Türkiye, Riski En Çok Artan Ülkelerden!

Dünya Gazetesi'nin haberine göre, küresel sermaye otoritelerinin parasal genişlemede frene basacağı algısının güçlenmesiyle birlikte gelişmekte olan ülkelerden sermaye çıkışı eğiliminin baş gösterdiği mayıs ayından bu yana, ülke riski en hızlı artan ekonomiler arasında Türkiye de yer aldı.

Küresel kriz sürecinde gelişmiş ülkelerin krizi aşmak amacıyla gittiği parasal genişlemenin sonuna gelindiği, parasal sıkılaştırmaya gidileceği ve gelişmekte olan ülkelerden sıcak paranın çekileceği algısı, Fed kararıyla da güçlendi. Kalkınma Bakanlığı verilerine göre, mayıs sonundan bu yana seçilmiş 14 ülke içinde, ülke riskini ifade eden CDS değeri en hızlı artan ekonomi 38 puanla Arjantin oldu.

CDS değerindeki artışta bu ülkeyi 27 puanla Çek Cumhuriyeti izledi. Türkiye 23 puanlık artışla üçüncü sırada yer aldı. Türkiye’nin mayıs ayı ortalamasında 119 olan CDS değeri haziran ayı ortalamasında 178’e, temmuz ayının ilk 12 günü itibariyle de 201’e yükseldi. Markit verilerine göre ise, Türkiye’nin 5 yıl vadeli borcunun kredi iflas takas primi (CDS) geçen ayın sonunda 240 baz puan ile bir yılın en yüksek seviyesini görmüştü.

Küresel risk iştahındaki azalmanın da etkisiyle gelişmekte olan piyasalardan çıkan sermaye bu ülkelerin risklerini artırırken, Türkiye’de Gezi olaylarıyla artan siyasi gerilim ve istikrarsızlık algısı da bu sürece katkı yaptı. İktidardan yoğun bir memnuniyetsizliğin ifadesi şeklinde yaşanan kitlesel protesto eylemleri ve buna karşı hükümetin sert müdahalesi ile ortaya çıkan siyasal gerilim ve istikrarsızlık manzarası, zaten risk iştahı azalan yabancı yatırımcılarda Türkiye için kaygıya yol açtı. 2008-2009 krizinin ardından gelişmiş ülkelerin krizi aşmak amacıyla gittikleri parasal genişleme, Türkiye başta olmak üzere gelişmekte olan ülkelere yoğun bir sıcak para saldırısına yol açmıştı.

Krizdeki gelişmiş ülkelerin gelinen aşamada ekonomilerinde yeterince toparlanma sağlandığı kanısıyla parasal genişlemeye yumuşak bir geçişle de olsa son vereceği beklentisi, gelişmekte olan ülkelerdeki sıcak para yatırımları üzerinde caydırıcı etki yapmaya devam ediyor. Mayıs ayından bu yana yaşanan süreçte Güney Afrika, Brezilya, Çin, İspanya ve Polonya’nın da CDS değeri artarken, başka deyişle ülke riski yükselirken, Macaristan ve Meksika’nın azaldığı, Güney Kore, Hindistan, Portekiz ve Rusya’nın riskinin ise çok az arttığı belirlendi.

Ülke riski ve CDS

Ülke riski, borç verilen bir ülkenin bu borca ya da faizine ait ödemeyi zamanında yapamaması ihtimalini ifade ediyor. Ülke riski, eskiden sadece S&P, Moody’s ve Fitch gibi rating kuruluşlarının verdiği notlara göre değerlendirilirken, bu şirketlerin itibar kaybının da etkisiyle finansal piyasalar daha güncel kredi notları veren enstrümanlara başvurmayı tercih ediyor.

Riskin göstergesi kabul edilen CDS (Credit Default Spread) oranı ülke bazında ülke tahvillerinin iflas riskini gösteriyor. Ödenmesi gereken miktar ne kadar fazlaysa, ülkenin riski de o kadar fazla oluyor.