kamu yararı kararı alınmış yatırımlar için zeytinlik sahalarında yatırım yapılmasına izin verilmesi”ne olanak sağlayan düzenlemeyi tasarıdan çıkaracaklarını bildirdi.

Birgün Gazetesi'nin haberine göre, zeytinlik saha tanımını; “Orman sınırları dışında kalan ve bir dekar alanda en az 15 kültür çeşidi veya yabani zeytin bitkisinin bulunduğu alan” olarak yapan 2. madde, iktidar ve muhalefetin verdiği önergelerle tasarıdan çıkarıldı. Böylece bir dekarda 15’ten az zeytin ağacının olduğu yerleri, “zeytinlik saha” olmaktan çıkaran düzenlemeden geri adım atıldı. Zeytinlik alanlara konut, turistik tesis yapılamayacak.

CHP’li vekiller zeytinlik alanlarda konut, turistik tesis ve konaklama tesisine yönelik yasağın aynı şekilde madenler için de getirilmesini istediler. Ancak hükümet bu değişikliği kabul etmedi.

Üreticiler yetersiz buldu; komisyonu terk etti

Hükümet, zeytin katliamını öngören maddelerde yumuşamaya gidip, 2. madde tasarıdan çıkarılsa da tehlike bitmiş değil. Zeytin üreticileri yasağın maden, sanayi tesislerini de kapsamasını istiyor. Sadece konut, turistik tesis yasağının zeytinlikleri korumayacağını, bu tasarıyla zeytinliklere maden, sanayi tesisi kurulmasının da yasaklanmasını talep ediyorlar. “Bu düzenleme zeytinliklerin ölüm fermanıdır. Bu düzeltme bizi kurtarmaz” diyerek komisyonda söz almak isteyen üreticiler kendilerine söz verilmemesi üzerine “Söz vermiyorsanız bizi gidiyoruz” diyerek salonu terk etti.

Söz verilmemesi üzerine üreticiler salonu terk ederken AKP’li vekiller, “Saygılı olun” diye üreticilere bağırdı. Ulusal Zeytin ve Zeytinyağı Konseyi İcra Direktörü Dr. Mustafa Tan, “Sizin zeytin üreticisine saygınız var mı?” karşılığını verdi. Başka bir üretici de milletvekillerine “Binlerce yıllık ağaçları siz dikmediniz, siz kesemezsiniz” dedi.

Zeytin üretimine darbe vurmaktır

Meclis Sanayi Komisyonu’nda görüşülmesine devam edilen zeytinlik alanları imara açan Üretim Reform Tasarısı’nın Meclis Sanayi Komisyonu’nda görüşülmesine dün de devam edildi. Sert tartışmalara yol açan tasarıda konuşan CHP Balıkesir Milletvekili Ahmet Akın “Zeytin bölgesinin bir insanı olarak bu tasarının nasıl bir kıyıma yol açacağını çok iyi biliyorum. “Sıvı altın” olarak bilinen ve asırlarca ekonomik değer üreten ağaçlar, sanayi yatırımları için gözden çıkarılıyor. Ulusal varlığımız ve ciddi bir ekonomik değer olan zeytinliklerin kesilmesinin, yok edilmesinin önü açılarak zeytin üretimine darbe vurmak istiyorsunuz” dedi.

125 milyon zeytin ağacı kesilecek

Zeytin sahalarının ranta açılmasıyla 125 milyon zeytin ağacının kesileceği söyleyen CHP Balıkesir Milletvekili Mehmet Tüm’e Bakan Faruk Özlü, “Allah’tan kork, rant diyorsun. Ağaç sayısını 100 milyondan 170 milyona çıkardık” itirazında bulundu. Tüm ise “Allah korkusu sizde yok. Korksanız altı kez oy birliğiyle reddedilmiş bu yasayı yedinci kez buraya getirmezdiniz” dedi.

Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanı Faruk Çelik ise “Zeytinlik alanlarının imara açılması kesinlikle söz konusu değildir” iddiasında bulundu.

Yeni düzenleme ne getiriyor?

