|
Foto: Belediye Başkanı Iraklis Gotsis
Tek kişilik küçük bir odada yaşayan 86 yaşındaki
Ioannis Chatzis, sadece yiyecek almasına ve yatalak karısına
bakmasına yeten bir emekli maaşıyla yaşamını sürdürmeye çalışıyor. Ancak Yunan
hükümeti para bulmaya yönelik son hamlesi kapsamında Chatzis'e, Ekim ayına ait
elektrik faturasına eklenmiş şekilde 372 dolarlık emlak vergisi çıkardı. 720
dolarlık emekli aylığı her ikisini karşılamaya yetmediği için Chatzis'ten,
elektrik ile karısının ilaç parası arasında seçim yapması isteniyor. Chatzis,
"Bize işte böyle davranıyorlar. Verecek bir şeyim kalmadı. Bu vergiyi
ödemeyeceğim" diyor.
Vergiyi ödemeyeceğini söyleyen tek kişi o değil. Yunan hükümetinin vergi
vermeye itiraz edenlere karşı ne yapacağı da kesin değil. Kış ortasında
onbinlerce tüketicinin elektriğini kesmek hükümetin yapabileceği bir hamle
değil. Hükümetin elektrik faturalarıyla vergi ödemelerini birleştirme kararı
sonrası ilk ödeme tarihi yaklaşırken, ülkede öfke giderek büyüyor. Belediye
Başkanı Iraklis Gotsis'in vergi makbuzlarını mahkemeye götürme
sözü verdiği Atina'nın banliyösü Nea Ionia
dâhil onlarca bölgede, küçük direniş alanları ortaya çıkıyor. Elektriği
kesilenlerin elektriğini (yasadışı olarak) tekrar bağlamaya hazır bir grup
elektrikçi de bulan Gotsis, "Tüm diğer vergilerin ve maaş kesintilerinin üstüne
gelen bu vergi, insanları öfkelendirdi. Bardağı taşıran son damla bu" diyor.
Çoğu Yunan, işsizlere ve yaşlılara istisna tanımayan ve eskiden ödedikleri
tüm emlak vergilerinden yüksek olan bu yeni vergiyi, Avrupa'dan gelen yardımın
şartı olarak katlandıkları, sert kemer sıkma önlemlerinin bir başka işareti
olarak görüyor. Avrupa'dan gelen önlemler ise Yunanların hem hükümete hem de
Avrupa'ya olan öfkesini artırıyor. Avrupalı Maliye Bakanları Kasım sonunda
yaptıkları bir toplantıda, Yunan hükümetine 10.6 milyar dolarlık bir borç
dilimini serbest bırakmayı kararlaştırdı. Eskiden Yunanların çoğu, emlak
vergisini, sadece emlak alıp sattıkları veya miras yoluyla edindikleri sırada
ödüyordu. Ayrıca Yunanlar belediyelere, şimdikinden çok daha az olan bir yıllık
vergi öderdi. Chatzis'in durumundaki bir kişi, toplamda yıllık 133 dolardan az
vergi öderdi. Chatzis artık bu yıl ve gelecek yıl, fazladan 373 dolar ödeyecek.
Bunu kabul edilemez olarak gören kişi sayısı son derece fazla. Bütçe açığını
kapatma amacıyla 2.6 milyar dolar bulmaları için baskılara uğrayan ve vergi
dolandırıcılığına karşı mücadeleyi kaybeden Yunanlı yetkililer Eylül'de, yeni
bir emlak vergisini kamu elektrik şirketinin faturalarına eklemeye karar verdi.
Bu şekilde daha kolay tahsil yapılacağını düşünüyorlardı. Sonuçta, vergisini
ödemeyenin elektriği kesilecekti. Evin metrekaresini, binanın yaşını ve semtin
ortalama değerini temel alan yeni getirilen emlak vergisi, mükellefin gelir
durumuyla ilişkisiz. Ancak hükümetin son zamanlarda, bu vergiye dair tereddütler
yaşadığı görülüyor. Elektriği kesilecek kişilere tebligat göndereceğini duyuran
elektrik şirketi, hükümet etkilenen ailelerin durumunu ele alana dek herhangi
bir şey yapmayacağını söyledi. Bu arada elektrik şirketinin fatura merkezini
işgal eden sendika üyesi işçiler, tüketicilere faturaların gönderilmesini
engelledi.
Öte
yandan Nea Ionia Belediye Başkanı Gotsis, emlak vergisini ödeyemeyen veya ödemek
istemeyenleri belediyenin avukatlarının savunmasını teklif etti. Bu teklife
yaklaşık bin kişi başvuruda bulundu. Bunların çoğunun vergiyi ödeyemediğini
söyleyen Gotsis'e göre Yunanistan'a borç verenler, bir kısmı vergi kaçırmış olsa
da çok sayıda Yunanın varlıklı olmadığını ya unutuyor ya da umursamıyor.
Ülkedeki derinleşen durgunluktan ve artan işsizlikten çok zarar gören Nea
Ionia'daki küçük dükkânların yaklaşık yüzde 25'i, son iki yılda kapandı.
Kesilen elektriği bağlamak için gönüllü olan elektrikçilerden birisi de,
Vangelis Avlonitis. Belediye Sarayı'ndan çok uzakta olmayan
dükkânı, şimdi dükkânları kapanmış olan müşterilerine daha önce yaptığı ışıklı
tabelalarla süslü. Kısa süre önce uğrayan bir komşusu, emekli aylığı 440
dolarken vergi faturasının 480 dolar olduğunu söylemiş. Elektrik şirketinin
elektriği direklerden kesme ihtimaline karşı satın aldığı merdiveni gösteren
Avlonitis, "Bu komik" diyor.
Almanya'nın başını çektiği Avrupa Birliği üyesi borç verenler, Yunanistan'dan
verdikleri para karşılığı nda çeşitli koşulların yerine getirilmesini istedi.
Bunlar arasında vergi lerin artırılması, vergi toplamanın etkinleştirilmesi,
büyük ölçekte bir özelleştirmenin yapılması, kapalı sektörlerin rekabete açık
bir hale getirilmes ve dev kamu sektörünün küçülmesi vardı. Bu uzun listeye bir
yerden başlamak isteyen Yunan hükümeti, vergi toplama işini geliştirmeye
çalıştı. Yetkililer başlangıçta, tahminen 27 milyar doları bulan ödenmemiş
vergilerin en azından bir kısmını toplayacakları konusunda iyimserdi. Ama geçen
yıl, bir önceki yıldan bile az vergi toplandı. Gelirdeki düşüş kısmen,
ekonomideki büyük gerilemeden kaynaklandı. Ancak ters tepen bazı yeni vergi
toplama stratejileri (örneğin kayıt dışı çalışan işletme sayısını azaltmak için
fiş almayı özendirmek), halkın ödediği vergileri azalttı.
Yunan Kamu Elektrik Şirketi geçenlerde yaptığı açıklamda, ödeme tarihi gelen
86 bin elektrik faturasının sadece yüzde 73'ünün tahsil edildiğini belirtti. Nea
Ionia'da kısa süre önce, İkinci Dünya Savaşı'nda esir olarak geçirdiği yılları
anımsayan Chatzis, daha fazla gelir yaratması ve bütçe açığını küçültmesi için
Yunanistan'a yapılan baskılar hakkında, "Faşistlerin geri geldiği görülüyor. Ne
için savaştık?" dedi.
SUZANNE DALEY
|
