|
Yüzüncü Yıl Üniversitesi (YYÜ) Jeoloji Mühendisliği Bölümü
Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Onur Köse, 23 Ekim 2011'de Van'da
aletsel büyüklüğü 7.2 olan yıkıcı bir deprem meydana geldiğini hatırlatarak,
depremin bölge halkı üzerinde önemli boyutta kaygılar yarattığını, vatandaşların
cevap aradıkları bazı haklı soru ve kaygılarının yanı sıra zaman zaman
söylentilerin büyük endişelere yol açtığını belirtti. Van depreminin ters fay
üzerinde geliştiğini ifade eden Yrd. Doç. Dr. Köse, şunları kaydetti:
''Halkımızda büyük kaygılar uyandıran bu deprem
sonrasında vatandaşlarımız aslında cevabı aynı olan iki yanılgıya
düşebilmektedir. Bu yanılgılardan ilki 'Van ili ve şehri Gölcük ve Düzce
depremleri kadar büyük depremler yaşadığı halde Van'daki yıkımlar ve can
kayıpları, o depremlere göreceyle çok daha az olmuştur dolayısıyla Van'daki
binalar çok daha sağlamdır' düşüncesi. Diğeri ise 'Gölcük ve Düzce
depremlerinden çok daha az can kaybı ve yıkım yaşanmış olduğu için Van
depreminin 7.2 olan büyüklüğü yanlış hesaplanmıştır' düşüncesi. Oysa 23 Ekim
2011 Van depreminin Gölcük ve Düzce depremleri gibi doğrultu atımlı bir fay
üzerinde değil de bunlardan farklı bir şekilde bir ters fay üzerinde gelişmiş
olduğu unutulmamalıdır.''
Depremlerin
yıkıcılığını sadece büyüklüklerinin değil öncelikle üzerinde meydana geldikleri
fay sistemi türünün belirlediğine işaret eden Köse, şöyle konuştu:
''Depremin meydana geldiği derinlik de
önemlidir. Bu bağlamda, meydana getirdiği yanal salınım hareketleri nedeniyle
doğrultu atımlı Kuzey Anadolu Fayı üzerinde gelişen Gölcük ve Düzce
depremlerinin yıkıcılığı yaklaşık aynı büyüklükte meydana gelen 23 Ekim 2011 Van
depremine göre çok yüksek olmuştur. Dolayısıyla 23 Ekim 2011 Van depremi bir
ters fay yerine aynı çevredeki doğrultu atımlı başka bir fay üzerinde ve yine
7.2 büyüklüğünde meydana gelmiş olsaydı çok daha büyük yıkımlar ve can
kayıplarının yaşanmış olacağı da acı bir gerçektir.''
1976'da Van'ın Çaldıran ilçesinde 7.3
büyüklüğünde deprem meydana geldiğini, 3 bin 845 kişinin hayatını kaybettiğini
ifade eden Köse, ''7.3 büyüklüğündeki deprem örneğini de göz önüne alırsak
Van'da 7'den daha büyük bir deprem ilk kez meydana gelmiyor'' dedi. Köse,
nerede, hangi büyüklükte, hangi gün veya hangi tarihte deprem meydana geleceğini
hiç kimsenin çürük ya da sağlam herhangi bir bilgiye dayanarak söyleyemeyeceğini
belirtti.
Van depremi gibi 7.2 büyüklüğündeki
bir sarsıntının boşalmaya hazır enerji birikimlerinin bulunduğu faylar üzerinde
tetikleme yapmasının ve bunlar üzerinde irili ufaklı depremleri açığa
çıkarmasının son derece olağan olduğuna dikkati çeken Köse, ''Ancak 'şurada veya
burada, yarın veya 15 gün içerisinde büyük deprem olacak' söylentilerine itibar
etmeksizin Türkiye gibi bir deprem ülkesinde her zaman tedbirli olmak
gerekmektedir'' diye konuştu.
|