Düzenlemeye göre zeytinlik alanlara konut, turistik tesis ve konaklama tesisi yapılması yasaklandı. Zeytinlik alanda hayvan otlatanlara 3 ay yerine 6 ay hapis cezası verilecek. Kesilen her bir zeytin ağacı için verilecek para cezası 2 bin lira yerine 4 bin liraya çıkarılacak. Ayrıca zeytinlik alanlarda konut, konaklama tesisi ve turistik tesis yapılamayacak. Zeytinlik sahalara ilişkin koruma kurulunun kapsamı da değiştirilerek sivil toplum kuruluşları dahil edildi. Ticaret borsaları ile zeytin ve zeytinyağı ihracatçı birlikleri de vali başkanlığındaki kurulda üye olarak yer alacak.

Tarkan’dan da tepki: Rant için zeytin ağaçlarına kıymayın

Yaşam alanı savunucularının tepkiyle karşıladığı tasarıya bir tepki de sanatçı Tarkan’dan gelmişti. Tarkan, zeytinliklerin imara açılması planına attığı tweetlerle isyan etmişti. Twitter hesabından, “Zeytin ağaçları Anadolu’nun hazinesidir belleğidir. Rant için zeytin ağaçlarına kıymayın” yazdı.

***

6 kez gitti 7’nci kez getirildi

Zeytinciliği bitireceği için gelen tepkiler üzerine daha önce 6 defa geri çekilen Zeytincilik Yasası 7’nci kez Meclis’e getirilmişti. 3573 Sayılı Kanun’da 7. kez yapılmak istenen değişiklikle zeytinliklerinin yüzde 70’i yok edilme tehlikesiyle karşı karşıya.

Büyük tepkilere yol açan düzenleme ile şu değişiklikler öngörülüyordu:

1) Yandaş Kolin Şirketi’nin Soma’nın Yırca ilçesinde zeytinliklerin içine termik santral yapımını engelleyen “3 kilometre uzaklık” şartı kaldırılıyor.

2) Zeytinlikler, “alternatif alan bulunmaması” bahanesiyle oluşturulacak kurul kararıyla sanayi yatırımına açılacak. İllerde vali başkanlığında oluşturulacak kurul istediği zeytinlik alanına yapılaşma izni verebilecek.

3) Değişiklikle dekar başına en az 15 zeytin ağacı veya 15 kültür çeşidinin bulunmadığı alanlar zeytinlik saha olarak kabul edilmeyecek.

4) Zeytin ağaçlarını izinsiz kesenler, ağaç başına 2 bin TL para cezası ödeyecek. Zeytinlik sahalarda hayvan otlatanlar için 5 bin TL’lik para cezası öngörülürken, mevcut düzenlemedeki 3 aylık hapis cezası kaldırıldı.

5) Zeytinlik alanların yatırıma açılması için kurulacak Zeytinlik Sahaları Koruma Kurulu’nun uygun görüşü ve Tarım Bakanlığı’nın izni gerekecek. Kurulda; Çevre, Tarım, Maliye, Orman bakanlıkları temsilcileri ile ilgili sivil toplum kuruluşları olacak.

***

Tibet: Nedir bu ısrarın sebebi?

Ulusal Zeytin ve Zeytinyağı Konseyi Başkanı Ümmühan Tibet, yapılmak istenen değişiklik ile zeytinliklerin idam fermanının onaylanacağının altını çizdi. Tibet, 3573 Sayılı Kanunun daha önce 6 defa Meclis’te tüm partilerin oyları ile reddedildiğini hatırlatarak, “Nedir bu ısrarın sebebi?” diye sordu. Zeytin ağaçlarının Anadolu’nun kadim ağacı olduğunu belirten Tibet, günümüzü değil geleceği ilgilendirdiğini ifade etti. Herhangi bir ürün gibi “Bu yıl dikilmese de olur” denilebilecek bir ağaç olmadığını dile getiren Tibet, zeytin ve zeytinliklerle ilgili politikalar oluşturulurken, ulusal bir çerçevede ele alınması gerektiğini söyledi.

117 milyon zeytin ağacı için idam fermanı

3573 sayılı Zeytin Ağacı Koruma Kanunu’nda yapılacak değişiklikler, zeytinlik alanların tanımının değişmesine neden olacak ve zeytinlikler termik santrale, toplu konuta, sanayi tesislerine, maden ve taşocaklarına dönüştürülebilecek.