|
Yabancı şirketlerin gayrimenkul alımında formalitelerin
azaltılması ve sürecin kolaylaştırılmasına yönelik çalışma
başlatıldı.
Yabancı şirketlerin taşınmaz edinimini
"valilik iznine" bağlayan düzenleme ile küresel krizin etkileri
birleşince, yabancı yatırımcıların gayrimenkul talebinde düşüş gözlendi. Maliye
Bakanlığı, Bayındırlık ve İskan Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı, Sanayi ve Ticaret
Bakanlığı, Hazine Müsteşarlığı, Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü, Milli Emlak
Genel Müdürlüğü, Emniyet Genel Müdürlüğü ile Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği
(TOBB), Yabancı Yatırımcılar Derneği (YASED) ve Türkiye İhracatçılar Meclisinden
(TİM) temsilcilerin yer aldığı bir toplantı yapıldı. Toplantıda, taraflar
uygulamaya ilişkin sıkıntıları ortaya koydu.
Edinilen bilgiye göre, sıkıntılardan bazıları
şöyle:
- İzne tabi yerlerin
belirsizliği,
- Dolaylı iştirak ve halka açık şirketlerin
taşınmaz edinimi hususunun net olmaması,
- Yetki belgesi
(şirketin taşınmaz edinebileceğine ilişkin tasarrufu ve yetkiyi gösterir
belge),
- Hamiline yazılı hisse senetlerinin ve halka açık
şirketlerde hisse devrinin izlenememesi,
- Faaliyet konusu
değerlendirmesinin herhangi bir kritere bağlanmamış
olması,
- Bankaların kredilendirme işlemlerine ilişkin
taşınmaz edinimi,
- Sürelerin uzunluğunun işlemleri
aksatması,
- Komisyonun toplanma sayısının
yetersizliği,
- Özelleştirme sürecinde taşınmaz ediniminin
nasıl olacağının belli olmaması."
Tarafların
ortaya koyduğu bu sorunları değerlendirilecek ve çözüm önerileri üzerinde
çalışılacak. Gerek duyulması halinde taraflarla tekrar bir araya
gelinecek.
2 ayda 51 şirket gayrienkul
edindi
Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü verilerine göre, düzenlemenin yürürlüğe
girdiği 2008 Kasımından 2009 yılbaşına kadar yabancı yatırımcıların Türkiye'de
kurdukları veya iştirak ettikleri şirket sayısı, 347 olarak belirlendi. Söz
konusu şirketlerden 51'i, toplam 1668 gayrimenkule sahip oldu. 1668
gayrimenkulün içinde, yeni alınanların yanı sıra ortaklıkla birlikte yabancı
şirketlerin mülkiyetine geçen gayrimenkuller de bulunuyor.
Yeni düzenleme çerçevesinde, verilerin yeni bir anlayışla tutuluyor olması
nedeniyle önceki dönemle karşılaştırma henüz sağlıklı yapılamıyor. Ancak
yetkililer, yabancı şirketlerden gelen talebin düşük kaldığını
belirtiyor.
Yaancı şirketler nasıl
gayrimenkul alıyor?
4875 sayılı Doğrudan Yabancı Yatırımlar Kanunu kapsamında yabancı
yatırımcıların kurdukları veya iştirak ettiklerin şirketler, daha önce, Türkiye
vatandaşlarının sahip olduğu koşullarda gayrimenkul edinebiliyordu. Anayasa
Mahkemesinin buna yönelik iptal kararı dikkate alınarak yapılan yasal düzenleme
çerçevesinde, söz konusu şirketlerin Türkiye'deki gayrimenkul edinimleri
"valilik iznine" bağlandı.
12 Kasım 2008 tarihinde yürürlüğe giren yönetmeliğe göre, Türkiye'de taşınmaz
mülkiyeti ve/veya sınırlı ayni hak edinmek isteyen şirketler, taşınmazın
bulunduğu yerdeki Valilik İl Planlama ve Koordinasyon Müdürlüğüne
başvuruyor.
Şirket başvuru sırasında, dilekçeyle birlikte "taşınmaz tasarrufuna izinli
olduğunu ve temsilcisini gösterir yetki belgesi", "şirketin ana sözleşmesinde
belirtilen faaliyet konusunu, ortaklarının isimlerini veya unvanlarını,
tabiiyetlerini ve ortaklık oranlarını içeren şirket merkezinin kayıtlı bulunduğu
ticaret sicil müdürlüğünden son bir ay içinde alınan mevcut durumu gösteren
belge", "yabancı gerçek kişi ortakların kimlik belgelerinin noter tasdikli
suretleri, ortağın yabancı tüzel kişi olması halinde ise, şirketin ilgili Türk
Konsolosluğunca veya Lahey Devletler Özel Hukuku Konferansı çerçevesinde
hazırlanan Yabancı Resmi Belgelerin Tasdiki Mecburiyetinin Kaldırılması
Sözleşmesi hükümlerine göre tasdik edilmiş Faaliyet Belgesi", "varsa son 3 yıla
kadar şirket bilançosu" gibi bir takım belgeler sunması gerekiyor.
Valilik, başvurunun ardından, mülkiyet edinimi talebinin şirketin ana
sözleşmesinde belirtilen faaliyet konusu çerçevesinde olup olmadığını Sanayi ve
Ticaret İl Müdürlüğünden 7 gün, taşınmazın askeri yasak bölge, askeri güvenlik
bölgesi veya stratejik bölgede kalıp kalmadığını, bu bölgelerde kalması halinde
taşınmaz mülkiyeti ediniminin uygun olup olmadığını Genelkurmay Başkanlığı veya
yetkilendireceği komutanlıklardan 30 gün, taşınmazın özel güvenlik bölgesinde
kalıp kalmadığını ise Emniyet Genel Müdürlüğünden 20 gün içinde bildirmesini
talep ediyor.
Vali veya vali yardımcısı başkanlığında, ilgili kurumların temsilcilerden
oluşan komisyon, taşınmaz edinimi konusunda oy birliğiyle karara
varıyor.
|
