|
Hükümetin yeni Maden Yasası gereği 6 Kasım’da
çıkardığı “Madencilik Faaliyetleri Uygulama Yönetmeliği”, yüzde
80’i orta ve küçük ölçekli işletmelerden oluşan ulusal madencilik sektörünü
bitirirken, çokuluslu tekellerin önünü açacak. Maden Mühendisleri Odası Başkanı
Mehmet Torun, “Yeni yönetmelik ile madenlerin üretilmesinde
kamu yararı öncelik olmaktan çıkarılıyor. Yönetmeliğin bu yapısıyla ulusal
madenler sömürü ve talana açılacak” diye konuştu.
Maden Mühendisleri Odası Başkanı Torun, hükümetin 10 Haziran 2010’da
Meclis’te kabul ettirdiği yeni Maden Yasası gereği çıkartılan yönetmeliğin
ulusal madencilik sektörünü nasıl etkileyeceğini şöyle anlattı:
Kamu önceliği gözetilmiyor: Madencilik sektörünün ülke
kalkınmasındaki kritik önemi, fazla miktarda üretilerek yurtdışına hammadde
olarak satılıp döviz elde edilmesinde değil, yerli sanayiye düşük maliyette ve
kaliteli girdi sağlamasındadır. Bu çerçevede, madencilik sektörünün
planlanmasında ülke sanayi sektörleriyle entegrasyon ön planda tutulmalıdır. Bu
husus, yasada ihmal edilmiş ve yer almamıştır.
Maliyetler artıyor: Teminat miktarı, taban teminat 10 bin
lira olmak üzere 3.3 kat artmıştır. Cezalar da teminat miktarıyla
ilişkilendirilmiştir. Arama ruhsat dönemi bürokrasiye boğulmuştur. Bu
değişiklikler maliyetleri arttıracaktır.
Madencilikte yandaş devri: Madencilik yapacak özel ve
tüzelkişilerde “mali yeterlilik” aranmaktadır. Mali yeterlilik kavramı yasaya
yeni girmiştir, ancak uygulamanın nasıl yapılacağı netleştirilmemiştir. Bu
değişiklikler, Maden İşleri Genel Müdürlüğü’nün yetersiz örgüt yapısı dikkate
alındığında, keyfiliği de beraberinde getirebilecektir.
Ulusal madencilik bitecek: Bugün sektörün yaklaşık yüzde
80’ini küçük ve orta ölçekli boyutta olduğu dikkate alındığında, çıkarılan
yönetmelik, maliyet artışıyla orta ve küçük ölçekli madenciliği tamamen
bitirecek ve çokuluslu tekellerle yandaş madencilerin önünü açacaktır.
Çantacılık sona ermeyecek: Gerçekten “çantacılık” denilen
ruhsat ticareti önlenmek istenseydi “arama döneminde ruhsat devrinin
yapılmaması” önerisi yasaya konulur ve haksız ruhsat ticareti engellenirdi.
Çokuluslu firmalar tekelleşecek: Madencilik
faaliyetlerindeki maliyetleri arttıran yönetmelikle küçük işletmelerin faaliyet
göstermesi olanaksız hale gelecek. Arama dönemlerinde ruhsat ticareti de
engellenmeyince, ruhsatlar büyük sermayenin elinde toplanacak ve zaten var olan
ruhsat tekeli daha da artacak.
|
