İstanbul Sanayi Odası'nın (İSO) gerçekleştirdiği ''Türkiye'nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu'' listesinin 2011 yılı sonuçları, Yönetim Kurulu Başkanı Tanıl Küçük tarafından düzenlenen basın toplantısıyla açıklandı. Listede üretimden satışlarda TÜPRAŞ ilk sırada yer alırken, TÜPRAŞ'ı Ford Otomotiv ve Oyak Renault takip etti. En büyük 100 şirket arasında 8 kamu kuruluşu yer aldı.
İlk 5'te TÜPRAŞ'ı, Ford Otomotiv, Oyak-Renault, Elektrik Üretim AŞ (EÜAŞ) TOFAŞ takip etti. Sıralamada ilk 10'da yer alan diğer şirketler ile sırasıyla Arçelik, Ereğli Demir ve Çelik, İskenderun Demir Çelik, İÇDAŞ ve Aygaz oldu.
En büyük 100 şirket arasında 8 kamu kuruluşu yer alırken, bunlar EÜAŞ, Türkiye Kömür İşletmeleri Kurumu, Türkiye Şeker Fabrikaları AŞ, Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı, Eti Maden İşletmeleri Genel Müdürlüğü, Çay İşletmeleri Genel Müdürlüğü, Makina ve Kimya Endüstrisi Kurumu Genel Müdürlüğü, Soma Elektrik Üretim ve Ticaret AŞ olarak sıralandı.
İSO'nun ''Türkiye'nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu'' listesinde ilk 100 içerisinde yer alan yapı sektörü firmaları; Arçelik, Ereğli Demir ve Çelik Fabrikaları, İskenderun Demir ve Çelik, Vestel, BSH Ev Aletleri, Kroman Çelik Sanayii, Borçelik Çelik Sanayii, Tosçelik Profil ve Sac Endüstrisi, Vestel Beyaz Eşya, KARDEMİR Karabük Demir Çelik, Bosch, İzmir Demir Çelik Sanayi, Yazıcı Demir Çelik, Borusan Mannesmann, Yıldız Entegre Ağaç Sanayii, Kastamonu Entegre Ağaç Sanayii, Siemens, Ege Çelik Endüstrisi Sanayii, Akçansa Çimento, Boytaş Mobilya, ÇİMSA Çimento, Noksel Çelik Boru Sanayi, Yeşilyurt Demir Çelik ve Özkan Demir Çelik Sanayi şeklinde sıralandı.
İSO 500'ün üretici fiyatlarla yarattığı brüt katma değerin Türkiye GSYH içindeki payı, 2011 yılında ise 0,3 puan azalarak yüzde 9'a geriledi. 2001 yılında yüzde 8 olan bu oran 2002'de yüzde 10,8'e yükselerek en yüksek değerine ulaşmış, 2009'da yüzde 8,6'ya düşerken, 2010'da nispi bir artış göstererek yüzde 9,3'e yükselmişti.
2011 yılında İSO 500 kapsamındaki özel kuruluş sayısı 487, kamu kuruluşu sayısı 13 olurken, kamu kuruluşlarının sayısında azalma görüldü ve kamunun İSO 500'ün ekonomik büyüklükleri içindeki payı küçüldü. Kamu kuruluşlarının İSO 500 üretimden satışları içindeki payı 1982'de yüzde 49 iken, bu oran 2011'de yüzde 5,9'a geriledi.
Geçtiğimiz yıl İSO 500'deki sanayi kuruluşlarında toplam üretimden satışlar cari fiyatlarla yüzde 27, sabit fiyatlarla ise yüzde 13,1 oranında arttı. Bu artışların, 2010 yılındaki yüzde 21,8 ve yüzde 14,7'lik artışlara kıyasla elde edilmesi dikkati çeken bir unsur olarak göze çarpıyor.
Özel kuruluşlarda ise 2011'de üretimden satışlar cari fiyatlarla yüzde 29,4, sabit fiyatlarla yüzde 15,2 oranında artış gösterdi.
En fazla kar eden kuruluşlar
Araştırmaya göre, 2011 yılında en fazla kar eden sanayi kuruluşu 1 milyar 792 milyon 792 bin 942 lira ile TPAO oldu. TPOA 2010 yılında ikinci sırada yer almıştı. En fazla kar eden kuruluşlar arasında Elektrik Üretim AŞ (EÜAŞ) ikinci sırada yer alırken, vergi öncesi dönem karında ilk iki sırayı açık ara ile kamu kuruluşları aldı. Üçüncü sırada TÜPRAŞ, dördüncü sırada Eti Maden İşletmeleri, beşinci sırada Ereğli Demir ve Çelik, altıncı sırada Ford Otomotiv, yedinci sırada Ülker Bisküvi, (sekizinci sırada şirket ismi belirtilmedi), dokuzuncu sırada Philsa Philip Morris ve onuncu sırada ise Tüprag Metal yer aldı.
En fazla kar eden ilk 10 kuruluş arasında 3 kamu kuruluşu bulunurken bu sayı 2010'a göre bir adet azaldı.
|